آسیب جدی تئاتر آزاد برای هنر نمایش

هنر نمایش به عنوان با سابقه‌ترین و صاحب قدمت‌ترین هنرها در کشور ما نمود دارد. جدا از هنرمندی هنرمندان ایرانی در عرصه هنر نمایش هنر تئاتر ریشه در سنت و آیین ایرانیان دارد و تاریخ نشان داده ایرانیان در مراسم‌های مختلف سنتی‌شان در فصول مختلف دارای آیین‌های نمایشی تاریخ داری هستند که در جای جای مرز و بوم این کشور همیشه مورد توجه بوده است.

تعزیه، سیاه‌بازی و دیگر نمایش‌های سنتی به بخشی از آن مستقیما فرهنگ اعتقادی و جغرافیایی ما مرتبط میشود سال‌ها با پیش ثبت‌های علمی و آکادمیک به موازات فعالیت‌های تجربی به جایگاهی رسیده است که امروز نمایش ایرانی دارای کارنامه جهانی است و هنرمندان ایرانی روی صحنه‌های تئاتر دنیا در جشنواره‌های مختلف حضوری درخشان دارند.

در سال‌های اخیر با افزایش سالن‌های نمایش خصوصی و فعالیت بیشتر هنرمندان شاهد افزایش چشمگیر گروه‌های نمایشی و البته تماشاگران در سالن‌های نمایش بوده‌ایم و در حقیقت سالن‌های نمایش خصوصی فرصتی بوده است تا خیلی از اهالی خانواده تئاتر بتوانند در این عرصه فعالیت داشته باشند و به نوعی چرخه اقتصادی تئاتر نیز دچار خدشه نشود.

اما در این میان گونه‌ای دیگر از نمایش‌ها فعال هستند که اگرچه شریف و قابل احترام می‌باشند اما با قواعد و قوانین آنچه از تئاتر می‌دانیم مطابقتی ندارند. در روزگاری که هنرمندان جوان و باسابقه عرصه نمایش به دنبال ایجاد کارها و نگاه‌های نو در آثار کلاسیک هستند و شاهد پیشرفت‌های شگرف در ایده‌پردازی و نگاه نو در عرصه نمایش هستیم متاسفانه تئاتر آزاد بدون رعایت قوانین و قواعد معین و مشخصی و بدون هیچ چارچوب و خط قرمزی روی صحنه‌های سالن‌های غیراستاندارد و گاهی سالن‌های سینمایی می‌روند و براساس شوخی‌های بی‌محتوای کلامی سعی بر گرم کردن سالن نمایش و با طراحی شوخی‌های سخیف به دنبال جلب تماشاگر به هر قیمتی هستند اتفاقی که اتفاقا با مخاطب مفصلی روبه‌رو است و با توجه به مزاج و سلیقه نامطلوبی که در همین راستا ایجاد شده حتی در گیشه نیز نسبت به مدل‌های دیگر نمایش با موفقیت بیشتری مواجه هستند. اتفاقی که نه تنها به تئاتر و قداست این هنر نمایش لطمه می‌زند بلکه امنیت سالن‌های نمایش و قداست صحنه تئاتر را زیر سوال می‌برد اتفاقی که عملا در فاصله گرفتن خوانده‌ها از سان تئاتر موثر خواهد بود و بی‌تردید گیشه و نام و عنوان تئاتر را خدشه‌دار می‌کند.

اگر چه مرکز هنرهای نمایشی و اصولا هیات‌های بازدیدی و نظارت بر محتوای تئاتر مقرر است در محتوای این دست از نمایش‌ها نیز با وسواس و دقت اشراف داشته باشد اما بدیهی است که این اتفاق با سهل‌انگاری یا بهتر بگوییم عدم نظارت کامل و کافی باعث شده ترفند و حربه این دسته از آثار همین فاکتور شوخی‌های سخیف و ادبیات کلامی نامربوط باشد.

بی‌تردید عدم توانمندی این نمایش‌ها در نگاهبانی از هنر تئاتر کار را به جایی می‌رساند که شاید قابل جبران نباشد...