صعود اشتغال با هواپیماها

ایجاد انواع فرصت‌های شغلی

طبق برآوردهای وزارت راه و شهرسازی، ورود هر فروند هواپیمای جدید به ایران، تعداد زیادی شغل جدید ایجاد می‌کند. از شغل‌هایی در عرصه مهمانداری و خدمات پرواز گرفته تا در بخش‌های نگهداری و حفظ هواپیماها و خدمات فرودگاهی. البته ورود هواپیماهای جدید برای حوزه‌های گردشگری، آژانس‌های مسافرتی و ... نیز فرصت شغلی تازه ایجاد می‌کند. آمارها نشان می‌دهد که متوسط مجموع اشتغال مستقیم، غیرمستقیم و القایی به ازای هر هواپیما در کل دنیا ١٠١٠ نفر، در کشورهای درحال توسعه ١٠١٨ نفر و در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه ٩٧١ نفر است. از این‌رو، با توجه به قراردادهایی که تاکنون شرکت‌های هما و آسمان با غول‌های هواپیماساز دنیا بسته‌اند، تا 10 سال آینده حدود 300فروند هواپیمای نو به کشور وارد می‌شود. می‌توان با فرض اشتغال‌زایی 1000 نفری برای هر هواپیما انتظار داشت که تا پایان مدت یادشده، ‌حدود 300 هزار فرصت شغلی در صنعت هوایی کشور ایجاد شود.

تسهیل سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی

در این زمینه محمدرضا عبدالرحیمی، عضو سابق هیات‌مدیره و معاون سابق برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی شرکت فرودگاه‌های کشور، می‌گوید: توجه دولت تدبیر و امید به توسعه صنعت هوانوردی کشور به‌عنوان یکی از راهبردهای تقویت قدرت نرم ملی و آغاز فرایند نوسازی و توسعه ناوگان هوایی کشور بلافاصله بعد از رفع تحریم‌های ظالمانه دهه‌های گذشته، یقینا از یک سو امکان دستیابی صنعت هوانوردی کشور به سهم مناسب‌تر از بازار وسیع حمل و نقل هوایی منطقـه‌‌ای و بین‌المللی را فراهم می‌کند و از سوی دیگر با فراهم‌سازی ارتباط و اتصال سریع و ایمن مراکز مختلف برخوردار از ظرفیت‌ها و مزیت‌های جغرافیایی اقتصادی کشور، زمینه تسهیل جریان سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی و در نتیجه تسهیل تولید و اشتغال در آن‌ها را فراهم می‌کند. این درحالی است که اشتغال‌زایی صنعت هوانوردی که براساس مطالعات و بررسی‌های کارشناسی ٣/٨ برابر سایر مشاغل، مولدتر است و به ازای 100 شغل درآن، تقاضا برای ٦١٠ شغل در صنایع دیگر ایجاد می‌شود، موضوع بسیار مهم و قابل توجهی است. مطالعات و تحقیقات به عمل آمده در بیش از 60 کشور دنیا در سال گذشته توسط موسسه اقتصاد آکسفورد وابسته به دانشکده کسب و کار این دانشگاه نشان می‌دهد اشتغال مستقیم به ازای هر هواپیما در شرکت‌های هواپیمایی (گروه‌های پروازی، تعمیرنگهداری، هندلینگ، رزرواسیون و فروش و آموزش و کارکنان ستادی) به طور متوسط در کشورهای درحال توسعه ١٣٠ نفر، در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) ٨٠ نفر و در کل دنیا ١٠٤ نفر است. این درحالی است که اشتغال مستقیم به ازای هر هواپیما در سایر بخش‌های صنعت (فرودگاه‌ها، خدمات ناوبری، صنایع هوایی، سازمان‌های دولتی و حکومتی مستقر فرودگاه‌ها (گمرک، مهاجرت و...) و فعالیت‌های غیرهوانوردی بازرگانی در فرودگاه‌ها) نیز به‌طور متوسط در کشورهای در حال توسعه ٢٥٠نفر، در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه ٢٨٧نفر و در کل دنیا ٢٧٦ نفر ذکر شده است. همچنین به گفته قائم مقام وزیر راه و شهرسازی به ازای ورود هر هواپیما ، هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌شود . اصغر فخریه کاشان، در مراسم ورود چهار فروند هواپیمای ATR گفت: خرید هواپیماهای جدید مصداق واقعی تحقق اقتصاد مقاومتی است. با استفاده از این هواپیماها می توانیم فرودگاه‌های کوچک و محروم را رونق ببخشیم که براساس برآوردهای کارشناسی، ورود هر هواپیمای نو، یک‌هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کند.

