بی مسئولیتی "بهرام رادن" نسبت به "حکایت عاشقی" ناراحتم کرد/ تک خوانی زنان، المانی از درد و رنج زنان کُرد بود

به گزارش خبرنگار حوزه سینما خبرگزاری برنا، بمباران شهر حلبچه موجب در مقطع هشت سال جنگ دفاع مقدس باعث ساخت آثار زیادد در مدیوم مستند و فیلم های کوتاه شده است،حالا احمد رمضان کارگردان که خود به عنوان فردی از خطه کردستان اثری نمایشی را ساخته که داستانی تقریبا آشنا را برای مخاطب روایت می کند ولی روایت قصه اولین اثر سینمایی رمضان زاده در قالب داستان خود  با امید داشتن به زندگی در تنیده شده است.

خاستگاه احمدرمضان زاده از ساخت حکایت عاشقی را باید در چه نکته ای جستجو کنیم؟

خب ریشه شکل گیری این اثر سینمایی به زندگی گذشته خودم برمی گردد، چون با این سوژه ها قد کشیده ام البته می خواستم داستانی را روایت کنم که از بین رفتن زندگی تعداد زیادی از انسان های بی گناه را نشان دهد برای من همیشه این مسئله جای سوال دارد که چه گونه عده ای از انسان ها برای کسب قدرت دست به چنین کارهایی می زنند و هزاران نفر انسان بی گناه را به کام مرگ می کشند. در آن زمان مردم هیچ اطلاعی از بمب های شیمیایی نداشتند و وقتی که دچار بمباران شیمیایی شدند حتی نمی دانستند چه اقداماتی باید انجام دهند بعضی فکر می کردند که از علائم سرما خوردگی است اما متاسفانه اثرات آن تا دو نسل بعدی همه را درگیر کرد و ما نباید این مسئله را هم مختص جغرافیای خاصی بدانیم لذا باید عملی را انجام بدهیم که نسل های بعدی هم با آن آشنا شوند و بدانند چه اتفاقاتی برای این سرزمین و مردمانش افتاده است.

از آن جا که در دوهه اخیر در رابطه با حوزه دفاع مقدس فیلم های زیادی تولید شده و درباره واقعه حلبچه هم مستندهای زیادی در دست تهیه و تولید قرار گرفته و انعکاس آن چنان موفق آمیزی به علت عدم جذابیت های لازم نتوانست اند که از  مخاطب را به تماشا آثار خود بنشانند، حال چقدر از عنصر جذابیت در متفاوت دیده شدن "حکایت عاشقی لحاظ شده است؟

سعی کردم تا حد امکان فیلم از جذابیت زیادی برای دنبال کردن برخوردار باشد. پرداختن به یک داستان عاشقانه شاید تا حدودی بتواند نیاز مخاطبان جوانی را که راهی سینما می شوند را برآورده کند. داستان عکاسی که عاشق یک دختری می شود و بین آن ها یکسری اتفاقات می افتد و یا استفاده از بازیگران جوانی که برای مردم آشنا باشد همه می توانند در جذابیت یک فیلم تاثیر گذار باشند.

بازیگران نخستین اثر سینمایی احمد رمضان زاده براساس چه مولفه یا شاخص های انتخاب شدند؟

برای شخصیت دختر داستان در ابتدا مردد بودم که از هنرپیشه معروف استفاده کنم از همین رو  به  فکر یک بازیگر بومی افتادم و در آخر به  در هر صورت به این نتیجه رسیدم که فردی از آن منطقه باشد و به خوبی با زبان وفرهنگ منطقه جغرافیایی مد نظر آشنایی داشته باشد البته برای رسیدین به این امر از خیلی بازیگرانی که در حوزه تئاتر فعالیت کرده بودند تست گرفتیم آقای قطب الدین صادقی و فرهاد اصلانی هم کمک بسیار کردند اما برای شخصیت مرد داستان از همان ابتدا یک چهره شناخته شده و معروف را در نظرگرفتیم.

به نظر شما چه عنصر غافلگیری در این فیلم می توانست برای مخاطب به وجود آید؟

 در رابطه با این مسئله با خیلی از کسانی که به نمایش این فیلم نشسته اند صحبت کردم همگی قصه عاشقانه و عشق پاکی که در شرایط دردناک و فاجعه آمیزبه وجود آمده را پذیرفته اند.

