حال کتابفروشی‌های شهر تهران خوب نیست/ امسال شاهد ۲۰۰ هزار صندلی خالی در کنکور بودیم

به گزارش گروه اجتماعی برنا؛ درحال حاضر وضعیت کتابفروشی‌های شهر بگونه‌ای شده که به علت کاهش متقاضیان   و افزایش قیمت‌ کاغذ، به سمت تعطیلی حرکت می‌کنند؛ حرکتی که در بلندمدت پیامد و آثار منفی خود را بر اعضای جامعه برجای خواهند گذاشت. به قول ویکتور هوگو "برای نابود کردن یک فرهنگ نیازی نیست کتاب‌ها را سوزاند کافیست کاری کنید مردم آن‌ها را نخوانند."

در چند روز اخیر اخباری مبنی بر بسته شدن تعدادی  از کتابفروشی‌ها در رسانه‌ها منتشر شده بود که حال برای چرایی این موضوع و برای رفع این معضل فرهنگی با رییس کمیسیون فرهنگی به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه خواهید خواند.

محمدجواد حق‌شناس - رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در گفت و گو با خبرنگار شهری خبرگزاری برنا، در این خصوص بیان کرد: «در هفته اخیر خبرهایی مبنی بر تعطیل شدن برخی از کتابفروشی‌های تهران که از قضا دارای سابقه‌ی  فعالیت خوبی در این حوزه بودند دریافت کردم که این تعطیلی‌ها من را نگران می‌کنند. متأسفانه حال نشر و کتابفروشی‌های شهر  تهران، حال خوبی نیست. این حال بد به نوعی پیامدهای خود را نشان می‌دهد که در بدترین وضعیت منجر به تعطیلی یک انتشارات باسابقه می‌شود. زمانی که  یک کتابفروشی بسته یا تعطیل می‌شود جای خود را به مشاغلی می‌دهد که هیچ نسبتی با کار فرهنگی در شهر تهران ندارد. بسیار دردآور است شاهد این باشیم، کتابفروشی که می‌تواند فرصتی برای لحظه‌ای اندیشیدن و فرصتی برای مطالعه، افزایش آگاهی و انتقال آگاهی باشد جای خود را به یک ساندویچ فروشی (با احترام به همه مشاغل) بدهد. وضعیت پیش آمده بسیار نگران کننده است و نشان می‌دهد که حال شهر تهران در این بخش مساعد نیست.»

وی در پاسخ به این سوال که حال باید برای جلوگیری از تعطیلی زنجیره‌ای کتابفروشی‌ها چه اقداماتی انجام شود، اظهار کرد: «نخستین اقدام، یک اقدام فرهنگی است  که حوزه عمومی را دربرمی‌گیرد. اگر کتابفروشی‌ کتاب خود را به فروش برساند و امکان  عرضه داشته باشد حتی می‌تواند در یک زیرپله هم به حیات خود ادامه دهد. ابتدایی ترین علت تعطیلی کتابفروشی‌ها کاهش تعداد افراد کتابخوان است؛ این جملات درواقع یک گذاره ساده برای پاسخ به پرسش مطرح شده هستند.»

حق‌شناس با نگاه ریشه یابی گرانه‌تری نسبت به این موضوع، گفت: «حال باید این طرح سوال کنیم که چرا تعداد کتابخوان‌های یک جامعه کاسته می‌شوند؛ عوامل بسیاری در این خصوص دخیل هستند از جمله  عوامل مادی مثل افزایش قابل توجه قیمت کاغذ که منشاء خارجی دارد، تأثیر از افزایش قیمت دلار و تفاوت آن نسبت به  ریال (این مورد یکی از عوامل جدی است چون کاغذ خارج از کشور تأمین می‌شود.)، افزایش قیمت چاپ یا کارگر  و ... همه این عوامل کمک می‌کند تا قیمت تمام شده چاپ کتاب قابل مقایسه با سال گذشته نباشد درحالیکه در سایر کشورهایی که موضوع مطالعه مورد توجه همگان قرار می‌گیرد، تورم‌های اینچنینی وجود ندارد.»

*آمار کاهش تعداد کتابخوان‌ها و مراجعه کندگان به کتابخانه نگران کننده است

رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران با بیان این مطلب که در سال جاری  شاهد 200 هزار صندلی خالی در کنکور بوده‌ایم، ادامه داد: «در دوره کارشناسی، نسبت صندلی‌های موجود  در برخی از رشته‌ها نسبت به متقاضیان بیشتر است و دیگر آزمونی به اسم کنکور معنا نخواهد داشت و هر داوطلبی با هر معدلی می‌تواند روی صندلی دانشگاه بنشیند و دیگر رقابتی بین افراد نیست. زمانی که اتفاقاتی از این دست رخ می‌دهد و تعداد دانشجویان کاهش می‌یابد، این امر نشانگر این است که دیگر افراد علاقه‌ای به ادامه تحصیل نشان نمی‌دهند. دانشجویان جزو بیشترین قشر و درصد بسیاری از خوانندگان کتاب را به خود اختصاص می‌دهند و طبیعی است که با وجود این شرایط وضعیت بازار کتاب خوب نخواهد شد. همین اتفاق در کتابخانه‌ها هم رخ می‌دهد و موجب کاهش مراجعه کنندگان به کتابخوانه‌ها می‌شود. این آمار بشدت نگران کننده است.»