سال ۱۴۰۰؛ پایان شهر بدون کتابخانه

به گزارش سرویس فرهنگ وهنر خبرگزاری برنا؛ مراسم بزرگداشت پانزدهمین سالگرد تأسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و اختتامیه چهارمین دوسالانه کارتون کتاب صبح امروز، دوشنبه، ۲۰ اسفند‌ماه، با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و سعید اوحدی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب، در باغ کتاب برگزار شد.

 

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در بخش دیگری از این مراسم گفت: اولین قانون مستقل مربوط به کتابخانه‌های عمومی کشور در سال ۱۳۴۴ در مجلس به تصویب رسید، اما ابهامات و اشکالاتی که در اجرای آن قانون وجود داشت، سبب شد، عملاً در سال ۱۳۵۲ قوانین دیگری وضع شود و آن قانون کارکرد خود را از دست داد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز اداره کتابخانه‌های عمومی با مدیریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه یافت.

 

وی افزود: با وجود افزایش تعداد کتابخانه‌ها، برخی کمبودها، اداره کتابخانه‌های عمومی را با مشکل مواجه کرد و به همین دلیل به پیشنهاد دولت، قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور در هفدهم اسفند سال ۸۲ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و از آن زمان دوره جدید کتابخانه‌های عمومی کشور آغاز شد.

 

رشد ۹ برابری میزان کتابخانه‌ها

 

مختارپور با اشاره به تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: تعداد کتابخانه‌های عمومی در سال ۱۳۵۶، ۳۷۳ کتابخانه و در سال ۱۳۸۲ که لایحه دولت به مجلس ارائه شد، ۱۴۵۹ کتابخانه و در پانزدهمین سالگرد تصویب قانون جدید کتابخانه‌ها نیز در سال جاری تعداد کتابخانه به ۳۴۴۵ باب رسیده است. رشد کمی کتابخانه‌های عمومی نسبت به سال‌های پیش از پیروزی انقلاب رشد ۹ برابری داشته و در ۱۵ سال گذشته رشد ۱۳۶ درصدی داشته است و در تعداد کتابداران ۳۷۷ درصد و در تعداد مراجعان به کتابخانه‌ها نیز از ۷۳ درصد رشد برخوردار بوده است.

 

وی با اشاره به محور‌های فعالیت نهاد کتابخانه‌ها بیان کرد: تبدیل کتابخانه از مرکز امانت کتابخانه به پایگاه فرهنگی ـ اجتماعی با محوریت کتاب و کتابخوانی، استفاده از ظرفیت کتابخانه‌های عمومی به عنوان مرکزی برای تعامل و گفت‌و‌گو، رشد آگاهی‌های اجتماعی، فرهنگی و نقش‌آفرینی به عنوان مرکز تبادل اطلاعات و آگاهی‌های فردی و اجتماعی. نقش‌آفرینی مثبت کتابخانه‌ها در ارتقای سلامت اجتماعی، توجه ویژه به کودکان و نوجوانان به عنوان نسل آینده و امید کشور که در گام دوم انقلاب اسلامی منابع اصلی انسانی کشور را در عرصه‌های مختلف تشکیل می‌دهند، از محور‌های مهم نهاد به شمار می‌روند.

 

تحقق برنامه‌های فرهنگی و رسیدگی به مناطق محور

 

مختارپور ادامه داد: مبتنی کردن تمام فعالیت‌های نهاد کتابخانه‌ها در عرصه ساخت، تجهیز، تأمین منابع، برنامه‌های فرهنگی و مانند آن به پژوهش‌ها و تحقیقات علمی انجام شده در داخل و خارج کشور و ارزیابی برنامه‌ها و عملکرد‌ها با شاخص‌های علمی دقیق و نیز بومی کردن برخی دستاورد‌های جهانی در عرصه کتابداری و کتابخانه‌ها، تأکید بر ارتقای سطح علمی، فرهنگی و مهارتی کتابداران شکستن ساختار‌های اداری و دست و پاگیر و روی آوردن به فعالیت‌های جهادی برای تحقق برنامه‌های فرهنگی و رسیدگی به مناطق محروم کشور، مشارکت و همکاری با دستگاه‌ها و نهاد‌های مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، عمرانی و امکان دسترسی عادلانه همه مردم به کتابخانه‌های عمومی از محور‌های دیگر فعالیت کتابخانه‌های عمومی است.