آیا دلبسته شدن دوباره دختر داستان در آن مدت زمان کوتاه و شرایط زمانی برای مخاطبان غیرقابل باورنبود؟

من از نزدیک با این آدم ها در ارتباط بودم و به کمپ هایشان رفتم همه آن ها پریشان و آشفته حال بودند با روانشناسان که صحبت کردیم متوجه شدیم که بیشتر بازماندگان آن حادثه زیاد انگیزه و اشتیاق ازدواج ندارند دختری را دیدیم که 15 نفر از خانواده اش را از دست داده بود و اصلا هیچ حسی نسبت به ازدواج در آن پدید نمی آمد که برخی از روانشناسان معتقد هستم که خیلی از افراد با فشاری بیرونی باید در مسیر یا پروسه ازدواج قرار بگیرند.

 فیلم از فضای به وجود آمده بعد از اتفاق ناگواری که برای دختر داستان می افتد و در پی آن همسر آینده اش را از دست می دهد سریع فاصله می گیرد آیا روند این ماجرا تا حدودی غیر طبیعی نیست؟

من این موضوع را این گونه نگاه نکردم درک و احساسی  از این کارکتر داشتم این بود که به سبب اتفاق هایی که طی حادثه بمباران برایش پیش آمده و همه خانواده اش را از دست داده دیگر ازدواج عاشقانه ای نمی کند. خیلی از آنها بعد از این اتفاق مدام از خود می پرسیدند که چرا زنده مانده اند. بیشتر ازدواج های آن ها هم برای ادامه زندگی با تشویش و ترس همراه بوده است.

 فیلمی را در رابطه با بمباران اتمی هیروشیما دیدم که در آن دو انسان یکی از ژاپن و دیگری از فرانسه به یکدیگر دل می بندند اما جز درد و اندوه چیزدیگری همراه با این عشق پیش نمی آید. خواستم داستانی را روایت کنم که تنها درد و رنج نتیجه آن است که خیلی ناجوان مردانه و غیرانسانی گریبان عده ای از مردم را در گوشه ای از دنیا می گیرد.

"حکایت عاشقی" فاقد غافلگیری است که کارگردان و فیلمنامه نویس بخواهند در آن به مخاطب وارد کنند و ذهن بیننده را بعد از تماشای فیلم در گیر کند آیا اصلا داستان از چنین ظرفیتی برخوردار بود؟

بله تا حدودی صحبت شما را قبول دارم اما نباید فراموش کنیم که تنها نود دقیقه به این موضوع پرداخته شده که به اعتقاد من چندین برابر این زمان باید برای این موضوع وقت صرف کرد  و از زوایای متفاوتی به آن پرداخته شود. از ابتدا می خواستم یک قصه ساده عاشقانه را در بستر زمانی و مکانی خاص روایت کنم.

در جریان فیلم کارکتر قطب الدین صادقی کم کم رنگ می بازد و تاثیرگذاری خیلی خاص و ضروری را بر ادامه داستان ندارد، با توجه به پتانسیل حضور قطب الدین صادقی برای داشتن کارکتری مهم و تاثیرگذار در یک فیلم سینمایی آیا بهترنبود که بیشتر از وجود چنین شخصیتی در روند فیلم بهره بگیرید؟

ما خیلی روی فیلمنامه تمرکز کردیم و شاید چندین بار آن را بازنویسی کردیم اما خب شخصیت اصلی که بهرام رادان آن را بازی کرد آدم گوشه گیر و تنهایی نبود و از ان جا که این شخصیت کار مهم و بزرگی را انجام می دهد باید یک دوستی که هم بزرگتر و هم باتجربه تر است با وی در ارتباط باشد. همکاری قطب الدین صادقی با این پروژه حتی به گونه ای بود که باهم سر صحنه بعضی از پلان ها را تغییر میدادیم و یا کم می کردیم. در کل وقتی فیلم روی پرده نمایش اکران می شود شرایط عوض می شود و حتی بخواهی پایانش را به گونه دیگری روایت کنی و نمایش بدهی.

از آن جا که پرداختن به داستان های عاشقانه در حوزه دفاع مقدس در سینمای ما بسیار محدود واندک است با چه مولفه هایی به سراغ روایت یک داستان عاشقانه آن هم نه در حوزه اجتماعی بلکه ژانر دفاع مقدس رفتید؟

 در حوزه دفاع مقدس فیلم خیلی کم ساخته شده چون این حوزه از پتانسیل بالایی برای پرداختن به سوژه های سینمایی دارد. اگر فیلمنامه خوب باشد می توان اثر ارزشمندی را در این ژانر خلق کرد مثلا فیلم "سرباز رایان" کاملا در قالب جنگ است در حالی که "بیمار انگلیسی" با داستان عاشقانه ای همراه است. پرداختن به این موضوعات در قالب جنگ و دوران دفاع مقدس خیلی اندک است البته باید این را بدانیم که فیلم جنگی ساختن خیلی سخت و دشوار است و باید فیلم های زیادی ساخته شود تا به تنوع موضوعی و آن ایده آل رسید.

