#نوروز ۹۸

شاهرود و میامی، خاستگاه بزرگان عرفان و ادب

۱۳۹۷/۱۲/۲۵ - ۰۹:۵۸:۲۴
کد خبر: ۸۲۴۵۷۷
شاهرود و میامی، خاستگاه بزرگان عرفان و ادب
شرق استان سمنان مهد پرورش عالمان و بزرگانی است که در حوزه عرفان و ادب خوش درخشیده و جهانیان را به خواندن و اندیشیدن در آثار خود وادار کردند.

به گزارش خبرگزاری برنا؛ شاهرود و میامی زادگاه مفاخر و سردمداران ادب و عرفان مشرق زمین است. سرزمینی که در همسایگی خراسان بزرگ قرار گرفته و در طول تاریخ این 2 خطه در حوزه فرهنگ و ادبیات از یکدیگر تأثیرات بسیاری را پذیرفته اند. شاهرود در میانه مسیر تهران به مشهد قرار گرفته و درست از همین جاست که با عبور از این محور خطی غرب به شرق می توان گام به گام با برخی از بزرگان و سرمایه های معنوی این کشور آشنا شد.

از بایزید بسطامی، شیخ ابولحسن خرقانی، شیخ حسن جوری، ابن یمین فریومدی، شیخ عماد الدین و شیخ جلال الدین در شاهرود و میامی گرفته تا عطار و خیام در نیشابور همه در گوشه ای از تاریخ پرفراز و شیب این سرزمین نقشی تعیین کنده داشته و بر غنای تار و پود فرهنگ این مرز و بوم افزوده اند.

*** بایزید بسطامی

ابویزید طیفور پسر عیسی پسر آدم سروشان بسطامی ملقب به سلطان العارفین، آنگونه که از شواهد بر می آید در نیمه نخست قرن دوم هجری و در واپسین سال حکومت امویان در محله موبدان شهر بسطام چشم به جهان گشود.

گفته می شود جد بایزید شخصی به نام موبد بسطامی، والی قومس و از بزرگان عصر خود بوده است. سروشان، پدربزرگ بایزید هم از زرتشتیان بسطام بوده که پس از ورود این دین الهی به ایران، مسلمان شده است. بایزید علاوه بر زیستن در خانواده ای زاهد و عالم، خود نیز از حافظان و استادان علوم اسلامی به شمار می رود.

این بزرگ مرد عرصه عرفان، نخستین بازگو کننده فلسفه ایران باستان بوده است. عشق عرفانی در نزد بایزید جایگاهی والا داشته و تفکراتش را علاوه بر گفته هایش می توان در سروده های عطار، مولانا و سنایی نیز جست و جو کرد.

از بایزید مناجات ها و سخنانی در زمینه های گوناگون به جای مانده از جمله: ' پرسیدند که بنده به درجه کمال کی رسد؟ گفت: چون عیب خود بشناسد و همت از خلق بردارد، آنگه که حق او را بر قدر همت وی و به قد دوری او از نفس خود، به خویش نزدیک گرداند. '

آرامگاه بایزید بسطامی در مجموعه ای تاریخی با همین نام در شهر بسطام و در جوار امام زاده محمد (ع) فرزند امام جعفر صادق (ع) قرار دارد.

*** شیخ ابوالحسن خرقانی

در سال 352 هجری قمری در روستای خرقان از توابع شاهرود و در 23 کیلومتری شمال بسطام زاده شد. شیخ خرقان یکی از بزرگترین و معروف ترین مریدان بایزید است که خود شاگردانی چون خواجه عبدالله انصاری را تربیت کرده است. بزرگانی مانند ابوسعید ابوالخیر، ناصرخسرو و ابن سینا نیز در زمره افرادی هستند که به دیدار بوالحسن رفته و مقام معنوی وی را ستوده اند.

آوازه معنویات شیخ ابوالحسن خرقانی حتی سلطان محمود غزنوی را نیز به دیدار او کشانده تا نزدش کسب فیض کرده و اندکی نصیحت شود.

' هر که در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید که هرآن کس که به درگاه باریتعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد. ' این معروف ترین جمله از شیخ است که به تنهایی می تواند بازگو کننده تمام روحیات و افکار و عقاید این عارف نامی و گرانقدر باشد.

همچنین از وی نقل شده است: ' برهمه چیز کتابت بود، مگر بر آب . اگر گذر کنی بر دریا ، از خون خویش کتابت کن تا آن کز در پی تو درآید داند، که عاشقان و مستان و سوختگان رفته اند... '

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی بر روی تپه ای در شمال روستای قلعه نو خرقان قرار گرفته است.

*** ابن یمین فریومدی

امیر محمود پسر یمین الدوله طغرایی شیعه مذهب و از طایفه خرده مالکان و مستوفی در سال 685 هجری قمری در روستای فرومد شهرستان میامی دیده به جهان گشود.

ابن یمین از معروف ترین قطعه سرایان زبان فارسی بود که در اشعارش از مضامین اخلاقی و اجتماعی بهره می برد. وی علاقه ای ویژه به مولی الموحدین حضرت امیرالمومنین (ع) داشت.

وی پیش از واقعه سربداران نزد مغولان در خراسان مستوفی گری می کرده و در جنگ کریتیان اسیر شد. ابن یمین در آن زمان نسخه دیوان اشعار خود را از دست داد و پس از مدتی نیز خود را به دیار سربداران رساند.

او بیشترین قطعات اخلاقی را در 20 سال پایانی عمرش سروده است.

ابن یمین فریومدی در سال 769 چشم از جهان فروبست. آرامگاه او در روستای فرومد میامی در کیلومتر 180 جاده شاهرود- مشهد قرار گرفته است.

اما برشمردن نامداران این دیار به هین جا ختم نمی شود. کم نیستند عالمان و بزرگانی که برخی نام و نشانی از خودبه جای گذاشته و خواندن آثار و دیدار از آرامگاه آنان برای مردم میسر است؛ در برابر پرشمارترند آن هایی که در نهایت گمنامی درپیچ و تاب هزارتوی تاریخ از یادها رفته و جز اطلاعاتی بسیار اندک از آنان چیزی به یادگار نمانده اما رد پای حضورشان برای اهل فن به راحتی قابل تشخیص است.

 

نظر شما