دلیل چرایی انتخاب ۱۴ مهر به عنوان روز دامپزشک

به گزارش برنا از اصفهان ،در ایران باستان هر روز از ماه، یک نام ویژه‌ی خود را داشته است: مانند ششم روز خورداد، هفدهم روز سروش، بیست و هشتم روز زامیاد.

آن‌ها به روز 14 هر ماه، گوش روز می‌گفتند که این نام برگرفته از نام فرشته‌ای به نام گائوش (فرشته‌ی نگهدار چهارپایان و جانوران سودمند) است.

ایرانیان باستان گوش روز از دیماه را جشن می‌گرفتند. جشن در ایران باستان به معنی ستایش خداوند، دوری از گناه نیایش به درگاه پروردگار بوده است.

ریشه‌یابی:

نام گوش از واژه‌ی پارسی باستان گئوش اورون (geush urvan) گرفته شده است. گئوش اورون نام فرشته‌ی پاسدار تندرستی جانداران و پرستار جانوان سودمند و در بخی منابع فرشته‌ی موکل بر مهمات خلق عالم معرفی شده است.در زبان پارسی پهلوی به گوشورون و پس از اسلام در فارسی دری به گوش دگرگونی یافته است.

برخی از واژه‌هایی که ازاین لغت گرفته شده است:

1-  گئوش: در ایران باستان (geush) به معنی چهارپایان و روان آن‌ها بوده است که در زبان پهلوی به گوش دگرگونی یافته است.

2-  گاو: در اوستا (gao) به معنی گاو بوده که با گذشت زمان به گو و گاو دگرگونی یافته است.

3-  گوسفند: گاو اسپند یا گاو مقدس نیز ریشه در واژه گئوش دارد.

4- کوشیار: نام کوشیار دیلمی استاد بزرگ ابوعلی‌سینا نیز از همین واژه گرفته شده است: (گوش+یار).

نام اصلی وی کیا ابوالحسن کوشیار بن لبان باشهری گیلانی است وی ستاره‌ شناس بزرگ قرن پنجم هجری و مؤلف 5 کتاب معروف نجوم و اخترشناسی می‌باشد.

5-  واژه cow انگلیسی به‌معنی گاو نیز با این کلمه هم ‌ریشه می‌باشد (از گروه زبان‌های هندواروپایی).

سخن پایانی:

آقای دکتر تاج‌بخش دلیل انتخاب روز 14 مهر به جای دیماه را چنین می‌گوید:

چون در ایران پس از اسلام این روز و این جشن تا چندین قرن مورد توجه بوده است، این روز یعنی چهاردهم را انتخاب کردیم تا سنت‌های نیک گذشتگان به یادگار بماند. دلیل گزینش ماه مهر به جای دی ماه هم بخاطر این بود که که مهرماه آغاز سال تحصیلی نو در ایران می‌باشد. همچنین جشن مهرگان نیز در ماه مهر قرار دارد. بنابراین 14 مهر بعنوان روز جشن دامپزشکان و روز ملی آنان برگزدیده شد.

دکتر مرتضی نساجی زواره