حمایت از بخش کشاورزی موثر اما ناکافی

توسعه بخش کشاورزی و افزایش خودکفایی در زمینه محصولات کشاورزی و استراتژیک یکی از اهداف اسناد بالادستی کشور است که دولت به آن ملزم شده است.

 بررسی کارنامه دولت در 5 سال گذشته نشان می دهد که دولت به جد، افزایش تولید محصولات کشاورزی را از طریق افزایش بهره وری آب و خاک در دستور کار قرار داده است.

بر این اساس اقدامات موثری در خصوص افزایش بهره وری کشاورزی درکشور صورت گرفته است که نتیجه آن خودکفایی در برخی محصولات و در آستانه خودکفایی قرار گرفتن بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله نیشکر است.

حمایت از کشاورزان نیز از دیگر اقدامات مهم دولت در چند سال گذشته بوده که البته ضروری است تا توجه بیشتری بر این موضوع صورت گیرد.

در مجموع، کارنامه دولت در بخش کشاورزی نمره قابل قبولی دارد و در سال های اخیر روند کشاورزی کشور روبه توسعه بوده است؛ اقداماتی که اگرچه خوب اما همچنان ناکافی است. در ادامه به تفصیل به این موارد می پردازم.

حمایت از کشاورزان: کشاورزان امنیت غذایی کشور را تامین می کنند و بر این اساس هر گونه تشویق وحمایتی از آنها افزایش انگیزه و در نهایت توسعه بخش کشاورزی را به همراه خواهد داشت. در سال های گذشته اختصاص ارز دولتی برای واردات کالاهای اساسی، معافیت کشاورزان ازمالیات و حمایت درحوزه تامین آب از اقدامات مهم دولت در حمایت از کشاورزان بوده است. با این وجود به دلیل اهمیت موضوع تامین کالاهای استراتژیک، ضروری است تا اهتمام بیشتری به این زمینه صورت گیرد.  

افزایش بهره وری آب: با توجه به کمبود بارندگی‌ها و موقعیت جغرافیایی کشورمان و همچنین هدررفت زیاد آب در بخش کشاورزی درسال های گذشته ، اقدامات موثری در زمینه افزایش بهره وری آب انجام شده است.

 یکی از اقدامات دولت برای توسعه بخش کشاورزی در زمینه تسهیلات در حوزه «آبیاری تحت فشار» است که بخش عمده آن یعنی حدود 85 درصد از هزینه  آن به عهده دولت است و بخش عمده‌ای از منابع تسهیلاتی ویا حداقل کمک های شبه بلاعوض در اینجا هزینه می شود و دربخش‌های دیگر هم تلاش های خوبی صورت گرفته است.

 در سال جاری در کمیسیون کشاورزی درمورد آبخیزداری ،  کنترل ریزگردها و ، تامین آب شرب روستاها و حتی تالاب ها و دریاچه ها مصوبات خوبی داشته ایم که  آن را در اختیار کمیسیون تلفیق قراردادیم و پیشنهاد داده ایم که از صندوق توسعه ملی منابعی به آن اختصاص پیدا کند و امیدواریم که در کمیسیون تلفیق مصوب و انجام شود.

افزایش خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی: بحث خودکفایی در تولید کالاهای استراتژیک موضوعی است که نباید آن را نادیده گرفت. قبل از دولت یازدهم بسیاری از مواد غذایی وارداتی بود و این در حالی است که در برخی از محصولات خودکفا شده ایم که ازجمله شاخص ترین آن ها می توان به خودکفایی در زمینه گندم اشاره کرد و امیدوار هستیم تا با ادامه روند بارندگی ها درسال آینده نسبت به واردات گندم بی نیاز شویم.

 رشد تولیدات کلزا و دو برابر شدن تولید چغندر قند نیز از دیگر دستاوردهای حوزه کشاورزی در پنج سال گذشته بوده است.

 روند تولیدات بخش کشاورزی از حدود 90 میلیون تن با 20 درصد افزایش رشد قابل توجهی داشته است هرچند که کم آبی ها و خشکسالی وجود دارد اما نوع مدیریتی که صورت گرفته و معرفی  محصولات جایگزین و افزایش بهره وری باعث شده که  این روند روبه رشد ادامه یابد.

مجهز شدن به تکنولوژی های کشاورزی: یکی دیگر از اقدامات موثر در حوزه کشاورزی به موضوع تجهیز به تکنولوژی های روز و استفاده از ماشین آلات کشاورزی نوین است، این موارد بهره وری کشاورزی را افزایش داده و سختی کار کشاورزان را کاهش داده است. از سوی دیگر موضوع اصلاح بذر نیز ازدیگر اقدامت موثر در زمینه توسعه کشاورزی بوده است.این مساله ماحصل تحقیقات و استفاده از دانش روز بوده که اثرات مثبت خود را در تولیدات کشاورزی نشان می دهد.

در مجموع آنچه از اهمیت زیادی برخوردار است عمل به اسناد بالادستی کشور در زمینه کشاورزی و افزایش خودکفایی در تولیدات کشاورزی است.

با آنکه اقدامات موثربوده و روند کلی روندی رو به پیشرفت است با این حال ضروری است تا این روند تسریع یابد. توجه به بخش کشاورزی، کاهش فقر مطلق و جلوگیری از افزایش مهاجرت کشاورزان را به همراه خواهد داشت و این نکته ای است که سیاست گذاران این بخش و دستگاه‌های متولی باید به آن توجه داشته باشند.