دهلران و هشت هزار سال تمدن یکجانشینی

به گزارش خبرگزاری برنا از ایلام، همه‌ساله در جهت گسترش همکاری همه‌جانبه علمی و فرهنگی موزه‌ها و میراث فرهنگی کشورهای جهان که یکی از عناصر وحدت‌بخش میان ملل جهان است و همچنین آشنایی مردم با پیشینه فرهنگی یکدیگر بر اساس قطعنامه شماره ۵ مجمع عمومی کمیته بین‌المللی موزه‌ها در سال ۱۹۷۷ مسکو، ۲۸ ماه «مِی» برابر با ۲۸ اردیبهشت به‌عنوان روز جهانی موزه و میراث فرهنگی برگزیده‌شده است.

روز جهانی موزه ازآن‌جهت نام‌گذاری شده تا در این روز، علاوه بر بالا بردن سطح دانش و آگاهی، مردمان جهان بتوانند به میزان و نقش ملل جهان و اقوام مختلف در پیشبرد دانش و فرهنگ بشری و جلوگیری از انهدام فرهنگ‌های بومی به هنجارهای اجتماعی تصویب‌شده در هر کشور جلوگیری و آن را موردحمایت قرار دهد، هرسال نیز شعاری را کمیته بین‌المللی موزه‌ها مطرح می‌نمایند که شعار امسال جلوگیری از فراموشی سنت‌ها نام‌گذاری شده است.

دهلران در جنوب استان ایلام و جنوب غربی ایران یکی از شناخته‌شده‌ترین مراکز بزرگ جمعیتی فرهنگی و تمدنی در دوره‌های مختلف تاریخی بوده است. شمار محوطه‌های باستانی در این منطقه نشانگر عظمت اقتدار و شکوفایی فرهنگ‌های پیش‌ازتاریخ در این منطقه بوده است.

در دهلران تاکنون بیش از ۵۰۰ اثر شناسایی‌شده وجود دارد که تاکنون ۸۰ اثر آن به‌عنوان اثر ملی شناخته‌شده است؛ از مهم‌ترین آثار ثبت ملی دشت دهلران می‌توان به تپه علی کش شرکت که به استناد کاوش‌ها و یافته‌های باستان‌شناسی تپه علی کش موسیان از نخستین مراکز روستانشین در جنوب غربی آسیا محسوب می‌گردد و می‌توان آن را یکی از قدیمی‌ترین آثار مردم روستانشین به یکجانشین مربوط به ۱۰ هزار سال قبل تاریخ‌گذاری کرد، مردمان علی کش به‌عنوان اولین کشاورزان جنوب غربی آسیا در ۸ هزار سال پیش به کشت گندم، جو، ماش، کتان و اهلی کردن حیوانات نظیر بز و میش نائل آمدند تا برای نخستین بار به تولید غذای مطمئن برای بشر دست یابند.

دشت دهلران سپس به کمک مردم آن به سپس به کمک مردمان و صنعتگران تپه چغا سفید حدود هفت هزار سال پیش به اوج شکوفایی در ساخت صنعت ابزارهای سنگی همچون داس سنگی در جهت استفاده بهتر از منابع کشاورزی و دامداری توفیق یافت و مردمان تپه سبز کشاورزی، آبی را برای کمک تبادلات فرهنگی و تجاری از آن‌سوی مرزها یعنی عراق به این دشت وارد کردند و درنهایت این مردمان تپه فرح‌آباد و تپه موسیان بودند که نخستین مرکز حکومتی دهلران را در پنج هزار سال قبل بنا نهادند و سده‌های طولانی بیش از ۳ هزار سال از ورود اقوام مهاجم پیروزمندانه مقاومت کردند.

در دوره اسلامی هم با توجه به تعدد امامزادگان (علیهماالسلام) و محوطه‌های شهرهای تاریخی ساسانی -اسلامی و قرار گرفتن در سر راه ایران در زمان ساسانیان حرف‌هایی برای گفتن داشته است که این شهرستان با توجه به اینکه دارای مذهب تشیع بوده وجود این امامزادگان ارزشمند جایگاهی برای دوستداران و خادمان عصمت و طهارت بوده است.

یکی دیگر از مصادیق میراث فرهنگی و معنوی تعزیه دهلران باسابقه ۹۰ ساله در فهرست آثار معنوی است که به ثبت رسیده و بیانگر روایت‌های نمایشی از واقعه بزرگ عاشورا و درس مقاومت و ایثار سالار و سرور شهیدان امام حسین علیه‌السلام و یاران باوفای آن حضرت می‌باشد. از بنیان‌گذاران تعزیه دهلران می‌توان به مرحوم حاج جمعه اسکندری اشاره کرد.

دهلران یکی از شهرهای منحصربه‌فرد در زمینه جاذبه‌های چهارگانه طبیعی، تاریخی، مذهبی و دفاع مقدس می‌باشد که در آن یادمان‌های شرهانی و چیلات را می‌توان نام برد.

در پایان جا دارد از حافظان تاریخ و هنر و میراث بانان فرهنگی این دیار در هر زمان و مکان که حفاظت از آثار تاریخی را مسئولیت نانوشته خود می‌دانند به نیکی یادکرد و مقامشان را ارج نهاد.