جراحی نظام سلامت؛ شاهکاری از دولت تدبیر و امید

محسن 30 ساله است.سه سال پیش متوجه شد که به سرطان فک مبتلا شده است.بیماری که به تعبیر خودش زندگی او و خانواده اش را فلج کرد. پرداخت هزینه‌های درمان بزرگترین مشکل او بود. معضلی که به گفته محسن با اجرای طرح تحول سلامت  تا اندازه زیادی حل شد.طرحی که ۱۵ اردیبهشت سال گذشته با هدف کاهش پرداختی بیماران، ارتقای خدمات اورژانس، ارتقای کیفیت ویزیت، حضور پزشکان متخصص در بیمارستان ها، اجرای تعرفه خدمات سلامت، ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، ارتقای کیفیت هتلینگ و ترویج زایمان طبیعی آغاز شد.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران دو سال پیش در مناظره‌ها و برنامه‌های انتخاباتی خود درباره پوشش بیمه همگانی و اهمیت توجه به سلامت گفته بود:«اکنون در بیماری‌های صعب‌العلاج داروها بسیار گران شده و مردم باید تمامی زندگی خود را بگذارند تا بتوانند داروها را تأمین کنند. در حوزه سلامت توجه به بخش بیمه نیز لازم است. بیمه‌های ما اکنون وضع عجیبی دارند و برخی از دفترچه‌های بیمه مورد پذیرش مراکز درمانی قرار نمی‌گیرد. راه حل این مشکل این است که در گام اول باید پوشش بیمه عام شود و در گام بعدی بیمه‌ها بایستی اختیاری شود.»

حال پس از گذشت دو سال از ریاست جمهوری روحانی، به نظر می‌رسد دولت یازدهم یکی از کارویژه‌های خود را بهبود وضعیت سلامت و درمان شهروندان می‌داند. افزایش چشمگیر بودجه وزارت بهداشت چراغ سبزی به وزیر بهداشت بود. او پس از تصویب بودجه حرف اجرای طرح تحول سلامت را جدی‌تر به زبان آورد و در دومین ماه سال به صورت رسمی اجرای طرحی راکلید زد که به گفته بسیاری شاهکاری از دولت تدبیر و امید بود.

دولت روحانی به بیماران توجه ویژه دارد

شاکری فرد، رئیس موسسه خیریه مهیار که از سال 87 به نفع بیماران سرطانی، پیوند و صعب العلاج فعالیت می‌کند، درباره تاثیرات طرح تحول سلامت به خبرنگار برنا، می‌گوید:« طرح تحول سلامت شاهکاری از دولت روحانی است.ما در سمینارهای مختلف درباره تاثیرات مثبت این طرح صحبت کرده‌ایم.اگرچه در سال 90 تا 92 بیماران سرطانی مشکلات زیادی برای تامین دارو داشتند، در سال 93 وضعیت بیماران خاص بهتر شده است.خوشبختانه از نیمه دوم سال 93 بیمارستان‌های دولتی به خصوص مراکز آموزشی هیچ بیماری را رد نمی‌کنند. من مثال‌های زیادی در این زمینه دارم.اسفندماه بیماری داشتیم که به دلیل نداشتن دفترچه بیمه و مشکلات مالی، امکان شیمی درمانی نداشت. اما با استفاده از طرح تحول سلامت بیمه شد و در بیمارستان مسیح دانشوری تحت شیمی‌درمانی  قرار گرفت.بدون انکه در بدو ورود به بیمارستان پولی بپردازد.»

وی با اشاره به اینکه پیش از طرح تحول سلامت بیماران برای تامین دارو و هزینه‌های درمان مشکات زیادی داشتند، اضافه می‌کند:«بیماران بسیاری به ما مراجعه کرده‌اند که از اجرای طرح تحول سلامت رضایت‌ کامل داشتند.در حال حاضر بیمارستان‌هایی مثل هاجر، امام حسین(ع)، امام خمینی(ره) ، طالقانی و...که دولتی و آموزشی هستند، بیماران را ویزیت می‌کنند.در حالیکه پیش از این، بیماران در زمان مراجعه مجبور بودند، پول بپردازند و اگر توانایی پرداخت هزینه‌ها را نداشتند، ویزیت نمی‌شدند. یکی دیگر از مزیت‌های اجرای طرح تحول سلامت این است که بیمارستان وسایل و داروهای مورد نیاز بیمار را تهیه می‌کند، این در حالی است که پیش از این، همراهان بیمار حتی پشت در اتاق عمل هم مجبور بودند که دارو و وسایل مورد نیاز بیمار را فراهم کنند.»

