سازه‌های تخریب شده در سیل، غیرقابل بازسازی‌ هستند/ الزام بستن سیل‌بند و دیواره های حفاظتی برای مراقبت از باقیمانده آثار باستانی

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ سیلاب‌های اخیر کشور ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی هموطنان سیل‌زده ما را با مخاطراتی جبران ناپذیر همراه کردند. در کنار خرابی‌های به بار آمده در سکونت‌گاه‌های شهری و روستایی و همچنین شسته شدن خاک زمین‌های زراعی و از بین رفتن آنها، برخی از آثار باستانی کشور نیز در اثر سیلاب تخریب شدند و از بین رفتند.

آسیب هفت اثر تاریخی و باستانی در استان ایلام و خسارتی 8 میلیارد تومانی به آثار باستانی این استان، آسیب به چند اثر باستانی و تاریخی در استان گلستان، همچون پل تاریخی آق‌قلا و خسارتی حدودا 38 میلیاردی به مجموع آثار این استان، تخریب یخچال میرفتاح در شهرستان ملایر، تخریب و آسیب‌دیدگی گسترده چند اثر تاریخی در لرستان و رانش قلعه فلک الافلاک در این استان و... از جمله آسیب‌هایی است که سیلاب دو هفته گذشته کشور به آثار باستانی و تاریخی وارد کرده است.

حالا و با شدت گرفتن بارش باران در استان خوزستان و افزایش تدریجی سیلاب‌ها در این استان تاریخی و مهم جنوب ایران، چند اثر تاریخی در خطر تخریب و آسیب هستند و می‌توان انتظار داشت با توجه به آسیب‌های صورت گرفته در اثر سیلاب‌های اخیر در استان‌های دیگر کشور مسئولین فرهنگی این استان اقدام به حفاظت از این آثار کنند و هر چه سریع‌تر راهی برای منع تخریب آنها بیابند. با این همه باید دید در زمان وقوع حوادث مترقبه مثل سیلاب و زلزله چگونه می‌شود از آسیب‌دیدگی آنها جلوگیری کرد؟ آیا اطلاع از وقوع حادثه در منطقه این آثار برای حفاظت از آنها کافی است؟

محسن احمدی، کارشناس میراث فرهنگی و مسئول موزه‌های شهرستان اصفهان، در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به اهمیت ایجاد حریم امنیتی در کنار سازه‌های باستانی و تاریخی گفت: در مناطقی که مثلا تپه‌های باستانی ما در معرض آسیب سیلاب باشند می‌توان با ایجاد کانال‌های زه‌کش از هجوم آب به این نقاط جلوگیری کنیم.

وی ادامه داد: دیگر بناهای تاریخی و باستانی را نیز می‌توان با بستن سیل‌بند و دیواره های حفاظتی و کانال‌هایی که از رسیدن آب به بنا جلوگیری کنند حفاظت کرد.

این کارشناس میراث فرهنگی با بیان اینکه ما متاسفانه در بسیاری از حوزه‌ها آینده پژوهی چندانی نداریم، گفت: حوادث غیرمترقبه‌ای مثل سیل، نیازمند به آینده‌نگری و پیش‌بینی‌های علمی است و زمانی که این اتفاق نمی‌افتد حادثه‌ای مثل سیلاب به ابعاد مختلف زندگی انسان‌ها آسیب وارد می‌کند؛ یکی از این ابعاد آثار تاریخی و باستانی کشورند که جزو سرمایه‌های مهم انسانی هستند و تخریب آنها تبعات فرهنگی بسیاری دارد و بدون پیش‌بینی و آینده نگری به این سرمایه آسیب وارد می شود.

وی با تاکید بر اینکه راهکارهای مناسب برای حفاظت از این آثار تعریف و تبیین شده اند، تصریح کرد: با این حال به دلیل هزینه هایی که دارند ممکن است کسری بودجه ها مانع حفاظت از این آثار باشد.

احمدی با بیان اینکه مهمترین دشمن آثار تاریخی باران است، اظهار کرد: شهری مثل اصفهان هزینه هایی دارد که خود دولت برای این مسئله ردیف بودجه مشخصی ندارد.

