لزوم توجه به توصیه‌های سلامت‌ محور در ماه مبارک رمضان

دکتر شکراله سلمان‎‌زاده امروز در گفت و گو با خبرنگار برنا در آبادان با تاکید بر رعایت وعده های غذایی رمضان، اظهار کرد: افراد روزه‌دار باید همانند زمانی که روزه نیستند، سه وعده غذا بخورند که این وعده‌ها شامل سحر، افطار و شام است، همچنین توصیه می‌شود در آخر شب یک میان وعده آخر شب شامل انواع میوه‌ها میل شود. صرف غذا در دفعات کمتر از دو بار، در سال‌هایی که ماه مبارک رمضان در فصل تابستان است، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

سرپرست دانشکده علوم پزشکی آبادان به اهمیت وعده سحری اشاره کرد و گفت: باید توجه کرد که خالی ماندن دستگاه گوارش و نداشتن منبع انرژی برای مدت زمان طولانی بسیار مضر است زیرا روند ترشح اسید و آنزیم‌های گوارشی، عدم در دسترس بودن آب برای فعل و انفعالات حیاتی و اتمام انرژی به علت مصرف یک وعده غذا دچار اختلال شده و عوارض مختلفی چون سوزش سردل، زخم معده، عدم تمرکز فکری، بی‌خوابی و عصبانیت را به دنبال دارد.

سلمان زاده افزود: بهتر است غذای مصرفی در وعده سحری خصوصیات و ویژگی وعده صبحانه کامل یا  ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شود. همچنین در وعده سحری مصرف سالاد که شامل خیار، گوجه، هویج، جوانه غلات، غذاهای حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده و فیبر مثل نان، برنج و ماکارونی کم چرب، حبوبات و خصوصا کاهو باشد توصیه می شود زیرا کاهو در مقایسه با سایر سبزی‌ها دارای آب بسیار زیادی است از احساس تشنگی در طول روز کم می‌کند.

او اضافه کرد: روزه‌داران از مصرف غذاهای پرچربی و پرکالری، غذاهای شور و تند، سوسیس و کالباس، سس‌های چرب مانند سس مایونز و نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، نسکافه و نوشابه در وعده سحری به شدت پرهیز کنند زیرا باعث تشنگی شدید در طول روز می‌شود. همچنین مصرف آب به مقدار زیاد در وعده سحری و مخصوصا بین غذا به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود زیرا موجب رقیق شدن شیره معده وآنزیم‌های گوارشی شده و روند هضم غذا مختل می‌شود.

 سرپرست دانشکده علوم پزشکی آبادان توضیح داد: مردم عزیز افطار خود را با شیر گرم یا کمی آب گرم و یا چای کمرنگ به همراه خرما یا کشمش آغاز کنند و توصیه می‌شود به جای مصرف انواع شیرینی‌ها مثل زولبیا و بامیه که فقط حاوی انرژی و فاقد مواد مغذی(ویتامین ها و املاح) هستند، از مواد غذایی طبیعی شیرین مثل خرما، کشمش و انواع میوه استفاده شود. همچنین در ادامه افطار مصرف غذاهای سبک و مختصر مانند نان و پنیر و سبزی توصیه می‌شود. مصرف شیر گرم و فرنی و یــا شیر برنج در هنگام افطار نیز مناسب است.

او ادامه داد: بهتر است در فاصله افطار تا سحر یک وعده غذایی مانند شام سبک را میل کرد. وعده شام در ایام گرم سال بهتر است به فاصله نیم تا یک ساعت بعد از افطار و در ایام سرد سال که روز کوتاه است به فاصله یک تا دو ساعت بعد از صرف افطار میل شود. که مشابه شام در ایام معمولی سال باشد. شام می‌تواند در برگیرنده انواع گوشت، نان، غلات، لبنیات و سبزیجات باشد. مصرف ماست و سالاد بدون سس چرب که دارای کاهو باشد نیز بسیار مفید است.

این پزشک بیان کرد: در مواقعی که ماه مبارک رمضان با روزهای بلند تابستان مقارن می‌شود، یکی از مشکلات اساسی روزه داران، بروز تشنگی در طول روز است در این ماه روزه‌داران به منظور پیشگیری از کم آبی باید مایعات فراوان بین افطار تا سحر مصرف کنند، به طوری که حدود هشت تا ۱۰ لیوان آب آشامیدنی بهداشتی و مایعات سالم دیگر در فاصله افطار تا سحر باید بنوشند. در وعده سحری هم روزه داران باید یک فنجان چای و قبل از آن میوه‌هایی همچون هندوانه و سالاد مصرف کنند تا املاح مورد نیاز بدن تامین شود.

سلمان زاده افزود: به منظور حفظ سلامتی، روزه‌داران در ایام ماه مبارک و بقیه ایام سال از مصرف نوشابه‌های گازدار، رژیمی، آبمیوه‌های مصنوعی، دوغ گازدار و دلستر خصوصا در وعده سحری پرهیز کنند.

سرپرست دانشکده علوم پزشکی آبادان یادآور شد: خرما میوه بسیار مغذی و کاملی است که به همـراه شیر یا چای کمرنـگ یا آب جوش در زمان افطار صـرف می‌شود. خرما منبع بسیار خوب قند، فیبر و کربوهیدرات است و در متون مذهبی به عنوان ماده غذایی مناسب افطار توصیه شده است زیرا با مصرف خرما ویتامین و نمک موردنیاز بدن که طی ساعات روزه‌داری از دست رفته و نیز انرژی مورد نیاز بدن، تامین می‌شود و برای عملکرد ماهیچه‌ها، ساخت عضله و بافت‌های عصبی و پیشگیری از کم‌خونی موثر است.

او ادامه داد: برخی از قنادی‌ها برای سرخ کردن زولبیـا و بامیه از روغن نباتی جامـد استفاده می‌کنند که این روغن‌ها به علت داشتـن مقادیر بالای اسیـدهای چرب اشبـاع و ترانـس عامل مهمی در بروز بیماری‌های قلبـی- عروقی مـی‌باشنـد؛ استفاده مکرر از این روغن‌ها تولید ماده‌ای به نام پراکسید می‌کند که سرطان‌زا است، همچنین کالری بالای زولبیا و بامیه به علت داشتن قند و روغن زیاد زمینه‌ساز چاقی و اضافه وزن است و خوردن این ماده غذایی موجب سیری زودرس، کاهش اشتها و حذف وعده اصلی می‌شود و فرد نمی‌تواند مواد مغذی مورد نیاز بدن را دریافت کند و در درازمدت دچار کمبودهای تغذیه‌ای می‌شود.

سلمان زاده در پایان با اشاره به اینکه به علت مصرف آب و مایعات بسیار بعد از خوردن زولبیا و بامیه، غذا دیرتر هضم خواهد شد، تصریح کرد: از مصرف زولبیا و بامیه در وعده سحری خودداری شود زیرا به علت داشتن قند بالا، سبب افزایش سریع قند خون و به دنبال آن ایجاد گرسنگی زودرس در ساعات ابتدایی روز می‌شود. توصیه می‌شود در ماه مبارک رمضان کشمش و خرما که از سودمندترین قندهای طبیعی هستند، جایگزین زولبیا و بامیه شود. همچنین در صورت تمایل به مصرف زولبیا و بامیه باید به مقدار و در دفعات کم مصرف شده و از فروشگاه‌هایی که به مواد اولیه آنها اطمینان داریم و خود تولیدکننده هستند، تهیه شود.