آتشکده ری پایگاه پژوهشی می‌شود

سرویس اجتماعی برنا/ شهرزاد عبدیه

این جا آتشکده ری(تپه میل) است مکانی متعلق به دوران ساسانیان، جایی که می گویند یکی از مهم ترین آتشکده های پیش از اسلام بوده است. وارد محوطه که شدیم هیچ کس نبود نه راهنمایی نه مراقبی و نه حتی گردشگری! گویی یکی از مهمترین آتشکده های باستانی جایی در جنوب پایتخت ایران زمین فراموش شده است!

 آتشکده ای در 12کیلومتری جنوب شرقی ری، جایی بر بلندای تپه ای که تپه میل  نامیده می شود. پایین تپه سر راه ورودی ساختمانی وجود دارد که همه درهایش قفل است و هیچ کس در آن جا نیست، ساختمانی که به نظر می رسد باید مقرر راهنما و نگهبان باشد اما خالی است. شنیده ایم موزه ای هم وجود دارد که برخی اشیا به دست آمده از این تپه و آتشکده در آن نگهداری می شود که در آن هم بسته است و امکان بازدید وجود ندارد!

از روی پلی که ما را از بین نیزارها به پای تپه می رساند، می گذریم و در مسیر چشم می دوزیم به نیزاری زیبا که نشانه ای است از گذشته ای پر آب و سبز در این منطقه. از پله ها بالا می رویم تا می رسیم به آتشکده و در این لحظه است که نیزارهای زیبا و ساختمان خالی و سکوت منطقه را زیر پایمان احساس می کنیم. حفاظ ها را می بینیم که سال هاست اینجا جاخوش کرده اند و سنگینی خود را روی آتشکده و این تپه تحمیل می کنند. حفاظ هایی که می گویند روزگاری برای مرمت و کاوش و در یک کلام کار روی این تپه تاریخی و آتشکده قد علم کردند و امروز بعد از گذشت سال ها از توقف کار، هنوز هم بر این جا سنگینی می کنند.

حفاظ هایی که به گفته رضا نیک پور، دبیر دوره ای دیده بان یادگاری های فرهنگی و طبیعی ایران وجودشان از نظر علمی ایراد دارد چرا که وزن سنگینی را وارد کرده و میزان و آسیب و تخریب را حتی در لایه های زیرین تسریع می کند.

این آتشکده دارای چندین طبقه است که در امتداد بالاترین طبقه آن دالانی دراز و البته باریک قرار دارد که انسان با عبور از آن می رسد به محوطه ای که تا چشم کار می کند،دشت است و آسمان. جایی که حدود 18 متر بلندتر از سطح دشت اطراف است.

تپه میل در سال 1909 میلادی توسط یک گروه باستانشناسی فرانسوی مورد کاوش قرار گرفت و پیکرک ها و گچبری های زیبایی از آن به دست آمد که می گویند امروز برخی از آن در موزه ای که در ورودی این بنا قرار دارد و ما به در بسته اش خوردیم نگهداری می شود. سپس هیأتی ایرانی از سال ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۴ كار حفاری و مرمت قسمت هایی از این بنا را به عهده گرفت و آخرین دوره مطالعات باستان شناسی در این محل در سال ۱۳۷۸ انجام شد.
 

این در حالی است که در 25 تیرماه سال 1389 حمید بقایی رییس سازمان میراث فرهنگی در بازدید از بناهای تاریخی شهر ری دستور تبدیل تپه میل (آتشکده ری) واقع در روستای فیروزآباد شهرری به پایگاه پژوهشی را صادر کرد و گفت:با تأسیس این پایگاه پژوهشی؛ علاقمندان، می‌توانند از نتایج مطالعات باستان‌شناسی و علمی انجام شده در این محوطه تاریخی بهره‌مند شوند.

و امروز بعد از گذشت ماه ها از این دستور جلالی، معاون حفظ و احیا سازمان میراث فرهنگی استان تهران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی برنا در این باره اظهار داشت: اقدامات خوبی در این راستا انجام شده ایم و تا قبل از هفته میراث فرهنگی (28 اردیبهشت) مدیر پایگاه آتشکده ری معرفی خواهد شد.
وی با اشاره به تجهیز ساختمان موجود در این محوطه درباره داربست ها افزود: این داربست ها برای حفاظت زده شده است و ما در حال بررسی آن ها هستیم تا داربست ها غیرضروری را در آینده نزدیک جمع آوری کنیم.

داخل آتشکده ری گچبری ها و نقوشی به چشم می خورد که در حال از بین رفتن هستند و هیچ کس نیست که اگر بازدید کننده ای به اینجا آمد به او هشدار دهد به مجسمه ها و گچبری ها نزدیک نشود و دست نکشد. در بین همه مجسمه ها و گچبری ها، تندیسی از یک ماهی توجهمان را جلب کرد، تندیسی که با دیدنش گفتیم؛ به راستی آیا تا چند سال دیگر از این تندیس اثری باقی خواهد ماند یا به تلی خاک تبدیل می شود؟!