هم‌اندیشی تخصصی بررسی جایگاه سندی و تاریخی مسجد جمکران برگزار شد

به گزارش خبرگزاری برنا از قم، نخستین جلسه از سلسله نشست‌های هم‌اندیشی تخصصی بررسی جایگاه تاریخی و سندی تاسیس و توسعه مسجد مقدس جمکران پیش از ظهر امروز به همت مرکز پژوهش‌های این مسجد با حضور جمعی از اندیشمندان و صاحبنظران حوزوی و دانشگاهی در سالن امام خمینی(ره) مسجد مقدس جمکران برگزار شد.

حجت‌الاسلام سیدمحمد اشکوری از پژوهشگران عرصه مهدویت در ابتدای این نشست به بیان تاریخچه مسجد مقدس جمکران پرداخت و گفت: با توجه به تاریخچه بنای این مکان مقدس می‌توان هفتاد شبهه و اشکال بر سند بنای مسجد مقدس جمکران وارد کرد که این ایرادات به پنج شاخه تقسیم می‏‌شوند.

وی با تاکید بر اینکه بخش زیادی از این اشکالات دارای پاسخ‎هایی هستند که در طول تاریخ به آنها پرداخته شده است، اظهار کرد: شیخ محمد ابی جعفر بابویه قمی درباره نحوه تاسیس مسجد مقدس جمکران بیان کرده است که سبب بنای آن به قول امام(عج) و سفارش خاص به شیخ عفیف صالح حسن بن مثله جمکران بوده و در ادامه به تشریح چگونگی شکل‌گیری و انجام آن واقعه پرداخته است.

این پژوهشگر مهدوی ادامه داد: از جمله اشکالاتی که مطرح می‌شود، تقدم تاریخ وفات مؤلف بر خود روایت است؛ یکی از راه‎های بررسی تاریخ نسبت به این روایت آن است که در انطباق تاریخی بررسی شده تا مشخص شود که این واقعه در سال 393 روی داده یا سال 373 که احتمال بیشتر همان قول 393 است.

اشکوری از دیگر فعالیت‎های پژوهشی در این مسیر به بررسی نحوه تالیف کتاب مونس ‏الحزین اشاره کرد و گفت: ابن شهرآشوب، مونس الحزین را به فتال نیشابوری منتسب می‏‌کند، ولی بسیاری دیگر آن را به شیخ صدوق نسبت می‏‌دهند.

وی افزود: سؤال بعدی این است که حسن بن مثله جمکرانی کیست، باید شخصیت‌شناسی مناسبی در خصوص وی انجام شده تا توثیق او بررسی شود؛ همچنین اشکالات فقهی و کلامی نیز بر این روایت بار است که باید به آن نیز اشاره کرد.

این محقق و پژوهشگر حوزوی در ادامه به برخی شبهات دیگر در ارتباط با تاسیس مسجد مقدس جمکران پرداخت و اضافه کرد: ورود شبانه و بیدار کردن حسن مثله از خواب، بلند صبحت کردن در کوچه و باز کردن درب منزل بدون اجازه، سخن گفتن بدون سلام با حسن بن مثله و سخن گفتن با اشاره به وی از دیگر اشکالاتی است که به واقعه بنای مسجد مقدس جمکران به امر امام زمان(عج) وارد می‌شود که البته پاسخ اکثر آنها مشخص است.

اشکوری افزود: از دیگر سؤالات مطرح شده در این خصوص می‌توان به شرافت مکه، کعبه، مسجد سهله و حتی شهر قم اشاره کرد که به صورت مکرر در روایات به آن اشاره شده، ولی در ارتباط با مسجد جمکران هیچ گزارشی در احادیث نشده است؛ این قبیل سؤالات در حوزه حدیثی است که علمای علم حدیث به آن پاسخ می‏‌دهند.

وی خاطرنشان کرد: در ارتباط با مسجد مقدس جمکران باید تاسیس آن از نظر سندی، تاریخی، رجالی، فقهی، اعتقادی و حدیثی مورد بررسی و پژوهش جدی قرار گیرد و تاریخ آن به بهترین شکل در اختیار علاقمندان قرار گیرد.

در ادامه این مراسم، حجج‌الاسلام والمسلمین طبسی و غیب غلامی به تشریح مباحث خود پرداختند.