مساله عقل وحیانی و ابعاد مختلف آن/ وحی صراط است و عقل سراج

به گزارش خبرگزاری برنا از قم، آیت الله عبدالله جوادی آملی در پیام خود به کنگره بین المللی توسعه و تعالی علوم بر پایه عقلانیت وحیانی(با تکیه بر اندیشه های علامه جوادی آملی) در دانشگاه تهران، به تبیین مساله عقل وحیانی و ابعاد مختلف آن پرداخت.

وی در بخشی از این پیام اظهار داشت: انسان همان طوری که یک چشم و گوش دارد برای درک کردن و یک دست و پا دارد برای کار کردن، در قلمرو جان او هم دو دستگاه وجود دارد: یکی عقل نظری که مسوول اندیشه‌ورزی است، یکی عقل عملی که مسوول انگیزه‌مداری است. انسان با چشم و گوش می‌فهمد، با دست و پا کار می‌کند در قلمرو جان با عقل نظری می‌فهمد، با عقل عملی اراده دارد. اراده، تصمیم، نیت و مانند آن از شئون انگیزه است که مسئول آن عقل عملی است. تصور، تصدیق، قضیه، قیاس، استدلال، برهان و مانند آن، امور نظری و علمی است که مسئول آن عقل نظری است که اندیش‌ورز است.

این مرجع تقلید ادامه داد: آنچه که به نام عقل وحیانی نامگذاری می‌شود این است که این عقل در اثر استدلال‌‌های عقلی بر اساس قانون علّیت یا قانون‌های ظهور و مصدر ظهور، صدور و مصدر صدور به هر وسیله که باشد، ادراک می‌کند، چیزی که هستی او عین ذات او نیست، نیازمند به آفریدگار است؛ چنانچه امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(سلام الله علیه) در نهج البلاغه فرمود: «کُلُّ قَائِمٍ فِی سِوَاهُ مَعْلُولٌ»؛ یعنی هر موجودی که هستی او عین ذات او نیست این بر اساس شانس و بخت و اتفاق به عمل نمی‌آید؛ این با علت به عمل می‌آید. این نظام علّی را که عقل درک می‌کند، نقل و وحی آن را امضا کرده است؛ این آغاز تعامل بین عقل و وحی است.