شیلان رحمانی توانست به خوبی از پس نقش خود برآید و حس کارکتری را که در آن قرار گرفته بود به خوبی و با باورپذیری زیادی ایفا کند و حتی کیفیت بازی وی در مقابل بهرام رادان از برتری نسبی هم برخوردار شد آیا  می توان این گونه پنداشت که بهرام رادان عمق واقعه را درک نکرده یا این که این مسئله ناشی از دلیل دیگری است؟

از نظر من بازی ها خیلی یکدست بود بهرام رادان همشه سر موقع حاضر می شد و خیلی حرفه ای و حوب کارش را انجام می داد جنس بازی بهرام رادان هم این گونه است شاید در جایی دیگر و در پروژه ای دیگر خوب به چشم آید  و شیلان رحمانی هم خیلی سعی کرد که بازی باورپذیر و حسی را ایفا کند و حتی سر صحنه هم تحت تاثیر تلاش و انرژی زیاد وی قرار می گرفتم.

چهره بهرام رادان شاید یکی از دلایلی است که موجب عدم باورپذیری این کارکتر می شود، آیا بهتر نبود شخص دیگری و با چهره باوپذیرتری نسبت به آن دوران تاریخی برای ایفای این نقش انتخاب می کردید؟

یکی از دلایل انتخاب بهرام رادان برای ایفای کارکتر این بود که وی از بازیگران نسل جدید است و در میان جوانان هم خیلی محبوب است که این امر باعث جذب مخاطب بیشتری می شد همچنین قبلا چنین نقشی را بازی نکرده بود.

اما در بخش چهره باید بگویم که وقتی هنرپیشه ای نقشی را می پذیرد باید آن نقش را به خوبی و قابل پذیر ایفا کند وقتی بازیگری که عقیده دارد حرفه ای است و برای دستمزدش پیشنهاد چند صد میلیونی دارد و از متفاوت بودن نقش خود بسیار خوشحال است و همه سعی خود را می کند که از پس نقش به خوبی برآید در نتیجه من چنین تصوری را نمی کردم که با این نقد همراه شود.

برای همزات پنداری بیشتر با شخصیت ها احمدناطقی عکاس سر صحنه حاضر شد تا از حس و تجربیات خود درآن بحبوحه زمانی بگوید و تحمل سختی و رنجی که برای گرفتن هر عکسی باید می کرد همچنین برای بیشتر آشنا شدن با آن فضا 17 تا مستند با بازیگران و عوامل مشاهده کردیم.

حواشی در هنگام اکران این فیلم به وجود آمد یکی از حواشی به وجود آمده به عدم حضور بهرام رادان در موقع نمایش برمی گردد. چرا اصلا این گونه اتفاقی افتاد؟ آیا می توان گفت که این فیلم برای بهرام رادان مهم نبوده است؟

بله،  رادان در مراسم رونمایی از فیلم نیامدند مطمئنا چیزهای دیگری برای وی مهم تر بوده است در غیر این صورت حتی میتوانست در اینستاگرامش اعلام کند که نمی توانم بیایم اما در کنار شما هستم. ایشان نقش اول فیلم را بر عهده داشت حداقل می توانست چند دقیقه وقت بگذارد و در این مراسم حاضر شود.

بهرام رادان برای رونمایی از فیلم های دیگری که نقش آفرینی کرده حضور پیدا کرده بود که البته کار بسیار پسندیده ای کرده است اما خب با عدم حضورش در رونمایی از این فیلم در واقع به اثری که خودش هم در آن سهم دارد بی اهمیت و بی مسولیتی خود را ابراز کرده است.

فراموش نکنیم که حلبچه و موضوع بمباران شیمیایی برای مردم خطه غرب بسیار مهم است و اگر ما الان با آرامش خاطرو با امنیت زیادی زندگی میکنیم از جان فشانی های آن مردمان است و این خیلی ناجوان مردانه است که حداقل به خاطر چنین اشخاصی دو دقیقه وقت نگذارند.

