جلوگیری از فرسایش خاک همکاری همه اقشار جامعه را می‌طلبد

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا؛ وسعت کشور ایران ۱۶۵ میلیون هکتار است که ۹۰ میلیون هکتار آن فاقد خاک است. از سویی دیگر ۷۶ میلیون هکتار از وسعت کشور ما دارای خاک است که از این میزان در ۱۸.۵ میلیون هکتار، کشاورزی انجام می‌شود. 

 بر اساس تخمین‌های صورت گرفته، سالانه ۱۶.۴ تن در هکتار فرسایش خاک داریم که این میزان بیش از سه برابر میانگین جهانی است همچنین به‌طور کلی و در مجموع حدود ۲ میلیارد تن در سال فرسایش خاک در ایران رخ می‌دهد. فرسایش خاک علاوه بر اینکه باعث از دست رفتن خاک با ارزش بسیار بالا می‌شود، باعث تخریب و خسارت به محیط خواهد شد و به دلیل اینکه مراتع کشور ما ضعیف شده‌اند و خاک‌ها اغلب سست هستند، هر بارندگی سهمگینی که اتفاق می افتد، علاوه بر اینکه خاک را می‌شوید و از بین می‌برد، سیلاب‌های ویرانگر به وجود می‌آورد که خسارت های جدی به پایین دست وارد می‌کنند. 

باتوجه به شعار سال، تولید دانش بنیان مبتنی بر تحقیق، پژوهش و نوآوری، از یک سو نقش چشمگیری در ارتقاء کارآیی و بهره وری و کاهش مصرف منابع، آب و انرژی و در نتیجه کاهش آلودگی ها و بهبود وضعیت محیط زیست در کشورمان داشته و از سوی دیگر به کارگیری فناوری های نوین در فرآیند تولید که از ثمره های ارزشمند اقتصاد دانش بنیان خواهد بود با کنار گذاشتن خطوط تولید فرسوده، قدیمی و سنتی که به طور عمده آلاینده بوده و سلامت عمومی جامعه را با مخاطره مواجه می کند، می تواند نقش بسزایی در دستیابی به مؤلفه ها و استانداردهای زیست محیطی داشته باشد.

جهانگیر پورهمت استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و قائم مقام ستاد توسعه فناوری‌های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست نقش شرکت‌های دانش بنیان در توسعه زیست فناوری را تشریح کرد.

پورهمت با ابراز تاسف از وجود فرسایش آبی و خاکی در سراسر کشور گفت: فرسایش آبی در سطح حوزه‌های آبخیز کشور شرایط نامناسبی را ایجاد کرده و همچنین در سطح اراضی کشور بر اثر بهره برداری بی رویه از پوشش گیاهی در سطح خاک و مدیریت نامناسب عرصه‌ها، فرسایش خاک رخ داده است.

وی با بیان اینکه فرسایش بادی هم در داخل و هم از خارج از ایران، کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد افزود: کشورهای عراق، سوریه، اردن و عربستان منابع تولید فرسایش بادی هستند که ایران از آنها متضرر می‌شود.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: وظایف حاکمیتی متعددی وجود دارد که در اثر ناکارآمدی مدیریتی موجب تخریب و فرسایش خاک می‌شود. باید در سازمان‌های اجرایی و حاکمیتی، مشارکت مردم را در حفاظت حوزه‌ها و خاک به کار گیریم تا آسیب‌ها به حداقل برسد که این یک کار ترویجی ساده است لذا باید ضعف‌های مقرراتی و مشارکت مردمی را ترمیم کرد.

پورهمت با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان به تولید موضوعات غیرمحصولی نیز پرداخته‌اند اظهار کرد: مقررات اداری و ضوابط واگذاری کار به شرکت‌های دانش بنیان باید اصلاح شود و شرکت‌های دانش بنیان به کار گرفته شود. معاونت علمی و فناوری یک بسترساز است و نمی‌تواند شرکت دانش بنیان تشکیل دهد. لذا دستگاه‌های اجرایی مربوطه در شکل گیری این شرکت‌ها تاثیر بسزایی می‌توانند داشته باشند.

استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری گفت: موضوع خاک، مدعی خصوصی ندارد و حاکمیت باید به آن بپردازد در حالی که آب، مصرف عامه مردم است و مطالبه گری دارد. در حال حاضر، حفاظت خاک در کشور ما یک موضوع حاکمیتی است و ضعف مدیریت در این حوزه موجب فرسایش آن می‌شود چرا که این موضوع، فراگیر و گسترده است و تنها با تشکیل شرکت دانش بنیان، مشکلی حل نخواهد شد.

وی همچنین در مورد کشاورزی حفاظتی تشریح کرد: این نوع کشاورزی به نحوی است که خاک کمتر دستخوش جابجایی و تغییر باشد که در تولید محصول بسیار اهمیت دارد و موجب پایداری خاک می‌شود که شرکت‌های دانش بنیان در این حوزه کار کرده‌اند و پایلوت‌هایی را اجرا کرده‌اند.

 خاک یکی از منابع اصلی برای رشد گیاهان و تولید مواد غذایی است و امروزه افزایش تولید مواد غذایی و استفاده‌ درست از منابع جهت تولید در سرتاسر جهان در اولویت قرار دارد بنابراین محافظت از خاک و جلوگیری از فرسایش آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

بیشتر منابع خاک را به‌عنوان یک منبع تجدید پذیر می‌دانند اما با توجه به اینکه جهت تولید یک اینچ خاک زمان بسیار زیادی لازم است باید آن را جز منابع تجدید ناپذیر طبقه‌بندی کرد تا اقدامات اصولی‌تری در جهت حفظ و نگهداری آن صورت گیرد.

انتهای پیام/