کتابچه "املاک اینجوی فارس" منتشر شد
کتابچه املاک اینجوی فارس به تصحیح ایرج افشار و عماد‌الدین شیخ الحکمایی منتشر شد.
به گزارش سرویس فرهنگ‌وهنر برنا، وقف یکی از نهاد‌های مهم تمدن اسلامی است که نقش مهمی در حمایت مالی از مستمندان، بیچارگان و بینوایان و در پیشبرد علم و فرهنگ داشته است. انفاق و وقف در آیات و روایات از مقام و جایگاه رفیعی دارد. لذا در طول تاریخ انسان‌هایی که مال و منال بسیاری داشتند از روی خیر‌خواهی و حس نوع‌دوستی و گرایش دینی و یا این‌که به قارون‌بودن متهم نشوند بخشی از اموال و دارایی‌های خود را وقف امور عام المنفعه می کردند. این اوقاف جدا از بار معنوی و دینی، حاکی از تحولات اجتماعی، جغرافیایی و تاریخی نیز است.
یکی از این موقوفات بزرگ، املاک اینجو در منطقه فارس است و سندی متعلق به سده هشتم هجری قمری آن را معرفی می‌کند.
این اسناد جزو مجموعه نسخ خطی مرحوم حسین رهنما از خویشاوندان سَبَبی خاندان قریب گرکانی بود که بنا به معرفی آقای دکتر اصغر مهدوی و دکتر ایرج افشار در سال 1375 توسط کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(ره)از ورثه آن مرحوم خریداری شد. ایرج افشار در معرفی این نسخه؛ شرحی مبسوطی درباره تاریخچه، محتویات و ویژگی‌های نسخه‌شناسی آن نگاشته است.
منظور از "انجو "، خالصجات دولتی یا شاهی یعنی زمین‌ها، املاک، ده‌ها و اراضی است که به دیوان دولتی یا به عبارت دیگر شاه و سلطان تعلق دارد. این املاک تحت مالکیت اولاد زید اسود طباطبایی بود که بعد از استیلای سلاطین مغول در فارس انجو نام گرفت. باید گفت که این نسخه خطی، اهمیت زیادی در تبیین وقف در دوره مغول دارد.
بر صفحه نخست این نسخه، عنوان وقف‌نامه مدرسه هاشمی نوشته شده است اما موضوع کتاب، املاک اینجو و موقوفات این خاندان در فارس است. در حال حاضر این نسخه به شماره 9220 در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(ره) وجود دارد.
نسخه 120 برگ یعنی 240 صفحه دارد و نسخه تصحیح‌شده این کتابچه خطی که توسط ایرج افشار و عماد‌الدین شیخ الحکمایی انجام گرفته در دفتر دوم "اسناد معماری ایران" منتشر شده است. علاوه بر این، نمایه‌هایی از آیات، احادیث، کسان، جای‌ها، نام جای‌های مبهم در حروف نخست، نوع جای‌ها، واژگان معماری، احداث و بازسازی آثار معماری، ابنیه موقوف علیها، مشاغل و مناصب، عناوین و القاب، سال‌های متن، ایام و مواقع و جملات دعایی، کتاب‌نامه و نمونه‌ای از تصویر نسخه مذکور نیز در این دفتر آمده است.
"اسناد معماری ایران"، دانشنامه‌ا در خصوص اسناد و دستنوشته‌های مربوط به تاریخ معماری و شهرسازی در ایران زمین است. این گاه‌نامه توسط مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن و با مشاركت دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین، فرهنگستان هنر، و وزارت مسكن و شهرسازی منتشر می‌شود.
یکی از این موقوفات بزرگ، املاک اینجو در منطقه فارس است و سندی متعلق به سده هشتم هجری قمری آن را معرفی می‌کند.
این اسناد جزو مجموعه نسخ خطی مرحوم حسین رهنما از خویشاوندان سَبَبی خاندان قریب گرکانی بود که بنا به معرفی آقای دکتر اصغر مهدوی و دکتر ایرج افشار در سال 1375 توسط کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(ره)از ورثه آن مرحوم خریداری شد. ایرج افشار در معرفی این نسخه؛ شرحی مبسوطی درباره تاریخچه، محتویات و ویژگی‌های نسخه‌شناسی آن نگاشته است.
منظور از "انجو "، خالصجات دولتی یا شاهی یعنی زمین‌ها، املاک، ده‌ها و اراضی است که به دیوان دولتی یا به عبارت دیگر شاه و سلطان تعلق دارد. این املاک تحت مالکیت اولاد زید اسود طباطبایی بود که بعد از استیلای سلاطین مغول در فارس انجو نام گرفت. باید گفت که این نسخه خطی، اهمیت زیادی در تبیین وقف در دوره مغول دارد.
بر صفحه نخست این نسخه، عنوان وقف‌نامه مدرسه هاشمی نوشته شده است اما موضوع کتاب، املاک اینجو و موقوفات این خاندان در فارس است. در حال حاضر این نسخه به شماره 9220 در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(ره) وجود دارد.
نسخه 120 برگ یعنی 240 صفحه دارد و نسخه تصحیح‌شده این کتابچه خطی که توسط ایرج افشار و عماد‌الدین شیخ الحکمایی انجام گرفته در دفتر دوم "اسناد معماری ایران" منتشر شده است. علاوه بر این، نمایه‌هایی از آیات، احادیث، کسان، جای‌ها، نام جای‌های مبهم در حروف نخست، نوع جای‌ها، واژگان معماری، احداث و بازسازی آثار معماری، ابنیه موقوف علیها، مشاغل و مناصب، عناوین و القاب، سال‌های متن، ایام و مواقع و جملات دعایی، کتاب‌نامه و نمونه‌ای از تصویر نسخه مذکور نیز در این دفتر آمده است.
"اسناد معماری ایران"، دانشنامه‌ا در خصوص اسناد و دستنوشته‌های مربوط به تاریخ معماری و شهرسازی در ایران زمین است. این گاه‌نامه توسط مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن و با مشاركت دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین، فرهنگستان هنر، و وزارت مسكن و شهرسازی منتشر می‌شود.
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی