ناگفته های آریا عظیمی نژاد از «آمده‌ام ‌ای شاه پناهم بده»

از این میان در حوزه موسیقی، آثاری به ملودی های ماندگار در وصف امام هشتم(ع) تبدیل شد؛ تصنیف و قطعه «آمده‌ام ‌ای شاه پناهم بده» با عنوان «قطعه‌ای از بهشت» یکی از آثار ماندگاری است که در وصف آقا امام رضا(ع) سروده و اجرا شده است. آریا عظیمی‌نژاد، خالق این قطعه ماندگار است که حالا به چهره‌ای شناخته شده در عرصه موسیقی ایران تبدیل شده. او کارنامه هنری و کاری درخشانی در زمینه موسیقی دارد و بسیاری از آهنگ‌هایش مورد توجه مردم قرار گرفته. فرصتی فراهم شد تا با این آهنگساز خوب کشورمان گفتگویی داشته باشیم که در ادامه می خوانید.

جناب عظیمی نژاد شما آثار بسیاری در عرصه ساخت موسیقی داشته‌اید اما آهنگ های آیینی و مذهبی شما ماندگارتر شده و شنیدن آن حال همه مردم را خوب می‌کند؟ چرا این آهنگ ها این‌گونه به دل مردم نشسته است؟

ضعفی که ما در زمینه استفاده از ابزاری مانند هنر برای ترویج دین و مناسک مذهبی داریم، موجب شده یک ابزار قدرتمند را از دست بدهیم و دلیل آن هم ریشه در تفکرات، عقاید و عملکردهایی داشته که از گذشته ذهنیت های نا درستی را در خصوص هنر موسیقی به مردم القا کرده است. در صورتی کاردکردهایش می توانسته متفاوت باشد و همچنین می توانسته به عنوان یک ابزار قدرتمند بر روی افرادی که که از حال و هوای مذهبی دور هستند، اثر گذار باشد.کسی که در حال و هوای مذهبی زندگی می کند، قطعا زندگیش بر مدار دین و مذهب می چرخد؛ اما ما باید قلاب را برای کسانی که در این خط نیستند بیندازیم و آنان را به سوی مذهب و آیین سوق دهیم. به اعتقاد بنده کارهای سفارشی یک آفت در حوزه موسیقی است. در واقع باید بگویم کارهای دلی بیشتر به دل مردم می نشیند و شاید یکی از دلایل ماندگاری یک اثر همین باشد که از دل بر آمده است و لاجرم بر دل نیز می نشیند.

نقطه شروع کارهای آیینی و مذهبی بویژه کارهای امام رضایی شما از کجا آغاز شد؟

شروع کارهای امام رضایی بنده از احترام خاصی برایم برخوردار است همانطور که برای سایر بزرگان دین قائل هستم و این احترام ابتدا به ارادت و شناخت بیشتر و سپس به تغییر در درون خودم منجر شده است. همواره دغدغه من این بوده که از توانایی هایم استفاده کنم و به گونه ای دیگر ارادت و عشقم را به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به گوش مردم برسانم. ما اهالی موسیقی باید واقعیت فراموش شده جامعه را به آنان نشان دهیم. اگر بتوانیم از ابزار هنر در کارهای آیینی و مذهبی استفاده کنیم، تاثیر گذاری آن را در جامعه خواهیم دید.

با توجه به کارنامه پرباری که داشته‌اید، بگویید آثار و قطعه‌های مذهبی چه تفاوتی با سایر کارها دارد؟

برای من فرق چندانی ندارد. چون این مسئله کار دل است و قرار است با دل همراه شود تا بر دل شنونده بنشیند. به همین دلیل برای خودم ممیزی، شرایط خاص و محدودیت هایی قایل نمی‌شوم. اتفاقاً تعمداً از بعضی سازهای خاص هم استفاده می‌کنم تا ذهنیت‌های اشتباه را در مورد بعضی سازها از بین ببرم. مثلاً در قطعه «آمده‌ام ای شاه پناهم بده» گیتار الکتریک که خیلی‌ها با این ساز تقابل دارند و فکر نمی‌کنند این ساز بتواند در خدمت چنین موسیقی درآید مورد استفاده قرار دادم. من خواستم ذهنیت‌ها را از بین ببرم و خواستم بگویم ما و نوع استفاده ما، برای ادوات و ابزارهای کار وجاهت ایجاد می‌کند. از ابزار می‌شود هم استفاده خیر کرد و هم استفاده شر. برای همین در ساخت و نوع استفاده ابزار و ادوات هیچ محدودیتی برای خودم قائل نیستم و هر جایی لازم باشد از سازی استفاده کنم این کار را انجام می‌دهم.

آهنگ های ماندگار زیادی با موضوع امام رضا(ع) کار کردید در این خصوص کمی بیشتر توضیح می دهید.

