کمک اصناف به توسعه صنایع تبدیلی

یادداشت-اصفهان؛ در همین راستا رهبر معظّم انقلاب، در بند اول سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده در مورّخ 29/11/92، تأمین شرایط و فعال سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم درآمد و متوسط را مورد توجه قرار داده و در بند سوم سیاست های کلان مورد اشاره نیز بر محور قرارگرفتن رشد بهره وری در اقتصاد از طریق تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، تقویت رقابت پذیری اقتصاد، ایجاد بستر رقابت بین مناطق و استان ها و بکارگیری ظرفیت و قابلیت های متنوع در جغرافیای مناطق مختلف کشور تأکید نمودند.

وجه مشترک هر دو بند مذکور، مقوله ایجاد ارزش افزوده اقتصادی می باشد که از جمله بهترین مصادیق آن توسعه صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی، دامداری و آبزی پروری است. در همین خصوص رهبر معظّم انقلاب طی دیدار سال 93 خود با هیئت دولت، صنایع بخش کشاورزی را یکی از بخش های راهبردی برشمردند که در همه کشورها به آن کمک ویژه می شود و خواستار مساعدت ویژه ی دولت به این امر در کشور شدند.

صنایع تبدیلی کشاورزی به صنایعی اطلاق می شود که با کمک آن می توان بخشی از محصولات زراعی و باغی را با کاربرد روش های فیزیکی و شیمیایی تغییر وضعیت داده و بدین وسیله ماندگاری این محصولات را بیشتر و مصرف و عرضه آن را، مناسبتر نمود و در مجموع از طریق این نوع صنایع، ارزش اقتصادی محصولات را بالاتر برد. 

جذابیت پرداختن به موضوع صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی از آن جهت است که ایجاد و توسعه صنایع مذکور یکی از بهترین روش های توسعه اشتغال، افزایش درآمد و کاهش فقر در مناطق روستایی محسوب شده و می تواند در جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستائیان، حذف بیکاری های فصلی در مناطق روستایی، کاهش خسارات چند میلیارد دلاری ضایعات بخش کشاورزی، افزایش ماندگاری و دوره مصرف محصولات زراعی و ارتقاء امنیت غذایی کشور موثر واقع شود. مسلماً این امور، بازخورد بسیار ارزشمندی همچون توسعه ی روستاها و کاهش نابرابری های منطقه ای، کاهش ریسک سرمایه گذاری در اقتصاد روستایی، تغییر ترکیب صادرات محصولات کشاورزی کشور از مواد خام به محصولات با ارزش افزوده بالاتر، کاهش واردات، کمک به تنظیم بازار و ثبات قیمت ها، تکمیل زنجیره بازاریابی محصولات کشاورزی، حفظ محیط زیست و افزایش بهره وری را به دنبال دارد.

لیکن شرایط کنونی صنایع تبدیلی کشاورزی تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله دارد که حسب گزارش کارشناسان، مهمترین موانع مطرح در این امر عبارتند از: مشکلات تأمین مالی و سرمایه در گردش؛ بازار فروش؛ فقدان برنامه ریزی کلان، منسجم و راهبردی؛ پیچیدگی های نظام اداری و بانکی در فرآیند صدور مجوزها؛ ضعف نظام مدیریتی بخش خصوصی و تعاونی واحدهای تبدیلی؛ ضعف هماهنگی بین دستگاه های دولتی.

بر همین مبنا می توان مدعی گردید که جامعه اصناف کشور در دو مورد، تأمین نقدینگی و کمک به عرضه و فروش محصولات در بازار، بتواند به یاری صنایع تبدیلی کشاورزی بشتابد. در همین راستا می توان از ظرفیت های اتاق های اصناف و اتحادیه هایی نظیر: عمده فروشان میادین میوه و تره بار، خواروبار و آجیل فروش، عطار و سقط فروش، فروشندگان مواد غذایی، فروشندگان گوشت سفید، فروشندگان گوشت قرمز، ادوات و نهاده های کشاورزی و صنعتی، فروشندگان محصولات نساجی و ... بهره گرفت.

در شرایطی که دلالی و واسطه های متعدد بین تولیدکننده تا مصرف کننده بلای اقتصاد کشور شده و عرضه مستقیم کالا از مزرعه به سفره مردم یک آرزو تلقی می شود؛ در وضعیتی که بیش از 30 درصد تولیدات کشاورزی به ضایعات تبدیل می شود و خسارتی 5 میلیارد دلاری را متوجه بودجه کشور می نماید؛ در شرایطی که یکسال با کمبود و گرانی پیاز و امثالهم مواجه هستیم و سال دیگر با انبوهی از مازاد تولید همان محصول؛ در شرایطی که عرضه پایدار و حفظ ثبات قیمت کالاهایی نظیر تخم مرغ، گوشت قرمز، گوشت مرغ و ... به دغدغه مسئولین تنظیم بازار کشور تبدیل گشته؛ در وضعیتی که کشاورزان در هراس مستمر از سرمازدگی یا آفات کشاورزی و نابودی محصول خود به سر می برند و پس از ماه ها تلاش ناگزیرند با عرضه ی تک محصول خام خود به درآمد ناکافی آن بسنده کنند و البته تمامی این مثال ها و مصادیق مشابه، خسارت همزمان به تولیدکننده و مصرف کننده و اقتصاد کشور را در پی دارد؛ جامعه اصناف کشور با استفاده از برخی ظرفیت های خود به شرح ذیل، می تواند سهمی در بهبود چالش های مذکور ایفا نمایند:

1) جمع آوری سرمایه های خُرد متصدیان صنفی جهت سرمایه گذاری در تعاونی های روستائی و ایجاد کسب وکارهای مبتنی بر صنایع تبدیلی.

2) جلب نظر خیّرین جهت حمایت از جوانان روستایی به ویژه دانش آموختگان دانشگاه‌ها به منظور ایجاد صنایع تبدیلی در قالب مشارکت در ساخت، وقف، عقود اسلامی و...

3) انعکاس اطلاعات بازار و الگوهای تقاضا و مصرف مشتریان به تولیدکنندگان روستائی جهت استفاده و رعایت کمّیت، کیفیت و تنوع محصولات تولیدی.

4) اطلاع رسانی به اعضاء صنف در خصوص معرفی محصولات صنایع تبدیلی و معرفی تولیدکنندگان آن ها.

5) کمک به بازاریابی و فروش مستقیم محصولات صنایع تبدیلی روستائی جهت حذف دلال ها و واسطه های زائد.

6) برگزاری نمایشگاه با هدف فرهنگ سازی مصرف محصولات صنایع تبدیلی، تشویق کارآفرینان و نمایش توانمندی واحدهای تولیدی خانگی و روستایی نزد متصدیان خرده و عمده فروش و عموم مردم.

مدیر بازرسی و نظارت اصناف استان اصفهان 

جواد محمدی فشارکی