 

وی در ادامه به شهر‌های فاقد کتابخانه اشاره کرد و افزود: طی سال‌های گذشته تلاش شده تا شهر‌های فاقد کتابخانه دارای کتابخانه شوند و در این راستا از ۱۲۴۵ شهر کشور در سال ۱۳۹۳، ۲۵۶ شهر به کلی فاقد کتابخانه عمومی بودند که با تلاش نهاد کتابخانه‌های عمومی در سال جاری این تعداد به ۱۳۰ شهر کاهش یافت و امیدواریم با همکاری همه نهاد‌های دولتی و عمومی تا سال ۱۴۰۰ تعداد شهر‌های فاقد کتابخانه به صفر برسد.

 

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به اختتامیه چهارمین جشنواره دوسالانه کارتون کتاب نیز اشاره کرد و گفت: استفاده از ظرفیت این هنر در انتقال مفاهیم مهم بوده و با ظهور رسانه‌های مجازی این اثرگذاری از نظر کمی و کیفی به ویژه در حوزه کتاب و کتابخوانی قابل توجه بوده است.

 

مهم‌ترین فعالیت‌های نهاد کتابخانه

 

مهدی رمضانی، معاون توسعه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه این مراسم گفت: تأسیس دو کتابخانه مرکزی در شهر‌های بجنورد و مشهد با حضور وزیر ارشاد از مهم‌ترین فعالیت‌های نهاد در یک سال گذشته است که از پروژه‌های مهم نهاد کتابخانه‌های کشور به شمار می‌رود.

 

وی افزود: تجلیل از ۴۰ اهل قلم، برگزاری نخستین جشنواره قصه گویی در هشت منطقه کشوری، راه‌اندازی بخش کودک و نوجوان در همه کتابخانه‌های عمومی کشور، برگزاری دومین جشنواره خاطره‌نویسی اعضای کتابخانه‌ها و کتابداران، جشنواره هدهد سفید با محوریت انتخاب کتاب برتر، برگزاری سلسله نشست‌های نمایشنامه‌خوانی و دوره آموزشی ویژه کتابداران، توزیع بسته ویژه انقلاب در کتابخانه‌های عمومی کشور و طرح کتابخانه‌گردی از جمله برنامه‌های مهم نهاد کتابخانه‌ها در یک سال گذشته بوده است.

 

سید مسعود شجاعی طباطبایی دبیر جشنواره دوسالانه کارتون کتاب نیز در ادامه گفت: در این دوره از جشنواره ۷۳۳ هنرمند از ۷۳ کشور دنیا شرکت و در مجموع ۲۰۴۹ اثر از ۲۳۷ هنرمند ایرانی و ۴۹۶ هنرمند خارجی ارسال کردند که بیشترین شرکت‌کنندگان خارجی از کشور ترکیه با ۸۰ نفر، اندونزی ۵۴ نفر، چین ۳۹ نفر و برزیل ۳۱ نفر بودند.

 

وی افزود: این جشنواره در راستای بهره‌گیری از ظرفیت کارتون و کاریکاتور به منظور ترویج فرهنگ مطالعه برگزار می‌شود که نخستین دوره آن در سال ۱۳۸۹ با حضور هنرمندان ۵۳ کشور خارجی برگزار شد.

 

معرفی برگزید‌گان

 

در پایان این مراسم از برگزیدگان این دوره با اهدای لوح و هدایایی تجلیل شد. اسامی برگزیده‌ها به این شرح است:

 

عارف نیازی و سجاد رافعی به عنوان نفرات اول و دوم و آندرزژ کراوژاک از لهستان به عنوان نفر سوم برگزیده شدند. به این هنرمندان به ترتیب، ۱۸۰۰، ۱۳۰۰ و ۹۰۰ یورو اهدا شد.

 

همچنین بیلیگ با از چین، اسپیرو رادولوویچ از صربستان، جیتت کاستانا از اندونزی، باقر همتی از ایران و ولادیمیر کازانفسکی از اوکراین به عنوان برگزیده‌های بخش ویژه انتخاب شدند و ۴۰۰ یورو دریافت کردند.