عدم اعطای وام به ایران بیشتر یک بحث سیاسی است

«بهنام ملکی»، کارشناس اقتصاد بین‌الملل، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری برنا در رابطه با انگیزه‌های سیاسی صندوق بین‌المللی پول در عدم اعطای وام به ایران گفت: این مسئله بیشتر یک بحث سیاسی است. ایران در این نهادهای بین‌المللی که عضو است، سهم دارد الان هم نسبت به حق عضویت‌هایی که پرداخت شده، در شرایطی که ایران نیاز مبرم به پول، حمایت و کمک دارد باید تسهیلات و کمک در اختیار ایران قرار دهند. آنچه که روشن است بخش عمده‌ آن ملاحظات سیاسی است که در جوامع وجود دارد و با توجه به نقشی که آمریکا در این نهادهای بین‌المللی دارد، به طور طبیعی بخاطر شرایط موجود و تحریم‌ها تا جایی‌که بتواند، ممکن است که با عدم حفظ شرایط موجود مخالفت کند. 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه تاثیرگذاری مابقی کشورها هم محرز نیست و آنقدر اقتدار ندارند که بتوانند مقابله کنند، اظهار کرد: در عین حال این هم یک نوع جنگ و کشمکش است، بستگی دارد چه کسی بتواند رایزنی، لابیگری و تلاش بیشتری داشته باشد تا بتواند این تسهیلات را اخذ کند.

او در پاسخ به این سوال که آیا نهادهای بین‌المللی دیگر می‌توانند یاریگر ایران در این امر باشند یا خیر، توضیح داد: روابط کشورها مکانیکی نیست بلکه دینامیکی است یعنی مجموعه عوامل تاثیرگذار هستند. بنابراین در یک کلام نمی‌توانیم بگوییم که می‌توانند یا نمی‌توانند، این بستگی به اراده کشورها هم دارد؛ در کشورهایی چون چین و روسیه اراده لازم برای مخالفت و ستیز با آمریکا وجود ندارد.

ملکی افزود: اگر چین، روسیه و دیگر کشورها مواضع محکم‌تری اتخاذ می‌کردند، ممکن بود شاهد کمی تغییرات در این فرآیندها باشیم اما برداشت شخصی من این است که آنها هم به دنبال منافع شخصی خودشان هستند. کشورهای گروه بریکس و غیره که بارها بحث‌هایی درباره جایگزین کردن ارزهای دیگر به جای دلار داشته‌اند، اگر صداقت لازم را داشتند ممکن بود اهرم‌هایی در مقابل آمریکا ایجاد شود اما تاکنون این مسئله اگرچه در شعارها بوده اما عملا شاهد وقوع آن نبوده‌ایم.

این کارشناس اقتصاد بین‌الملل گفت: اگر کشورهایی که اقتدارشان در سطح بین‌المللی زیادتر است، ورود پیدا نکنند کشورهای کوچک چندان تاثیرگذار نیستند. ضمن اینکه کشورهای کوچک به روابط متقابل‌شان نگاه می‌کنند و نمی‌خواهند در تور تحریم‌های آمریکا قرار بگیرند. اروپا هم معمولا نشان داده از سیاست‌های آمریکا پیروی می‌کند اگر چه از نظر دیپلماسی می‌توان با آنها هم کار کرد.

این استاد دانشگاه درباره سوء استفاده آمریکا از شرایط اقتصادی‌ش عنوان کرد: آمریکا به خاطر موقعیت اقتصادی‌ای که دارد، از این اهرم در جهت همسو کردن ملت‌های دیگر با خود، سوء استفاده کرده است. اگرچه آمریکا در برابر کشورهای قوی چون چین و روسیه کوتاه می‌آید اما در رابطه با ایران چنین نبود.

او با بیان اینکه در مقطعی هستیم که کشور ما به کمک و حمایت دارد، اظهار کرد: البته این حمایت‌ها باید در جهت توسعه اقتصادی به کار گرفته شود اگر بخواهد در جهت غیراقتصادی به کار گرفته شود نمی‌توان امیدوار بود که در صورت اخذ کمک‌ها درست عمل کنیم. در سنوات گذشته مدیریت درست هزینه- فایده را اعمال نکردیم. الان که در سال جهش تولید هستیم انتظار می‌رود که با ارتقای سرمایه اجتماعی در کشور و استفاده بهینه از نیروی توانمندی که وجود دارد، شرایطی را فراهم کنیم که اقتصادمان شاهد تحول و جهش باشد. اگر روندهای گذشته تکرار شود، حتی با امید به کمک‌های خارجی هم نباید انتظار داشته باشیم که شاهد تحولات جدی باشیم.