حسینیه امینی ها با تالارها و گچ بری های چشمگیر تصویری از معماری اسلامی را به نمایش می گذارد

به گزارش خبرنگار اجتماعی برنا از قزوین؛ فرارسیدن سال جدید و تعطیلات نوروزی بهترین فرصت برای سفر به مناطق مختلف کشور زیبای ایران است تا با جاذبه های گردشگری، تاریخی، طبیعی آشنا شد و ایام خوشی را در کنار خانواده برای خود رقم زد.

در این میان استان قزوین با داشتن مجموعه ای از مناطق دیدنی تاریخی، طبیعی، چشم اندازهای زیبا، رودخانه های فصلی، قلاع باستانی، مسجد، مدرسه و امامزاده، موزه، خانه های تاریخی، آب انبار، باغستان سنتی، کلیسا، سدهای آبی، اولین خیابان ایران و سرای تاریخی سعدالسلطنه، کاروان سرا و حمام تاریخی و دهها اثر دیدنی دیگر بدون تردید در ایام نوروز می تواند میزبان خوبی برای مسافران نوروزی باشد و ساعات خوشی را برای مسافران و هموطنان رقم بزند.

خبرگزاری برنا در ایام تعطیلات نوروزی با معرفی این آثار تاریخی و دیدنی تلاش می کند اطلاعات لازم را در اختیار مسافران قرار دهد تا هموطنان و گردشگران بر اساس سلایق و ذائقه های خود با فراخور فرصتی که دارند از بخشی از این بناها دیدن کرده و ایام فرحبخشی را برای خود مهیا کنند.

در این گزارش شما را با بنای زیبای حسینیه امینی ها آشنا می کنیم.

حسینیه و خانه امینی‌ها یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی قزوین است که با سقف‌های مزین به نقاشی‌، تالارهای زیبا، گچ‌بری‌های چشمگیر، شیشه‌های رنگی هر گردشگری را به وجد می‌آورد. این عمارت که توسط حاج محمد رضا امینی در دوره قاجار ساخته شد، در دوم اسفند ۱۳۲۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. امروزه در ماه‌های محرم و صفر مراسم عزاداری امام حسین (ع) در عمارت امینی‌ها برگزار می‌شود.

حسینیه امینی‌ها در خیابان مولوی قزوین، بین دو خیابان حاج محمدی و محمد منتظری قرار دارد و یکی از جاذبه‌های گردشگری قزوین است. از در چوبی خانه که وارد شوید، باید چند پله‌ای پایین بروید تا به حیاطی پردرخت و با صفا قدم بگذارید که حوض بزرگی در آن قرار دارد. بسیاری از گردشگرانی که برای اولین بار از این بنا دیدن می‌کنند، دقایقی را مشغول عکاسی در کنار این حوض بزرگ می‌شوند.

در ادامه باید کفش‌هایتان را درآورید و از راهرو به تالارهای عمارت برسید. بعد از آن می‌توانید به‌همراه کارشناس وارد تالار اصلی شوید. مانعی چوبی در ابتدای در ورودی قرار دارد که در گذشته وقتی مهمانان برای اولین بار وارد این تالار می‌شدند، برای احتیاط جلوی پای خود را نگاه کرده و از این طریق به‌طور ناخواسته به اهالی خانه ادای احترام می‌کردند. 

علاوه بر ارسی‌هایی که با چوب‌های بسیار فاخر و کهن ساخته شده‌اند، از تماشای چلچراغ مجلل، فرش‌های عتیقه لذت خواهید برد.

تاریخچه حسینیه امینی ها

حسینیه و خانه امینی‌ها، از خانه‌های زیبا و اعیانی قزوین است که توسط حاج محمد رضا امینی از ثروتمندان قزوین با مبلغ ۴۸,۰۰۰ تومان در غرب رودخانه دزج ساخته شد. زمان احداث این ساختمان به سال ۱۲۷۵ هجری قمری برمی‌گردد. 

بعدها در زمان پهلوی اول روی رودخانه دزج را پر کرده و خیابان مولوی را به‌جای آن احداث کردند. خانه امینی‌ها که بخشی از آن در سال ۱۲۷۵ هجری قمری وقف حسینیه شد، نمونه‌ کاملی از خانه‌‌ای قزوینی به شمار می‌رود که امروزه به‌ حسینیه تغییر کاربری یافته است. این خانه به‌قدری بزرگ و مجلل بود که ظاهرا بخش عظیمی از خیابان مولوی کنونی را فرا می‌گرفت و امروزه تنها بخشی از آن باقی مانده است. 