تاثیر در نرخ رشد اقتصادی و اشتغال

با توجه به آنچه گفته شد، صنعت هوایی در صورت احیا، می‌تواند متناسب با سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده، اثرگذاری قابل توجهی بر نرخ رشد اقتصادی و اشتغال داشته باشد. همچنین علاوه بر حجم منافع اقتصادی صنعت هوانوردی، توزیع درآمدی مربوط به آن نیز توزیعی عادلانه بوده و اقصی نقاط کشور و افراد با سطح مهارت‌های مختلف را در‌بر می‌گیرد. از طرفی در زمینه سرمایه‌گذاری در صنعت هوانوردی برخلاف حوزه‌هایی مانند پتروشیمی، نیروی کار موردنیاز آن را بازه‌ای از شغل‌ها با مهارت پایین تا مهندسان، مدیران و برنامه‌ریزان با مهارت‌های بسیار بالا تشکیل می‌دهند. این مشاغل همچنین در نقاط متمرکز جمعیتی کشور تا دورافتاده‌ترین شهرهای آن قرار گرفته‌اند که عامل ترغیب‌کننده دیگری برای سیاستگذار به منظور توسعه این صنعت است.

لزوم ارتقا ی صنعت هوایی

همان‌گونه که می‌دانید کشور ما در سال‌های گذشته در صنعت هوایی به شدت از کشورهای دنیا عقب افتاده است. در این زمینه مهدی پازوکی، اقتصاددان به «قانون» می‌گوید: خوشبختانه یکی از آثار خوب برجام و برداشته‌شدن تحریم‌ها، ارتقای صنعت هواپیمایی کشور است. در سال گذشته بیش از 28 میلیون سفر در خطوط داخلی در کشور انجام شد و سالانه حدود 12میلیون سفر خارجی انجام می‌شود. بنابراین می‌بینیم که تقاضا در کشور برای سفر هواپیمایی وجود دارد و صنعت هواپیمایی ما نیازمند نوسازی است. بنابراین اگر در کشور نیازمند رشد تولید ملی هستیم، باید صنعت هوایی را ارتقا ببخشیم. ما سالانه حدود چهار و نیم تا پنج میلیارد دلار پول بلیت به ایرلاین‌های کشورهای دیگر از جمله ترکیش ایر، قطر ایر و خطوط هواپیمایی امارات پرداخت می‌کنیم. با توجه به امکانات خدادادی موجود در کشور و اینکه خطر هواپیما و سفر هوایی به مراتب از خطر سفرهای زمینی کمتر است، باید تلاش کنیم صنعت هوایی را به جایگاه اصلی خود برگردانیم یعنی بخش خصوصی، سرمایه‌گذاری‌های اساسی و کارآمدی در این بخش انجام دهد.

هزار شغل به ازای هر هواپیما

پازوکی ادامه می‌دهد: برخی در این زمینه افرادی تنگ‌نظر هستند و مطرح می‌کنند مگر مشکل ما در کشور هواپیماست؟ باید به این‌ها پاسخ داد مشکل اصلی، بحث اشتغال جوانان است و ورود هر هواپیما به کشور، هزار شغل ایجاد می‌کند. به نظر من در صورتی که در کشور ما صنعت هوایی احیا شود، رقم چهار ونیم تا پنج میلیارد دلاری که سالانه برای خطوط خارجی هزینه می‌کنیم، به اقتصاد داخلی کشورمان برمی‌گردد؛ در چنین شرایطی روزبه‌روز کیفیت شرکت‌های هواپیمایی مان بالاتر می‌رود و از طرفی اشتغال نیز ایجاد کرده‌ایم. برای ایجاد سرمایه‌گذاری در صنعت هوایی ایران، نیاز به تعامل با جهان توسعه‌یافته وجود دارد. مردم در انتخابات اخیر نشان دادند که خواهان توسعه و ارتباط با جهان توسعه‌یافته هستند. بنابراین آقای روحانی باید تلاش کند ناوگان هوایی کشور نسبت به پیش مجهزتر شود و هواپیماهای مورد نیاز خریداری شود تا بتوانیم امکانات خوب ارائه دهیم و در خطوط خارجی از رقبا پیشی بگیریم. نکته آخر اینکه مشاهده می‌کنیم که سالانه در کشور ما ده‌ها هزار نفر برای زیارت به خانه خدا و عتبات عالیات سفر می‌کنند؛ این افراد اگر با هواپیما سفر کنند، به طور قطع امنیت بیشتری دارند. همچنین باید ترتیبی داده شود تا هواپیما فقط برای استفاده یک قشر خاص و مرفه جامعه نباشد و اقشار متوسط نیز بتوانند از آن استفاده کنند زیرا تامین امنیت، حق مردم است و اقتصاد نیز باید روزبه ‌روز وضعیت بهتری پیدا کند تا مشکلات یک به یک حل شود.

منبع: محبوبه محمدی- قانون