سهام دولت در دو شرکت سایپا و ایرانخودرو به ترتیب ۱۷ و ۵.۷ درصد است که واگذاری ایران خودرو پس از انجام شرایط لازم اجرا خواهد شد. واگذاری سهم دولت در شرکتهای ایرانخودرو و سایپا نیازمند انجام فرآیندها و برنامهریزیهای خاصی است. واگذاری سهام دولت در شرکت ایران خودرو و سایپا به این صورت است که پس از بررسی پیشنهاد سازمان خصوصی سازی در کارگروهی، به هیات واگذاری ارسال شود و بعد در پروسه عرضه، بازاریابی و ارزشیابی قرار گیرد و در آخر در مرحله واگذاری قرار گیرد. باید منتظر پروسه واگذاری ایران خودرو و سایپا بمانیم.
بیش از دوماه است که موضوع واگذاری سهام شرکتهای سایپا و ایران خودرو از سوی وزیر صمت مطرح شد و اندکی پس از آن رئیس سازمان خصوصی سازی سه شرط را برای تحقق این موضوع ضروری دانست. این سازمان آزادسازی سهام دولتی در وثیقه بانکها، اختصاص سهام درونی خودروسازها به بازپرداخت تسهیلات، اصلاحات و شفافیت مالی این شرکتها و تجمیع سهام صندوق بازنشستگی کشوری، سهام درونی خودروسازها و سهام دولتی ایران خودرو و سایپا برای عرضه را، سه شرط واگذاری خودروسازان اعلام کرد.
با این حال این موضوع در هاله ای از ابهام قرار داشت به طوریکه برخی تحلیلگران بازار سرمایه بر این باور هستند که یکی از دلایلی که این روزها به روند نزولی این بازار دامن زده، همین ابهام موجود در واگذاری سایپا و ایران خودرو است.
به هر صورت پریشب فاطمی امین، وزیر صمت اعلام کرد که صحبت مردم در خصوص تعلق خودروسازان به دولت هم میتواند درست باشد و هم میتوان گفت که اینطور نیست، اما برای از بین رفتن این شائبه از اسفند سال گذشته(۱۴۰۰) اقدامی انجام شد که بر اساس آن مرکز کانون وکلا و کارشناس رسمی قوه قضاییه تمام اموال مربوط به ایرانخودرو و سایپا را قیمتگذاری کردند و نزدیک به ۷۰۰ ابلاغ در سایپا و ۶۰۰ ابلاغ در ایرانخودرو برای کارهای مختلف صادر شد. امیدواریم در هفته آینده قیمتگذاری تمام اموال این دو شرکت بهپایان برسد تا بلافاصله واگذاری را آغاز کنیم، بهطوریکه در مرحله نخست شرکتهای پارسخودرو، موندرو، سایپا سیترون و ایرانخودرو خراسان خواهند بود و سهام مدیریتی واگذار خواهد شد. در اصل به سمتی خواهیم رفت تا اصلاح ساختار مدیریتی در صنعت خودرو محقق شود.
از طرف دیگر حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصی سازی نیز در نامهای به وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص عرضه سهام دولت در شرکتهای ایران خودرو و سایپا اعلام کرد: طبق دستور رییس جمهوری در خصوص ضرورت عرضه مجموع سهام متعلق به دولت در ۲ شرکت ایران خودرو (سهامی عام) و سایپا (سهامی عام) به اطلاع میرسد که به استناد مصوبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ هیات واگذاری به ترتیب معادل ۵.۷۲ درصد و۱۷.۳۱از سهام متعلق به دولت (سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران) در شرکتهای ایران خودرو (سهامی عام) و سایپا (سهامی عام) در فهرست شرکتهای مشمول واگذاری سال ۱۴۰۱ این سازمان درج شده است.
در ادامه این نامه آمده است: سهام باقیمانده دولت در این دو شرکت بسیار ارزنده و طلایی است و به طور قطع، برای واگذاری آن بهصورت بلوکی باید ارزش مدیریتی این سهام نیز ارزشگذاری و لحاظ شود که مطابق برآوردهای اولیه با محاسبه اضافه ارزش بلوکی سهام دولت قیمت پایه این بلوکها بسیار بیشتر از قیمتهای فعلی روی تابلو خواهد بود.
بر اساس این گزارش و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه قربان زاده در بخش دیگر این نامه گفته است: از سوی دیگر فروش سهام تودلی این شرکتها اخیراً در دستور کار وزارت صمت قرار گرفته است؛ این در حالی است که میتوان سهام باقیمانده دولت و سهام تودلی این شرکتها را با هم بهصورت بلوک واحد عرضه کرد که ارزندگی آن هم حفظ شود.
چندی پیش حسین قربان زاده درباره عرضه سهام دو خودروساز ایران خودرو و سایپا، افزود: 5 درصد سهام ایران خودرو و 17 درصد سهام شرکت سایپا، سهام مستقیم دولت در این دو شرکت است. این سهام به صورت وثیقه بوده و تلاش میشود این سهام از وثیقه خارج تا از قابلیت واگذاری برخوردار شود.
رییس کل سازمان خصوصی سازی با بیان اینکه بیش از 20 درصد شرکت ایران خودرو و بیش از 30 درصد شرکت سایپا، سهام تودلی این شرکتها هستند، اظهار کرد: به تازگی وزارت صمت با همکاری خود شرکتها در تلاش است تا این سهام تودلی را به فروش برساند. این اقدام به دو شرکت خودروساز بزرگ کشور فرصتی برای تنفس میدهد تا با منابع حاصل از فروش سهام تودلی به بنگاه خودشان، امکان تزریق منابع مالی داشته باشند تا بتوانند دیون خود را تسویه کنند یا با بهره گیری از این منابع مالی به هر امر دیگری که قابلیت سرمایه گذاری دارد، بپردازند.
رییس کل سازمان خصوصی سازی گفت: مبنای ارزش گذاری سهام ایران خودرو و سایپا، قیمت تابلو به همراه اضافه ارزش بلوکی است که با توجه به نقدشوندگی این سهم ها، قیمت نهایی بسیار بیشتر از قیمت روی تابلو خواهد بود.
قربان زاده افزود: سازمان خصوصی سازی در تلاش است این واگذاری در قالب یک بلوک واحد با سهام دولت صورت پذیرد، با واگذاری سهام تودلی ارزش سهام دولت کاهش نمییابد و ارزندگی بلوک در زمان عرضه حفظ خواهد شد.
وی تصریح کرد: پیشنهاد سازمان خصوصی سازی حتی درباره سهامی که نهادهای غیردولتی از این بنگاهها دارند، این است که سهام این دستگاهها به وکالت از آنها به همراه سهام مستقیم دولت و سهام تودلی، یک بلوک بالای 40 درصدی ایجاد کند تا هم از ارزندگی برخوردار و هم از قابلیت مزایده با قیمت بالا برخوردار باشد.
قربان زاده در پایان گفت: چنانچه اگر فرد یا افرادی، قیمتی را محاسبه یا عنوان کرده اند که پایینتر از قیمت تابلو باشد، بی تردید اشتباه است و باید اصلاح شود.