گیلان و مراسم آیینی نوروز با جذابتهای منحصر به فرد

اختصاصی برنا گیلان _نسرین عشقی/ مراسم ایام نوروز در گیلان که خود در شرق و غرب استان و نواحی توالش دارای تفاوتهایی است و بسته به مکان دارای جذابیتهایی خاص خود, است.

استان گیلان که در هنر نمایش همواره پیشرو بوده واجرای اولین تئاتر کشور نیز به تاریخ گیلان معطوف است, هنر نمایش را به زیبایی در مراسم نوروزی به شکلهایی دیدنی ارائه داده است . از جمله این مراسم می توان به نوروزخوانی- عروس گوله- گل گل چهارشنبه ( چهارشنبه سوری) -شال اندازی و سیزده سال(سیزده بدر) اشاره کرد.

اجرای سنت نوروزخوانی درگیلان به نوعی اولین استقبال از بهار محسوب میشود .این حرکت نوعی جار زدن زبانی نزدیک شدن به روزهای بهاری است و نماد ورود بهار به سرزمین.

 نوروزی خوانان گیلانی در این مراسم به صورت گروهی یا فردی در کوچه و بازار به راه افتاده و به نیت آغاز سالی پر خیر و برکت اشعاری می خوانند با مضامین اسامی دوازده امام و دعاهایی برای داشتن سالی خوب： همی خوانم امام اولین را وصی و جانشین یعنی علی را.... به یاسین و الف لام و به فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز...

نمایش عروس گوله

عروس گوله نیز از دیگر مراسم مخصوص عید نوروز در گیلان است. این نمایش همراه با آوازهایی ریتمیک و دارای مفاهیم اخلاقی و آیینی است که در آن سه بازیگر در نقشهای غول, پیر بابو و ناز خانم که گاه نقش خانم را پسر جوانی با تن پوش زنانه اجرا میکند, ایفای نقش می کنند. در این اجرا   یک غول, ناز خانم را به اسیری گرفته و پیر بابو برای نجات نازخانم باید غول را شکست دهد.

مراسم گل گل چهارشنبه

در این مراسم که در سراسر کشور با نام چهارشنبه سوری آن را می شناسند کیلانیان از روی آتش می پرند و این اشعار را بر زبان می آورند： گل گل چهارشنبه به حق پنج شنبه زدی بشه سرخی بیه نکبت بشه ,دولت بیه...

مراسم شال اندازی

شال اندازی چیزی شبیه به قاشق زنی است و بیشتر  خانه هایی که دختر جوان دارند مورد نظر قرار میگیرند. شالی به خانه آنها فرستاده میشود و صاحبخانه پس از گذاشتن خوراکی یا هر تحفه کوچک دیگری آن باز میگرداند.

قاشق زنی

این مراسم نیز غالبا توسط گروهی از کودکان با چهره پوشیده مانند دیگر شهرهای کشور در گیلان برگزار می شود و برای کودکان در حکم یک بازی  مفرح است.

فالگوش ایستادن

فالگوش ایستادن  نیز از دیگر سنتهایی است که در گیلان قدیم انجام میشد. به این شکل که با نیتی خاص در گذرگاهها می ایستادند و سخنان اولین عابران رهگذر را ملاک خیر یا شر بودن و تحقق یافتن یا نیافتن موضوع مورد نظر خود قلمداد می کردند. در حقیقت این حرکت نوعی فال گرفتن بوده است.

مراسم سیزده سال

سیزده سال مراسم سیزده بدر است . خانواده ها در سیزدهمین روز هر سال به دشت و دمن میروند، این مراسم معمولا با اجرای بازیهای محلی مانند طناب(لافند) کشی و کشتی گیله مردی همراه است.