جایزه اجلاس جهانی ITU برای طرح «کوا» (کودک و اینترنت)

مهندس سعید بخشایش مدیر پروژه "کوا" در گفت‌و‌گو با برنا درباره این پروژه می گوید: پروژه کودک و اینترنت از ابتدای سال 95 استارت خورد و ایده اصلی این طرح توسط دکتر سجادی معاون امنیت سازمان فناوری اطلاعات مطرح شد.

بخشایش در ادامه می گوید: با توجه به افزایش روز افزون ضریب نفوذ اینترنت و رو به افزایش بودن  کاربران این فضا در کشور، یکی از موضوعات و تهدیداتی که ما در این حوزه متصور بودیم از ناحیه کودکان و نوجوانان بود.

وی اضافه می کند: تقریبا 15 درصد از کاربران فضای اینترنت را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهند و کمبود محتوای مناسب برای این قشر و مباحث مفیدی که برای این گروه سنی و خانواده ها مناسب باشد که بتوانند از این محتوا استفاده کنند، باعث شد این پروژه را در سطح ملی تعریف کنیم.

وی افزود: با توجه به اینکه "کوا" یک پروژه ملی بود و باید در سطح کشور انجام می شد، تیمی ازخِبرگان این حوزه شناسایی شدند و با برگزاری جلسات متعدد به این جمع بندی رسیدیم که نیاز است با همکاری پلیس فتا و آموزش و پرورش این پروژه ملی اجرایی شود.

مدیر پروژه "کوا" در ادامه می گوید: این نیاز منجر به این شد که تفاهم نامه همکاری سه جانبه ای ما بین سازمان فناوری اطلاعات، پلیس فتا و مجموعه وزارت آموزش و پرورش منعقد شود. در این تفاهم نامه، نقش سازمان های مختلف مشخص شد. پلیس فتا با توجه به جرائم و پرونده هایی که در این مجموعه شکل می گیرد، آسیب ها را می شناسند و در این موضوع اشراف کامل دارند و به عنوان مجموعه ای که می توانند برای اجرای این پروژه در مواردی چون تولید محتوا، برگزاری کارگاه های آموزشی، تیم خِبرگان و موضوعات مختلف خیلی به ما کمک کنند.

بخشایش اضافه می کند: مجموعه آموزش و پرورش هم به عنوان نهادی که از این پروژه بهره بردار بود و به نوعی موضوعات آموزشی کودکان و نوجوانان را پوشش می داد به عنوان یکی از اضلاع این مثلث شناخته شد. همچنین سازمان فناوری اطلاعات با توجه به نقشی که در کشور دارد به عنوان مجموعه ای که وظیفه ایجاد امنیت در زیر ساخت ها و مجموعه های مختلف را دارد و حوزه آگاهی رسانی را دنبال می کند این موضوع را در معاونت امنیت خود تعریف کرد که این پروژه در شهریور ماه سال 95 استارت خورد.

وی با اشاره به انجام یکسری امور خلاقانه برای انتقال مسائل آموزشی گفت: یکی از برنامه هایی که در ابتدای اجرای این پروژه داشتیم این بود که از ظرفیت های موجود در کشور استفاده کنیم و موضوعات را به شکلی دنبال کنیم که برای رده سنی کودکان و نوجوانان جذاب باشد و بتوانیم آموزش ها را در قالب یک سری کارهای خلاقانه انتقال دهیم.

سعید بخشایش با اشاره به برگزاری کارگاه های آموزشی در این زمینه به عنوان یک موضوع بسیار مهم می گوید: بر این اساس در این پروژه تعریف شد که 900 کارگاه آموزشی در سطح کل کشور و در شهرهای مختلف از جمله در تهران و سایر استان هایی که توسط سازمان فناوری اطلاعات مشخص می شود را برگزار کنیم.