یکی از حواشی به وجود آمده برای این فیلم عدم اجازه برای تبلیغ تلویزیونی به دلیل ممنوع التصویری بهرام رادان در تلویزیون است این موضوع چقدر فیلم شما را تحت تاثیر خود قرار داد؟

از بهرام رادان لطمه زیادی متحمل شدیم مسئولین در تلویزیون به ما اعلام کردند که اجازه نمی دهند تصویر بهرام رادان پخش شود که بنده اصلا کار تلویزیون را تایید نمی کنم. ولی از این بی مسولیتی و بی تعصبی به این فیلم ناراحت و رنجیده خاطر هستم. وقتی شخصی انسان دوست است پس نباید تنها برای گروه خاصی این گونه باشد. در حلبچه در آن زمان 5000 انسان از بین رفتند این آدم ها مانند آن گروهی که برای آن ها تویت گذاشت از ارزش انسانی برخوردارند که با آمدنش هیچ حداقل با یک تویت چند خطی به آن ها ابراز احترام می کرد.

آثاری مثل "حکایت عاشقی" تا چه اندازه می تواند در کنار فیلم های با موضوع اجتماعی، کمدی و حتی کنایه دار سیاسی حال حاضر سینما، خودنمایی داشته باشد؟

اگر"حکایت عاشقی"  در 6 ماه گذشته  از جریان سازی مطبوعاتی و یا  تیزرهای تبلیغاتی متعدد برخوردار بود شاید الان شرایط فروش دگرگونی داشت. فیلم "شیار143" را در نظر بگیرید با پوشش های خوب و مطرح شدن در جشنواره توانست در اکران عمومی هم موفق باشد. از این که آثار این چنینی دیده نمی شود دلایل دیگری دارد و ریشه همه این عوامل مواجه کم مردم با این چنین فیلم ها است.

اگر مخاطبان به دیدن این گونه آثار عادت نکنند مسلما این فیلم ها همچنان با استقبال کمی مواجه خواهند بود. برای مثال جشنواره ای مثل مونترال تا کنون چند بار با من تماس گرفتند و برای حضور این فیلم در جشنواره اعلام آمادگی کرده اند. تفاوت و جذابیتی که در قصه فیلم نسبت به سایر اثار دفاع مقدس وجود دارد، همچنین جشنواره  فیلم های آسیایی بارسلون اسپانیا هم برای حضور این فیلم در جشنواره تماس هایی داشته اند.

از تک خوانی زن در فیلم خود بگویید چگونه به این موضوع رسیدید؟

به عقیده من اصلا تک خوانی نیست، در منطقه غرب موسیقی از پایه های اصلی هر اتفاقی اعم از شادی ها، غم ها ، فاجعه ها است مثلا آدمی که از دنیا می رود مراسم خاکسپاری اش با موسیقی همراه است. اولین سالگرد شهدای حلبچه در خود قبرستان حلبچه هم با موسیقی همراه بود از طرفی می خواستم این صدا نماد حنجره تمام زن هایی که در حلبچه شیمیایی شده اند و صدایشان شنیده نمی شود چون داریم راجع به منطقه جغرافیایی خاصی فیلم می سازیم و تمام سعی من این بوده که حس درد و رنج را از طریق صدای این شخص به همگان منتقل کنم

از همکاری با مسعود جعفری جوزانی بگویید چه طور شد که از اسمی این چنین بزرگ در قامت تهیه کننده بهره ببرید؟ در مقابل عمل بهرام رادان چه واکنشی نشان دادند؟

اگر حضور آقای جوزانی نبود این فیلم به هیچ گونه ای ساخته نمی شد وزنه و اعتبار در کنارحیثیت جوزانی خیلی به تولید این فیلم کمک کرد حتی برای به وجود آمدن هم خوانی بسیار تلاش کردند، من را هم متقاعد کردند که هم خوانی است نه تک خوانی و ما بعد از آمد و رفت های زیاد به فارابی سرانجام مجوز پخش را گرفتیم. در رابطه با عمل رادان باید بگویم که  سکوت جوزانی از بزرگی وی به حساب می آید.

آیا احمد رمضان زاده استارت ورود خود به عرصه سینما را با "حکایت عاشقی" باید آغاز می کرد:

خب کاملا راضی نیستم و خیلی علاقه مند بودم که اثر بهتری شود اما در هر حال باید فیلم های متفاوتی ساخته شود باید یگویم آقای جوزانی علی رقم ساختن اثری متفاوت تا لحظه آخر به حمایت های خود ادامه دادند به موضوعات جدیدی  در سینما باید پرداخت و باید بدانیم که ایران فقط تهران نیست و از شهرهایی مثل سیستان و بلوچستان، خوزستان، خراسان و... هم فیلم هایی می شود تولید کرد در مجموع معتقد هستم که شیوه اکران باید تغییر کند و باید برایش فعالیت های بسیاری صورت بگیرد.