سواد رسانه‌ای؛ جایگزین مناسب فیلترینگ

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا؛ رئیس جمهور اخیرا با انتقاد از فیلترینگ، تاکید کرد راه‌حل فیلتر نیست بلکه شناخت درست و فرهنگ‌سازی، تنها راه مدیریت و پیشگیری از مشکلات فناوری است که با آموزش دانش رسانه در مقطع ابتدایی به دست می‌آید. به باور ایشان نباید با افراط و تفریط از این فضا برای بردن آبروی دیگران یا بیان سخنان غیرواقعی استفاده کرد اما ممنوع کردن کامل آن هم مشکلی را حل نخواهد کرد. در همین راستا با سخنگوی انجمن ملی سواد رسانه‌ای به گفتگو پرداختیم.

امیدعلی مسعودی با اشاره به اینکه رئیس جمهور به عنوان بالاترین مقام اجرایی کشور و چند تن از امامان جمعه و جماعات به تحول در فناوری‌های ارتباطی اعتقاد پیدا کرده‌اند، گفت: تا پیش از این، تعداد زیادی از مسئولان معتقد بودند به دلیل برخی مشکلاتی که فضای مجازی ایجاد می‌کند، باید مانع جریان آزاد اطلاعات شویم اما اکنون با نگرشی جدید در این حوزه روبرو هستیم و با یک نگاه جدید به مسئله فناوری اطلاعاتی نگریسته می‌شود.

واقعیت فضای مجازی حجم بسیار بالای اطلاعات است که بی‌تردید همه آنها مفید نیست و بخشی از این اطلاعات برای فرد و جامعه مضر است اما محرومیت هم چاره کار نیست.

وی افزود: اگر به این اصل رسیده‌ایم که باید از این فضا استفاده کنیم- همان‌گونه که رئیس جمهور هم فرمودند- باید از سواد رسانه‌ای برخوردار باشیم. سواد رسانه‌ای هم مانند سواد خواندن و نوشتن، آموختنی است.

مدیر گروه رسانه دانشگاه سوره از لزوم توجه به تجربیات کشورهای پیشرفته مانند کشورهای حوزه اسکاندیناوی گفت و اظهار داشت: در کشورهای پیشرفته، سازمان‌های مردم نهاد وظیفه آموزش سواد رسانه‌ای را برعهده دارند و دولت متولی این امر نیست و فقط نقش حمایتی دارد چون آموزش این نوع سواد باید در سطح وسیعی انجام شود و هزینه سنگینی برای دولت دارد. بنابراین ما باید به سراغ انجمن‌های معتبری مانند انجمن ملی سواد رسانه‌ای ایران برویم.

عضو هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه‌ای فعالیت‌های این انجمن را چنین برشمرد: سه سال از آغاز فعالیت این انجمن می‌گذرد و مورد حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به‌خصوص سازمان رسانه‌های دیجیتال بوده است. ما معتقدیم سواد رسانه‌ای باید از کودکستان‌ها و مدارس آغاز شود و تا دانشگاه ادامه یابد. در حال حاضر کلاس‌های متعددی در فرهنگسراها و همچنین در بعضی از ادارات داریم. آموزش و پرورش نیز کتاب تفکر انتقادی و سواد رسانه‌ای را برای تدریس در دوران دبیرستان ارائه کرده است. هرچند که معتقدیم این اقدامات باید شتاب بیشتری بگیرد و در استان‌ها فعال‌تر باشیم. از طرف دیگر دولت برنامه‌ای در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دست اقدام دارد که آموزش سواد رسانه‌ای مانند آموزش کامپیوتر، که همه کارمندان موظف به یادگیری آن بودند، در ادارات اجباری شود.

مسعودی با تأکید بر اینکه در فضای مجازی هم امکانات خوبی وجود دارد و هم مضراتی و ما به دلیل مضرات آن نمی‌توانیم جلوی جریان اطلاعات را بگیریم، افزود: با افزایش سواد رسانه‌ای نوعی مصونیت بخشی برای کاربران داریم. به جای اینکه از باید و نبایدها استفاده کنیم، آموزش‌های لازم را به کاربران یاد می‌دهیم تا خود تصمیم بگیرند و نیازی به فیلترینگ و مسدود کردن سایت‌ها نباشد. از طرف دیگر ما باید محصولات رسانه‌ای استاندارد تولید کنیم که اعتبار داشته باشند و مصرف رسانه‌ای را در خانواده نظام‌مند کنیم که در غیر این صورت دچار آسیب‌های جدی خواهیم شد.

آنچه حائز اهمیت است اینکه با سخنان رئیس جمهور، فصل جدیدی در کشور گشوده شده و آن هم پذیرش واقعیت فضای مجازی و استفاده مطلوب و آگاهانه از این فضاست.