مخالفین FATF از عدم شفافیت مالی سود می‌برند/ مخالفین FATF ایدئولوژی را بر منافع ملی ترجیح دادند/ نپیوستن به FATF ایران را در آستانه جنگ قرار می‌دهد

«محمود جام‌ساز» اقتصاددان آزاد در رابطه با اثرات تصویب نشدن FATF به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: FATF یک گروه ویژه اقدام مالی برای جلوگیری از پولشویی است که خیلی از کشورها عضو آن هستند. البته بعدها چهار کنوانسیون دیگر  به آن ملحق شد که یکی از آنها مبارزه با جرائم کلان سازمان یافته است که چون در پالرمای ایتالیا تصویب شد، اسمش را پالرما گذاشتند. از دیگر موارد پالرما مبارزه با تأمین مالی پولشویی (CFT) و دیگری مبارزه با ترور است.

او افزود: این موارد شروطی بود که اتحادیه اروپا پس از خروج ترامپ از  برجام برای ایران گذاشت که با ابزاری نظیر اینستکس، سه کشور اروپایی تضمین کرده بودند ایران بتواند به معاملات محدودی در عرصه بین‌المللی، بدون پول نقد وارد شود و بتواند پولش را بگیرد. به‌عنوان مثال در اینستکس صندوقی با اعتبار پانزده میلیارد دلار قرار دهد که اگر دولت معامله‌ای کرد، پول  وارد آن صندوق شود و اگر خرید هم از کشور دیگری کرد، هزینه از این صندوق پرداخت شود.

این کارشناس مسائل اقتصادی ضمن اشاره به تلاش کشورهای اروپایی برای حفظ برجام تصریح کرد: FATF را اتحادیه اروپا برای حفظ برجام در مقابل آمریکا پیشنهاد داد چرا که ترامپ بدون هماهنگی با سایر اعضای امضا کننده برجام، به صورت یک طرفه از برجام خارج شد که این قضیه از نظر پرستیژ برای اروپا چندان خوشایند نبود. به همین دلیل طرف اروپایی  4 فرصت 2 ماهه برای تصویب FATF به ایران داد که بتوانند ساز و کار اینسکتس را  پیاده کنند اما به دلیل چندگانگی دیدگاه‌ها در ایران پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی تصویب نشد.

جام‌ساز در رابطه با مخالفین FATF در ایران ابراز کرد: باتوجه به اینکه امضای تصویب  FATF برابر  با شفافیت تراکنش‌های مالی کشور بود، تندروها به شدت با آن مخالفت کردند چرا که مایل نبودند تراکنش‌های مالی شفاف شود. از طرف دیگر تعاریف و تعابیری که جمهوری اسلامی از تروریسم دارد با تعاریف غرب از تروریسم متفاوت است. 

او ادامه داد: به‌رغم اینکه دولت لایحه را به مجلس داد و مجلس هم تصویب کرد اما شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب نکردند. مسئله دیگر این که عده بسیار زیادی که  قدرت سیاسی و اقتصادی را در دست دارند از نابسامانی و عدم شفافیت مالی فرصت‌های طلایی دارند و سودهای بسیار گزاف می برند. لذا اجرا شدن  FATF به نفع این گروه نبود.

جام ساز با اشاره به اینکه «برخی از مخالفین FATF ذهنیت ایدئولوژیک دارند.» مطرح کرد: این عده ایدئولوژی را بر منافع ملی ارجح می دادند و براساس اعتقادشان با این قضیه مخالفت کردند. اما عده بسیاری از جهت حفظ منافع شخصی خود برای تصویب آن کارشکنی کردند و ذهنیت سودجویی و نفع طلبی بر ذهنیت موهوم گرایان پیشی گرفته است.

این کارشناس مسائل اقتصادی توضیح داد: در ابتدای مخافین ذهنیت موهوم‌گرا داشتند که این ذهنیت در بطن خود واپس گرایی را دارد و مجالی برای ظهور عقلانیت نمی‌گذارد چرا که اگر ذهنیت عقلانی وجود داشت اقدامات غیرعقلانی که منجر به سقوط اقتصاد کشور شده است و تورم، فقر و بیکاری را تشدید کرده است، صورت نمی‌گرفت. بنابراین عقلانیتی در پس این تصمیم‌گیری‌ها وجود ندارد.

جام‌ساز با بیان اینکه «انباشت سرمایه در اختیار 5 درصد از افراد جامعه است.» اظهار کرد: این افراد یا حکومتی  هستند یا فرادولتی و فراحکومتی که از طریق رانت‌های ثروت، اطلاعات و قدرت بدون اینکه تراکنش‌های مالی اینها در جایی منعکس شود، انباشت سرمایه می‌کنند. حتی دولت هم از میزان گردش سرمایه این گروه اطلاع ندارد، که بتواند از آنها مالیات بگیرد. بر این اساس کارشناسان اقتصادی فرار مالیاتی را بین 50  تا 75 هزار میلیارد تومان برآورد کردند که این قضیه دولت را در فشار مالی قرار می‌دهد.

این کارشناس مسائل اقتصادی توضیح داد: با توجه به اینکه FATF امضا نشده و ایران وارد لیست سیاه شده است تحریم‌های اتحادیه اروپا مجددا برمی‌گردد و منجر به تشدید تحریم‌ها می‌شود. عدم تصویب FATF قرار گرفتن ایران ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل محتمل می‌کند و ایران را در آستانه جنگ قرار می‌دهد.

جام‌ساز با اشاره به شرایط اقتصادی پس از قرار گرفتن ایران در لیست سیاه عنوان کرد: پیش‌بینی می‌شود با توجه به کمبود مالی دولت و کاهش  تجارت خارجی وضع اقتصادی بدتر شود چرا که از طرفی مطالبات مردم روز به روز افزایش پیدا می‌کند و از طرف دیگر دولت کسری  بودجه 100 تا 150 هزار میلیارد تومانی را برای سال آینده  پیش‌بینی می‌کند. لذا دولت ناچار است از طریق فروش خدمات دولتی و افزایش فروش آنها نظیر افزایش قیمت بنزین و سایر خدمات این کسری را جبران کند، کما اینکه صحبت‌هایی در مورد افزایش مالیات خروج از کشور شنیده شده است.