قطعه‌ «خیال کن که غزالم» با صدای «محمد اصفهانی»، تصنیف «دیوانه ای که عاشق زنجیر می شود» با صدای استاد محمد علی کریم خوانی که همزمان با میلاد امام رضا(ع) در سال 8/8/88 ساخته شد، «عبور» با صدای حمیدرضا ترکاشوند، «کوچه های خراسان تو را می شناسند»، « آمدم ای شاه پناهم بده» و «جان خستگان» برخی از کارهای بنده با محوریت امام رضا(ع) است.

به قطعه «آمده‌ام ‌ای شاه پناهم بده» اشاره کردید، چه شد که این اثر به عنوان ماندگارترین آثار شما شناخته شد؟

 این اثر افتخار کاری و هنری من است و نمی‌توانم بگویم چقدر از ساختن آن به خود می‌بالم. افتخار می‌کنم این فرصت و لطف به من داده شد تا بتوانم این کار را انجام دهم. نمی‌دانستم کار تا این حد مورد توجه جامعه قرار می‌گیرد یا نه، اما می‌توانم درباره این اتفاق بگویم بخشی از این مسائل مربوط به هنرمند است و بخش‌های دیگر نه. تمام آثار یک هنرمند همیشه شاهکار نیست و یک هنرمند در طول سال‌ها فعالیت هنری چند اثر ماندگار می‌سازد. ضمن این‌که برای تولید اثر ماندگار، هنرمند باید دلش را صاف نگه‌ دارد که بتواند با سوژه ارتباط بگیرد تا مردم هم حس واقعی را بفهمند. این مساله فقط در مورد آثار مذهبی صدق نمی‌کند بلکه برای ساخت تمام آثار هنری هنرمند به چنین خلوت هایی نیاز دارد تا حسی بدون ریا خلق شود؛ چنان‌که بر دل مردم هم بنشیند. قطعه‌ای از بهشت یا همان «آمده‌ام ‌ای شاه پناهم بده» با صدای دلنشین استاد محمد علی کریم خوانی خوانده شد و شعرآن از مرحوم حبیب الله چایچیان بود.

سروده مرحوم حبیب‌الله چایچیان، چگونه انتخاب شد؟

صفای شعر و سادگی اشعار به دل من نشست. وقتی شعر را خواندم  احساس کردم خودم به پابوس آقا رفته‌ام و جلو ضریح ایستاده‌ام و می‌گویم: «آقا من آمده‌ام با دست‌های خالی» حس کردم این حرف، حرف دل همه مردم است. شعر سادگی بی‌نظیری داشت  و زبان حال زائران حضرت بود.

به اعتقاد شما چرا نظیر این کارهای مذهبی که مورد قبول تمام طیف‌های جامعه است و مخاطب خاص و عام از آن استقبال می‌کنند، کمتر تولید می‌شود؟

در واقع باید گفت، بخشی از این مسائل مربوط به هنرمند است و بخش‌های دیگر مربوط به هنرمند نیست. برای تولید اثری ماندگار هنرمند باید دلش را صاف نگه دارد که بتواند با سوژه ارتباط برقرار کند تا مردم حس واقعی را بفهمند. این مسئله تنها در مورد آثار مذهبی صدق نمی‌کند به طور کلی برای ساخت آثار هنری، هنرمند به چنین خلوت هایی نیاز دارد تا حسی بدون ریا خلق شود چنانکه بر دل مردم هم بنشیند. روش زندگی، نوع نگاه به زندگی، مطالعه کردن و حضور میان مردم برای هنرمند آورده‌ای دارد که همه آن‌ها در کار، خودش را نشان می‌دهد. همه این‌ها باعث جهان بینی و خروجی‌های متفاوت می‌شود.

آیا  تصمیم دارید کار ویژه دیگری برای امام رضا(ع) انجام دهید ؟

اعتقاد دارم وقتی به دنبال انجام کار ویژه باشید، میسر نمی‌شود. این کارها چون در حیطه سفارش قرار می‌گیرد و معمولاً کارهای سفارشی تعهد زمانی دارد معمولاً به تولید خوب و جذاب ختم نمی‌شود و فقط در حد رزومه کاری سفارش دهندگان باقی می‌ماند؛ همیشه میل به ساخت این کارها در من وجود دارد، اما باید اتفاقی رخ دهد یعنی باید خود هنرمند کارهایی انجام دهد و بعد ماحصل آن را نگه دارد تا در فرصتی، خرجشان کند.

آقای عظیمی نژاد امام رضا(ع) کجای زندگی شما قرار دارد؟

بخش اعظمی از زندگی من دست خودم نیست. در زندگی من دری به رویم گشوده شده که باید این راه را بروم و گریزی از آن وجود ندارد؛ خدا را شکر می کنم این در به رویم گشوده شده و همواره الطاف و عنایات ویژه امام رضا(ع) را در زندگیم حس کرده ام. وقتی چیزی را تجربه می کنی دیگر نمی شود به عقب برگردی؛ حال من هم همین گونه است.