ریزش مو در شیمی درمانی موقتی است/ راه‌های مقابله با عوارض شیمی درمانی و رادیوتراپی

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، مهناز ایلخانی، دکتری خدمات بالینی و کارشناس ارشد پرستاری  درباره مهم‌ترین عوارض شیمی درمانی و رادیوتراپی بیماران، گفت: شیمی درمانی و رادیوتراپی بر روی سلول‌ها و بافت‌هایی که سرعت تکثیر بالایی دارد مانند مولکول مو  بیشترین تاثیر را می‌گذارد.

وی افزود: برای مثال شیمی‌درمانی و رادیوتراپی منجر به ریزش‌مو در بیمار می‌شود که اصولا این عارضه موقتی خواهد بود و حدود 6 هفته پس از اتمام درمان مو مجدد رشد پیدا می‌کند.

مسوول کمیته پرستاری انجمن کلینیکال انکولوژی ایران با بیان اینکه مغز استخوان که بر روی سلول‌‎های خونی تاثیر گذاشته و باعث کاهش گلبول‌های سفید و مستعد شدن بیمار به عفونت‌ها می‌شود، گفت:  بنا بر این افزایش درجه حرارت و بروز علایم عفونت باید بلافاصله گزارش شود. به علاوه عوارض ناشی از ضعف مغز استخوان باعث کاهش پلاکت و مستعد شدن  بیمار به خونریزی می‌شود و تاثیر بر سلول‌های قرمز منجر به بروز آنمی( کم خونی) در بیمار کمک می‌کند که نقش تغذیه در این مورد بسیار با اهمیت تلقی می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: سومین بافتی که از سرعت تکثیر بالایی برخوردارهستند سلول‌های پوشاننده مخاط‌های بدن نیز  است که در نتیجه احتمال بروز زخم‌هایی در دهان و سایر قسمت‌هایی دستگاه گوارش را فراهم می‌کند.

 عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه یادآوری کرد: تخمدان و بیضه‌ها  می‌توانند براحتی تحت تاثیر شیمی درمانی و رادیوتراپی قرار بگیرند که این امر موجب اختلالات قاعدگی در خانم‌ها و کاهش فعالیت اسپرم‌ها در آقایان می‌شود.

به گفته وی، باید در نظر داشت که شیمی درمانی یک درمان سیستماتیک است ولی درمان رادیوتراپی موضعی بوده و در نتیجه عوارض و مشکلات به دنبال این درمان فقط در محل تحت درمان رخ می‌دهد.

ایلخانی درباره تاثیر رژیم غذایی در کاهش عوارض ناشی از شیمی درمانی و رادیوتراپی، خاطر نشان کرد: رژیم غذایی مناسب باعث تقویت سیستم ایمنی و مغز استخوان شده که در نتیجه به بیمار کمک و منجر به جلوگیری و یا کاهش عوارض در بیمار می‌شود.

مسوول کمیته پرستاری انجمن کلینیکال انکولوژی ایران درباره روش‌های تغذیه‌ای برای درمان اسهال و نفخ ناشی از شیمی درمانی، گفت: به بیماران توصیه می شود، مایعات به حد کافی بنوشند و از غذاهای پرچرب پرهیز و  تعداد دفعات مصرف غذا را زیاد کنند.

وی افزود: هم چنین به این دسته از بیماران توصیه می‌شود از مواد غذا یی مثل تخم مرغ، موز رسیده، پنیر، برنج، آب انگور استفاده کنند و مصرف شیر، محصولات همراه آن، چای پر رنگ، قهوه و شکلات را محدود کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهوع و استفراغ را یکی دیگر از علائم شیمی درمانی و رادیوتراپی دانست و افزود: برای کاهش این علائم به افراد توصیه می‌شود زنجبیل، مایعات خنک، کیک‌های کم شیرین، میوه و سبزیجات نرم یا پوره شده، آبنبات ترش و یا چند قطره لیمو ترش مصرف کنند.

وی با تاکید براینکه نیاز به پروتئین و کالری در بیماران مبتلا به سرطان افزایش می‌یابد، گفت: بنابراین به این افراد توصیه می‌شود روزانه موادی مانند شیر، پنیر، ماست، تخم مرغ، کره بادام زمینی، خشکبار، عسل، ژله و بستنی را به رژیم غذایی خود بیفزایند.

بر اساس این گزارش، کارگاره شیمی درمانی 2تا 4 مرداد در دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی توسط انجمن کلینیکال آنکولوژی ایران برگزار می‌شود و دارای15 امتیاز بازآموزی برای شرکت کنندگان است.