افروز زیرک زاده، یکی از مسئولان  انجمن پیوند نیز که از سال 91 برای کمک به بیماران بی‌بضاعت ام‌اس فعالیت می‌کند، درباره بهبود شرایط بیماران مبتلا به ام اس پس از روی کار آمدن دولت یازدهم می‌گوید:« خوشبختانه از سال 93 و با اجرای طرح تحول سلامت، داروهای تولید داخل با هزینه کاملا پایین و در برخی از شهرستان‌ها به صورت رایگان در اختیار بیماران قرار می‌گیرد. پیش از این بسیاری از بیماران به دلیل نداشتن بودجه کافی، از ادامه درمان منصرف می‌شدند.در حال حاضربه گفته بیمارانی که به ما مراجعه می‌کنند، فرانشیز بیماران در بیمارستان های دولتی حذف شد است.خوشبختانه بیمارستان‌های دولتی و آموزشی بیماران را رد نمی‌کنند و هزینه‌های درمان بسیار ناچیز است. این باعث خوشحالی است که در این شرایط بیماران دغدغه کمتری برای پرداخت هزینه‌های درمانی دارند و بیماران بی‌بضاعت از درمان منصرف نمی‌شوند.»

طرح بیمه همگانی

همان طور که می‌دانید، یکی از وعده‌های حسن روحانی در زمان انتخابات ریاست جمهوری طرح بیمه همگانی بود. طرحی که به نظر می‌رسد حالا پس از گذشت دو سال از روی کار آمدن دولت یازدهم محقق شده است. سیدحسن هاشمی در اجلاس منطقه‌ای مولفه‌های اجتماعی مؤثر بر سلامت و سنجش عدالت که  در تهران برگزار شد ، گفته است: «در آستانه نخستین سالگرد طرح تحول سلامت، با بیمه شدن بیش از 8میلیون نفر از شهروندان فاقد بیمه، پوشش همگانی بیمه سلامت محقق شده است و تمام شهروندان ایرانی در حال حاضر تحت پوشش یکی از سازمان‌های بیمه کشور قرار دارند.دولت با هدف گسترش عدالت در دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی و بهره‌ مندی از خدمات باکیفیت خدمات سلامت موفق شده است.»

به گفته هاشمی در یکسال گذشته، دسترسی مردم به داروها و ملزومات پزشکی در بیمارستان‌های دولتی کشور به بیش از 97درصد رسیده وهزینه پرداختی مردم در بخش بستری در بیش از 570بیمارستان دولتی به کمتر از  6درصد هزینه‌ها کاهش یافته است.

انجام 470 هزار زایمان طبیعی در سال گذشته

پوشش بیمه همگانی، کم شدن هزینه‌های درمان و حذف فرانشیز در بیمارستان‌های دولتی و آموزشی تنها نشانه‌های اجرای طرح تحول سلامت در جامعه نیست. وزیر بهداشت یکسال پیش گفته بود که حدود 70 درصد از زایمان‌های کشور به روش سزارین انجام می‌شود. دردسرساز شدن این روش زایمان باعث شد که مسئولان مربوطه برای کاهش آمار سزارین در کشور، به رایگان کردن زایمان طبیعی در طرح تحول سلامت روی بیاورند. محمد آقاجانی،معاون درمان وزارت بهداشت امروز درباره اثرات رایگان شدن زایمان طبیعی گفته است:« پس از رایگان کردن زایمان طبیعی تا پایان سال گذشته 470 هزار زایمان طبیعی در کشور داشتیم.»

به گفته معاون درمان یکی از مهم‌ترین محورهای طرح حمایت از زایمان طبیعی توسعه و بهسازی بلوک های زایمان بوده است:« در 110 بیمارستان شاهد توسعه و ساخت این بلوک ها بوده ایم و در 256 زایشگاه نیز این بلوک ها بازسازی شده‌اند.همچنین در سال 94 قرار است با هزینه ای حدود 203 منیلیارد تومان  1100  واحد اختصاصی زایمان در بیمارستان های دولتی راه اندازی شود که گامی رو به جلو محسوب می شود.البته برخی نگران بودند که ممکن است اثرات این طرح در سال اول تغییرات نامناسبی را در شاخص های سلامت مادر و کودک به دنبال داشته باشد که با بررسی های صورت گرفته، مشاهده کردیم که شاخص مرگ کودکان از 1.7 در سال 92 به 1.3 در سال 93 رسیده است.»

امیدها در سال 94 بیشتر می‌شود

آمارها نشان می‌دهد که طرح تحول سلامت با موفقیت پیش رفته است و دولت تدبیر و امید ، قدم بزگی برای بهبود وضعیت کشور در بخش درمان و سلامت برداشته است. قدمی که به نظر می‌رسد حتی از وعده‌های انتخاباتی رئیس جمهوری هم فراتر رفته و باعث تحسین موافقان و مخالفان دولت یازدهم شده است. با این حال دوستداران دولت امیدوارند مشکلات و کمبودهایی که برای اجرای کامل این طرح وجود دارد، هرچه زودتر برطرف شود تا از توازن طرح تحول سلامت همه آحاد جامعه استفاده کنند.