نزیینات دیدنی در فضاهای داخلی حسینیه امینی‌های قزوین

طبق روایتی گفته می‌شود، ناصرالدین شاه قرار بود از این خانه بازدید کند که این موضوع باعث نگرانی حاج امینی می‌شود؛ چراکه می‌دانست اگر شاه به خانه علاقه‌مند شود، او چاره‌ای ندارد جز اینکه آن را پیشکش کند. در نتیجه نذر می‌کند که اگر خانه از دستش نرود، آن را وقف امام حسین (ع) کند و به حسینیه امام تبدیل شود. 

شاه هنگام بازدید، از خانه تعریف و تمجید می‌کند؛ اما کسی آن را پیشکش نمی‌کند. وقتی علت را جویا می‌شود، به او اطلاع می‌دهند که خانه وقف امام حسین (ع) شده است. 

مرحوم حاجی محمدرضا امینی برای روضه‌خوانی در ایام محرم و اطعام فقیران در محرم و صفر، شش دانگ از دو روستا و دو دانگ از روستایی دیگر را وقف این حسینیه کرد.

جالب اینکه خانه مزبور همچنان کارکرد حسینیه دارد و در دو دهه در محرم و صفر میزبان عزاداری امام حسین (ع) است. ضمن اینکه در این محل در ماه رمضان به مردم اطعام می‌دهند.

خانه امینی‌ها عمارتی تاریخی با دو طبقه همکف و زیرزمین است. قسمت جنوبی خانه، حیاط باغ بود که دورتادور آن خانه‌ خواهران و برادران حاج محمدرضا امینی قرار داشت. بعد از آن حیاط حسینیه، تالارها، سپس حیاط اندرونی به‌ چشم‌ می‌خورد. 

در دو سمت تالارها، شربت‌خانه و حیاط شربت‌خانه، اتاق حاج‌ آقایی و چای‌پزخانه تعبیه شده ‌بود. در اطراف حیاط اندرونی، آشپزخانه‌ها، آب‌انبار وجود داشت. درشکه‌خانه در فضایی تقریبا جدا از عمارت اصلی و نزدیک به رودخانه دزج بود. قسمت غربی حیاط بیرونی نیز مربوط به فضای تونک و حمام می‌شد.

از آن جلال و جبروت حالا چهار حیاط و دو عمارت اندرونی و بیرونی باقی مانده‌ است. عمارت بیرونی یا حسینیه امینی‌ها، دلیل اصلی گردشگران برای بازدید از خانه امینی‌ها است. 

یکی از جذاب‌ترین دانستنی‌ها درباره معماری این خانه، قسمت شوتینگ است؛ به این صورت که درشکه بارها را روی پشت‌بام خالی می‌کرد و در آنجا دریچه‌ای برای هدایت بار قرار داشت. چینش آجرها و طراحی دقیق‌ آن‌ها از آسیب‌دیدگی بار تا رسیدن به پایین بام جلوگیری می‌کرد.

در حسینیه امینی‌ها، سه تالار ساخته شده که امتداد آن‌ها به موازات یکدیگر از شرق به غرب است و میان دو حیاط شمالی و جنوبی قرار دارند. تالار میانی به طول ۱۸ متر و عرض پنج متر، بزرگ‌تر از دو تالار دیگر است و دو تالار شمالی و جنوبی هرکدام ۱۰ متر طول و پنج متر عرض دارند. 

در انتهای شرقی و غربی هر یک از تالارها، دو اتاق کوچک ساخته شده است. تالارهای این عمارت دارای ارسی‌های بسیار زیبایی هستند که آن‌ها را هنگام روضه‌خوانی بلند می‌کردند تا به این ترتیب، هر سه تالار یکی شوند. زیر تالارها، سردابه زیرزمین، شربت‌خانه و انبار ساخته‌ شده است.

تالار جنوبی در دو طرف به اتاق‌هایی منتهی می‌شود که برای خانم‌های عمارت است تا مراسم عزاداری را از آنجا نگاه کنند. البته قسمت سمت چپ، اتاق حاج‌ آقایی نام دارد؛ جایی که روضه‌خوان‌ها و مجلس‌گردان‌های مراسم منتظر می‌مانند تا نوبت اجرای‌شان شود.

تالار شمالی مشابه تالار جنوبی، به سالن اصلی مربوط می‌شود و از نظر ابعاد و اندازه درست مثل تالار جنوبی است.