وی از برگزاری 700 کارگاه با حضور 300 دانش آموز آموزش تا پایان سال 96 خبر داد و می گوید: در مجموع 210000 دانش آموز آموزش دیدند و در این زمینه برای اجرای دوره کارگاه های آموزشی وزارت آموزش و پرورش هماهنگی هایی را در مدارس بعضی مناطق انجام داد که در این دوره ها ما با استفاده از روش های خلاقانه برای انتقال دانش و آگاهی سازی دانش آموزان فعالیت هایی انجام شد و تقریبا کنداکتور برنامه ای که برای این دوره تعریف شد شامل برگزاری تئاتر، سخنرانی افسران پلیس فتا، بررسی روانشناسی و موضوعاتی در قالب اجرای برنامه های عروسکی توسط مجری در برنامه ای که در مدارس اجرا می شد لحاظ شد.

مهندس بخشایش نبود محتوای سالم و استاندارد را به عنوان یکی از مشکلاتی که در فضای مجازی با آن مواجه بودند نام برد و می گوید: یکی دیگر از اقداماتی که در قالب این پروژه انجام شد، راه اندازی سایت ملی کودک و اینترنت یا "کوا" بود که این سایت محتوای مورد نیاز رده های مختلف سنی و همچنین والدین و مربیان در این سایت بارگزاری و تولید محتوا انجام شد.

مدیر این پروژه اضافه می کند: می توان گفت تقریبا یک تیم (200 نفر) در بحث تولید محتوا و برگزاری کارگاه ها و همچنین تولید مالتی مدیا و انیمیشن فعالیت دارند که خوشبختانه موفق بودیم محتوای مختلفی را برای رده های سنی مختلف در زمینه های مختلف از جمله کتاب، مقالات مختلف، کتاب های مصور، انیمیشن و موشن گرافی تولید کنیم که شاید حجم محتوای تولید شده مناسب نباشد و لازم باشد که این کار به صورت مستمر انجام شود، اما در گام اول محتوای بسیار خوبی تولید شد و در این حوزه از جانب مربیان و والدین دانش آموزان شاهد رضایتمندی خیلی خوبی بودیم، که در سطح کشور تقریبا 81 درصد از مخاطبان از برگزاری موضوعات کارگاه ها رضایتمندی داشتند بر این اساس و در قالب ارسال نامه های مختلفی از مدیران مدارس و مسئولین آموزش و پرورش درخواست برگزاری مجدد این کارگاه ها را در مدارس و حوزه های مختلف داشتیم.

وی با اشاره به اینکه تقریبا 13 میلیون دانش آموز و حدود 100هزار مدرسه در سطح کشور وجود دارد می گوید:  در این دوره فقط 210هزار دانش آموز پوشش داده شد که رقم چشمگیری نیست و تصمیم داریم در دوره بعدی حجم بیشتری در کشور پوشش داده شود.

بخشایش با ابراز امیدواری از ادامه این پروژه و برگزاری کارگاه های آموزشی در سطح کل کشور و همه مدارس می گوید: پروژه ی "کوا" در راستای صیانت از خانواده و کودکان در فضای مجازی محتوای مفید و سالم و مورد نیاز کشور را تولید می کند و امیدواریم "کوا" به عنوان مرکز مشاوره بتواند زیر ساختی را برای ارتباط بیشتر خانواده ها و کودکان در راستای صیانت از خانواده و کودکان در فضای مجازی ایجاد کند.

مهندس سعید بخشایش در پایان از زحمات پلیس فتا، مجموعه سازمان فناوری اطلاعات، وزیر محترم فناوری اطلاعات که در برگزاری این کارگاه ها در سطح کشور به عنوان حامی، رئیس مرکز ماهر مهندس تسلیمی، مجموعه آموزش و پرورش در سطح کل کشور، مهندس جهانگرد، همکاران، تیم های تولیدکننده محتوا و تیم های اجرایی کارگاه ها (تئاتر، مجری عروسک گردان و ....) که جزو عناصر اصلی پروژه "کوا" بودند و در اجرای این پروژه ملی همکاری داشتند تشکر کرد.

