تنها راهکار فعلی نوسازی بافت فرسوده شراکت خصوصی-خصوصی است/ منطقه ۱۲ را نمی‌توان به راحتی نو کرد

به گزارش گروه اجتماعی برنا؛ منطقه 12، قدیمی‌ترین منطقه‌ای که در مرکز شهر تهران واقع شده است؛ دارای بسیاری از مشکلاتی است  که پیامدهای بافت فرسوده آن منطقه هستند.

محمدباقر قالیباف در زمان شهرداری خود دستور ویژه‌ای برای نوسازی بافت فرسوده منطقه 12 صادر کرده بود اما  بعد از اتمام دوره مدیریتی وی و شروع دوره مدیریتی جدید، همچنان شاهد تغییرات ملموسی در این منطقه نیستیم.

کاوه حاجی علی اکبری - معاون نوسازی و توسعه محلی شهرداری تهران در گفت‌وگو با خبرنگار شهری خبرگزاری برنا، در پاسخ به این سوال که با توجه به دستور تأکیدی قالیباف نسبت به نوسازی بافت فرسوده منطقه 12، چرا تاکنون تغییرات ملموس نبوده‌اند، بیان کرد: « قالیباف انرژی ویژه‌ای روی منطقه 12 گذاشت و طرح خاصی را تعریف کرد که بسیاری از سازمان‌ها درگیر آن شدند و همچنین تعدادی از معاونان شهردار مدام در منطقه حضور داشتند. بافت فرسوده منطقه 12 شامل  پیچیدگی‌هایی است  که با مناطق دیگر تهران بسیار تفاوت دارد. این پیچیدگی‌ها شامل قدمت، ترکیبی از فعالیت ، سکونت ، فراغت و ارزش میراثی این بافت است. به علت وجود همین پیچیدگی‌ها فعالیت در آن منطقه بسیار سخت‌تر است؛ برای مثال نمی‌توان محله اودلاجان یا امامزاده یحیی را با محله سرسبیل مقایسه کرد و بعد معترض شد که چرا اقدامات شهرداری تهران در این دو محله به یک نتایج همسان منتهی نشده یا چرا با وجود اینکه انرژی و هزینه بیشتری در منطقه 12 بکارگرفته شده، کمتر نتیجه مثبت و مطلوبی داشته است.»

وی با بیان این مطلب که بخش عمده‌ای از دلایل منطقه 12 به پیچیدگی‌های زمینه‌ای بازمی‌گردد، اظهار کرد: «این یک واقعیت است که بخشی از نوسازی منوط به نوسازی مسکن می‌شود اما در منطقه 12 نمی‌توان به همین راحتی نوسازی مسکن را انجام داد چون روی هر خانه‌ای که دست می‌گذاری، عرصه ارزشمندی شناخته شده یا به ثبت میراث فرهنگی رسیده و یا اینکه محدودیت ارتفاعی برای آن تعیین شده است.»

حاجی علی اکبری در ادامه افزود: «این‌هم یک واقعیت است که تنها مدلی که امروزه می‌توان در خصوص نوسازی در بافت فرسوده بکاربرد، مدل شراکت خصوصی – خصوصی است یعنی زمین را مالک بیاورد، سرمایه را بخش خصوصی تا بگونه‌ای با هم شراکت کنند و نوسازی صورت پذیرد؛ البته این نقطه ضعف است که مدل‌های دیگری وجود ندارد اما در حال حاضر تنها شکل موجود است. این روش  در شرایطی جواب می‌دهد که هردو (مالک زمین و سازنده) انتفاع داشته باشند؛ سودی که در محدوده‌های منطقه‌هایی مثل 10، 11، 7، 8 است در منطقه 12 وجود ندارد چون تراکم و زیربنایی که می‌توان درمناطق غیرتاریخی بدست آورد در یک منطقه تاریخی نمی‌توان آن را کسب کرد؛ البته در این مورد سازوکاری هم وجود دارد که برای مثال "انتقال حق توسعه" که در شورای شهر به تصویب رسیده  است؛ انتقال حق توسعه سازوکار درستی است اما تا به امروز نتوانسته به منصه ظهور برسد.»

معاون نوسازی و توسعه محلی شهرداری تهران با بیان این مطلب که در عرصه تاریخی، سطح اشغال در همه جا 60 درصد است اما در اینجا 50 درصد شده، گفت: «همین کاهش سطح اشغال موجب ‌شده تا آستانه سود پایین بیاید و چون سازوکار دیگری جز سازوکار شراکت خصوصی - خصوصی وجود ندارد نوسازی مسکن و بافت فرسوده در منطقه 12 زمان‌گیر شده است. همچنین املاک متروکه، فاقد مالک و رها شده در منطقه 12 نسبت به بقیه مناطق تهران بیشتر است و به دلیل تراکم فعالیت‌های تجاری و پشتیبان تجاری مثل انبارداری، خدماتی و ... قیمت و ارزش زمین بسیار بالاتر است و زمین در خدمت همین فعالیت‌های تجاری قرار می‌گیرد و اگر همین زمین مورد استفاده موضوعات دیگری قرار گیرد دشواری‌های بسیاری در پی آن بوجود خواهد آمد.»

 واما  با  در نظر گرفتن  سخنان معاون نوسازی و توسعه محلی شهرداری به نظر می رسد نوع اقدام اجرایی برای هر بافت فرسوده با یکدیگر تفاوت دارد و تنها یک اقدام را نمی‌توان برای همه بافت‌های فرسوده بکار برد و همچنین با اشاره به ارزش و قدمت تاریخی  منطقه12 ، می‌توان در  بافت فرسوده برخی از  محلات منطقه  که قابلیت مقاوم سازی را دارند بجای نوسازی  یا تخریب و ساخت و ساز به سمت مقاوم کردن رفت.