تالار مرکزی از نظر زیبایی، عروس عمارت امینی‌ها است. وسط سقف این تالار چلچراغی زیبا خودنمایی می‌کند که در دو طرف آن، نقاشی روی چوب به چشم می‌خورد. قدمت این لوستر کریستالی و شمع‌سوز به بیش از ۱۶۰ سال پیش برمی‌گردد. این چلچراغ زیبا با رنگ غالب آبی، هماهنگی خیلی زیادی با طرح چوبی سقف ایجاد کرده‌ است.

زیر تالارهای سه‌گانه، زیرزمینی آجری وجود دارد که قسمت‌های مختلف و مهمی از خانه را در خود جای داده‌ است. وسط زیرزمین حوضی هشت‌ضلعی قرار دارد. طراحی قسمت مرکزی زیرزمین به‌شکل صلیب است. 

در بخش غربی زیرزمین، آشپزخانه عمارت قرار دارد. غذاهای گرم در مطبخ پخته و روی مجمع به‌سمت تالارها یا اندرونی برده می‌شد. در کنار آشپزخانه، آب‌انبار و در قسمت شمالی‌ آن، انباری وجود داشت. انباری نیز برای نگهداری مواد غذایی و همین طور استراحت آشپز در نظر گرفته شده بود.

نکته جالبی که هنگام بازدید از سرداب زیرزمین با آن مواجه می‌شوید، فضای بسیار خنک در فصل تابستان است. در این محل می‌توان حوضچه‌ کوچکی را مشاهده کرد که زمانی هندوانه‌های شیرین و میوه‌های لذیذ را برای خنک‌شدن درون آب سرد آن قرار می‌دادند. ضمن اینکه در این سرداب جای مخصوصی برای تهویه هوا و حتی محل عبور گربه‌ها اختصاص داشته که نشانگر معماری بی‌نظیر و هوشمندانه ایرانی در آن زمان بوده است.

شربت‌خانه و حیاط آن در دو طرف تالارها قرار دارند. در این مکان انواع نوشیدنی مثل چای و دوغ و شربت را برای مراسم‌ مختلف تهیه می‌کردند. ظرف‌های مورد استفاده حسینیه را نیز در همین محل نگه می‌داشتند. حیاط بین شربت‌خانه و تالارها، مسیر رابط بین این دو بخش از خانه بود که به مرور زمان به محلی برای نگهداری مرغ و خروس و حیوانات دیگر تبدیل شده‌ است.

در بخش شرقی تالار میانی، چای‌پزخانه یا چا‌ی‌خانه ساخته شده. این محل برای تهیه چای استفاده می‌شد و محل نگهداری سماورها و مجمع‌ها بود. چای‌پزخانه قبل از ورود به حیاط شربت‌خانه دیده می‌شود.

تالارهای جنوبی و شمالی دارای بخشی به نام گوشواره هستند که فضای زنانه تالار هستند. بانوان برای تماشای مراسم در این اتاق‌ها می‌نشستند.

تزیینات حسینیه امینی ها

تالار جنوبی عمارت با ۹ دهنه ارسی و شیشه‌های رنگی، شاهکاری هنری به حساب می‌آید و سقف آن‌ چنان استادانه آینه‌کاری و نقاشی شده است که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌سازد.

تالار میانی دارای طاقچه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و رف‌های کاسه‌ای مزین به آینه‌کاری و گچ‌بری است که توسط دو پنج‌دری به تالار شمالی و جنوبی متصل می‌شود و در نیم‌دایره بالای پنج‌دری‌ها، برج‌های دوازده‌گانه نقش بسته است. سقف این تالار به سه بخش تقسیم می‌شود که بخش میانی دارای تزیینات گچ‌بری توام با آینه‌کاری است و دو قسمت دیگر نقاشی روی چوب دارند که به کمک آینه، گره‌بندی شده‌اند.

فرش‌های دستبافت تالارها همگی یک‌دست و یک‌تخته با نقوش و طرح‌های اصیل و عتیقه هستند. پشتی‌ها و فرش‌های تالار مرکزی، هدیه آستان قدس به حسینیه هستند. تزیینات نقش‌برجسته در ازاره‌های سنگی حیاط شمالی و جنوبی عمارت نیز دیده می‌شود.

حسینیه امینی ها با تالارهای زیبا و شاهکارهای هنری تزئینی داخل آن بدون تردید خاطرات خوشی را از یک بازدید از خانه تاریخی برای شما به یادگار خواهد گذاشت. دیدن آن را از دست ندهید.

انتهای پیام