بسیاری از این راهکارهای محدودکننده به نظام تولیدی آسیب وارد می‌کند

«علی سعدوندی»، کارشناس امور بانکی، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا در خصوص نظر علما مبنی بر اینکه سود دریافتی بانک‌ها از تسهیلات گیرندگان ربا محسوب می‌شود، گفت: مسئله ربا 2 جنبه دارد. موضوع اول مسئله حقوقی و شرعی است؛ اینکه قراردادی بین دو طرف وام گیرنده و و وام دهنده امضا می شود آیا این قرارداد از لحاظ شرعی مشکلی دارد یا نه؟ در واقع باید ظاهر قانون مراعات شود. بحث دوم این است که از نظر اقتصادی این وام ربوی است یا نه؟ یعنی آیا مازاد غیرمتعارفی از وام گیرنده به تسهیلات دهنده پرداخت می‌شود یا نه؟

وی گفت: اکثر علما، متخصصان و کارشناسان حقوق بانکی و حقوق بانکداری اسلامی اعتقاد دارند، قراردادهایی که اکنون در نظام بانکداری کشور در جریان بوده، قراردادهایی است که منطبق بر شرع مبین اسلام است.

سعدوندی ادامه داد:  از نظر اقتصادی، نرخ بهره واقعی  را می‌شود ربوی دانست یعنی مازادی از سوی وام گیرنده به تسهیلات دهنده پرداخت می‌شود که می‌توان آن را ظلم و فشار به وام گیرنده تلقی کرد. تا زمانی که اقتصاد در رکود است بخش واقعی اقتصاد امکان تولید مازاد بالا را ندارد و این نوع قراردادها منابع وجوه نقد را بیش از پیش به سمت بانک‌ها منحرف و نظام تولید را از سرمایه در گردش خالی می‌کند.

وی افزود: از نظر حقوقی و شرعی و ظاهر قضیه قرارداد به نظر نمی‌رسد خلاف شرع باشد ولی از نظر روح قانون مشکلات جدی وجود دارد.

این کارشناس بانکی در ادامه در خصوص پایان پرداخت سود روزشمار حساب‌های بانکی و میزان پایبندی بانک‌ها به این قانون گفت: بانک‌ها می‌توانند پایبند باشند به شرطی این قانون برای همه یکسان باشد و نباشند کسانی که این قانون را دور بزنند.

سعدوندی بیان کرد: این قانون تاثیر اندکی دارد. سوال این است که قانون ماه شمار به سود روز شمار به تسهیلات هم تسری پیدا می‌کند یا نه؟ که در غیر این صورت اجحاف به بخشی از مشتریان بانک خواهد بود و ما را از مسیر بانکداری اسلامی دور خواهد کرد.

وی تصریح کرد: بانک مرکزی تشخیص داده مقدار سودی که کل اقتصاد کشور دریافت و پرداخت می‌کند، نسبت به حجم اقتصاد بالاست و باید این مقدار سود را کاهش داد.

سعدوندی تاکید کرد: راهکارهایی که رئیس جدید بانک مرکزی ارائه می‌دهد باید راهکارهای واقعی درمانی باشد در حالی‌که تاکنون شاهد راهکارهای آرایشی و بهداشتی بوده‌ایم. سود روز شمار و ماه شمار مگر چه مقدار تغییر در نرخ سود به وجود می‌آورد؟ و یا اینکه محدود کردن چک‌های تضمینی چه مقدار می‌تواند در کنترل بحران تاثیر داشته باشد؟ بسیاری از این راهکارهای محدودکننده به نظام تولیدی و بازرگانی کشور آسیب وارد می‌کند.

این کارشناس بانکی بیان کرد: باید سیاست‌های جدی‌تر پیش گرفته شود. به طور مثال به حساب‌هایی که امکان برداشت روزانه برای آنها وجود دارد، سود تعلق نگیرد و یا اینکه در مقابل حساب‌هایی که به آنها سود تعلق می‌گیرد، باید ماندگاری در حساب داشته باشند. متاسفانه بانک مرکزی حلقه بسته‌ای از کارشناسان را دارد و فقط از کارشناسان مورد تائید خود نظرسنجی می‌کند؛ در حالی که بهتر از توان کارشناسی کشور بهره لازم را ببرد.