وی با اشاره اینکه حفاظت از آثار باستانی در مواقع سیل و زلزله جزو حفاظت های خاص تلقی می شود، افزود: برای این دسته از حفاظت ها هم پیش از وقایع بودجه و هزینه کافی در نظر بگیریم در غیر اینصورت مجبوریم هزینه های چندبرابری برای جبران خسارات وارد شده به این آثار را بپردازیم.

راهکارهای کوچک برای جلوگیری از فجایع بزرگ

کارشناس میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار برنا همچنین گفت: در برخی نقاط ممکن است با یک حرکت کوچک بشود از فجایع بزرگ جلوگیری کرد. این در سیاستگذاری سازمان ما پیش بینی شده است و مسئولان میراث فرهنگی در مناطق سیل زده باید به این سیاستگذاری ها عمل کنند.

وی ادامه داد: در شهرهای مختلف خود مردم گونی های سیمانی در مقابل درب خانه ها قرار داده اند که آب وارد این خانه ها نشود. همین روش را شاید بتوان برای نجات یک سازه تاریخی استفاده کرد. خلاقیت و توجه به موقعیت و متریال سازه ها می تواند در انتخاب راه های حفاظت از امنیت سازه ها که ممکن است گاهی راه های پیش پا افتاده ای هم باشند رسید.

محسن احمدی افزود: راهکارهایی که مورد تمسخر برخی قرار می گیرد می تواند مانع تخریب صددرصدی یک سازه باشد.

سازه های تخریب شده در سیلاب، قابل مرمت نیستند

این کارشناس میراث فرهنگی در ادامه با تاکید بر اینکه، ما نمی توانیم آثار و سازه های باستانی تخریب شده در اثر سیلاب را مرمت کنیم به شیوه ای که مثل سابق باشد، افزود: ما باید از این لحظه به بعد از تخریب بیشتر این سازه ها جلوگیری کنیم.

وی ادامه داد: وقتی سازه ای از بین برود و مصالح بکار گرفته شده در آن توسط سیلاب از بین برود نمی توان خشت های استفاده شده را بازگرداند. باید درباره جلوگیری از خسارت های بیشتر اقدامات موثر انجام داد.

تخریب آثار باستانی خوزستان با ساخت سد

احمدی همچنین گفت: ما با ساخت سدهای متعدد در استان خوزستان بسیاری از آثار باستانی را با دست های خود زیر آب کردیم. با این حال ما باستانی شناسی زیر آب هم داریم و امیدواریم روزی از راه برسد که ما بتوانیم این آثار را احیا کنیم.

وی در پایان اضافه کرد: این گفتگو و پیگیری شما باید تلنگری باشد به مسئولین تا توجه ویژه ای به آثار باستانی در چنین زمانی داشته باشند.

آثار باستانی خوزستان را از خطر نجات دهیم!

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، اخبار منتشر شده از خوزستان از افزایش ارتفاع سیلاب و شدت بارش ها در این استان حکایت دارد. با نظر به تخریب ها و آسیب دیدگی ها گسترده آثار باستانی مناطق سیل زده کشور توجه به این مهم در استان خوزستان حائز اهمیت بسیار است. کوشک حمیدیه، پارک جنگلی گمبوعه و دیگر آثار تاریخی شناخته شده و شناخته نشده استان خوزستان این روزها در خطر تخریب و آسیب دیدگی به وسیله سیلاب های این استان اند. نیروهای امدادی و نهادهای ذی صلاح مثل میراث فرهنگی استان خوزستان طی ساعت های دیگر برای جلوگیری از تخریب آثار تاریخی خود اقدامات لازم را پیگیری کنند.

می توان بجای نشستن و منتظر شنیدن خبر تخریب آثار باستانی خوزستان همین حالا و در اسرع وقت دست به کار شد و با راهکارهای گفته شده توسط کارشناسان حوزه میراث فرهنگی از تخریب این آثار تاریخی جلوگیری کرد.