مدرسه هدایت ارومیه ، مدرسه ای باقی مانده از جنگ جهانی اول

در خصوص تاریخچه بنا میتوان گفت با توجه به نوع مصالح و فرم معماری و تاریخ احداث آن که به سال ۱۳۰۳ بعد از ۵ سال به اتمام رسیده است قدمت آن به اواخر دوره قاجاریه می رسد.

بنای مذکور توسط شهریارخان احداث شده که بعداً ایشان به آقای دیلمقانی می فروشند تا اینکه در سال ۱۳۴۶ آقای صحت آنرا از وراث آقای دیلمقانی و هاشم دیلمقانی خریداری و از سال ۱۳۴۷ تا ۵۶ به عنوان مدرسه هدایت مورد بهره برداری قرار می دهند، لازم به توضیح است که در جنگ جهانی اول مدتی فرانسویها از بنای فوق استفاده کرده اند.

این بنا در واقع توسط شهریاران احداث شده است و در جنگ جهانی اول هم مدتی فرانسوی ها از بنای هدایت استفاده کرده‌اند.

مهم‌ترین و با ارزش‌ترین بخش مدرسه هدایت را ساختمان ضلع جنوبی صحن که رو به شمال و در میان حیاط‌های بیرونی و درونی قرار گرفته است تشکیل می‌دهد ، این بنای تاریخی بر اساس معماری سنتی ایرانی، دارای اندرونی و بیرونی نسبتاً زیبایی است.

حیاط‌های مدرسه به فرم چهارگوش با دیوار کشی آجری و پایه‌های سنگی و آجری با طاق‌نماهایی از آجر لعابدار فیروزه‌ای آرایش یافته است. در دو ضلع جنوبی و غربی حیاط ساختمان‌هایی با زیرزمین وجود دارد که از سطح حیاط چند پله پایین‌تر است، مصالح به کار رفته در زیرزمین تا ارتفاع یک متر با سنگ‌های خاکستری تراش و در طبقه همکف از آجر استفاده شده است.

مدرسه هدایت در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۸۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.