 مهندس سید هادی سجادی، معاون امنیت فضای تولید و تبادل  اطلاعات درباره پروژه "کوا" می گوید: موضوع مراقبت از خانواده، کودکان و جوانان در فضای سایبر و ارائه برنامه های حمایتی در این زمینه و تقویت جنبه های خود مراقبتی مربوط به جوانان و استفاده کنندگان از این فضا یکی از موضوعات و محورهای کاری است که در فاز اول در پروژه ای به اسم کودک و اینترنت یا "کوا" اجرا و این موضوع تقویت و دستاوردهای خیلی خوبی داشت.

سجادی با اشاره به راهکارهای پیشگیری از این معضلات و اقدامات انجام شده یادآور شد: تاکنون در بیش از 700 مدرسه کارگاه های آموزشی برگزار شده و تا پایان سال 96 این تعداد به 900 مدرسه خواهد رسید.

وی اضافه می کند: تاکنون بنابر هدف گذاری انجام شده و تأکید وزارت ارتباطات این فعالیت قرار است در کل کشور گسترش پیدا کند و هدف گذاری ما در 2 سال آینده 4000 مدرسه است.

وی درباره سایت های اطلاع رسانی، کانال های مربوط به ارائه آگاهی امنیتی و مراقبت از اثرات مخربی که ناشی از کار در فضای مجازی است می گوید: بر این اساس ممکن است افراد با آن ها مواجه شوند که آن را در دستور کار داریم. انواع بسته های آگاهی رسان را تاکنون تولید کرده ایم و این کار ادامه خواهد داشت و بر حسب تجربیاتی که در این برنامه های آموزشی داشته ایم تاکنون به نتایج خوبی رسیدیم که در طراحی برنامه های آتی از آن ها استفاده می کنیم و نیازمند همراهی خانوده ها، آموزش و پرورش و نهادهایی هستیم که برای آگاهی بخشی و توسعه سواد دیجیتالی در خانواده ها و فرزندان تلاش می کنند.

معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات در ادامه اذعان داشت: همه متولیان این حوزه را به کمک خواهیم گرفت تا بخشی از اثرات ناشی از کار در فضای مجازی که ممکن است افراد با آن مواجه شوند را تا می توانیم کاهش دهیم.

سرهنگ علی نیک نفس، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا با توجه بر تهدیدات فضای مجازی و راه های پیشگیری از آن گفت: این روزها فضای مجازی زندگی، خانواده و فرزندان ما را تحت تأثیر خود قرار داده است. بازی های رایانه ای، اینترنت و شبکه های اجتماعی محیط هایی هستند که فرزندان ما مشغول کار با آن ها هستند. شرایطی که در این محیط ها وجود دارد و ماهیت آن ها تهدیدات و آسیب هایی را متوجه فرزندان ما می کند.

نیک‌نفس ادامه داد: بنابراین لازم است که برای حمایت و مراقبت از آن ها برای ایجاد ایمنی و خودسیانتی در فرزندانمان آموزش های آگاهی بخش مربوط به ایمنی و امنیت سایبری را بدهیم. طبیعی است که برای ارائه این آموزش ها فرزندان ما حتما باید دوره هایی را بگذرانند. بهترین محیط برای کسب این دانش محیط آموزش و پرورش و مدرسه است.

وی با اشاره بر هدف این پروژه خاطرنشان کرد: هدف پروژه کودک و اینترنت آموزشی است که مورد نیاز فرزندان برای برقرای امنیت و ایمنی در محیط اینترنت و شبکه های مجازی می باشد.

رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا افزود: وظیفه خودم می دانم به عنوان کسی که در جریان این آسیب ها و تهدیداتی که در این فضا وجود دارد و بسیاری از کودکان را تهدید می کند از تمام مسئولینی که با همدلی و همراهی خودشان شرایط اجرا این طرح را فراهم کردند تقدیر و تشکر به جا آورم.

گزارش: گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا