لزوم معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران درماه رمضان

ماه رمضان ظرفیت‌های بالقوه برای پذیرایی از گردشگران و رونق این صنعت در خود دارد. تنوع قومی و سنتی در برپایی ماه رمضان در بین اقوام ایرانی و وجود اماکن مذهبی و زیارتی ازجمله جاذبه‌های مهم برای جذب گردشگران مذهبی است.

نقاره زنی، نواختن سازهای کوبه ای، شب زنده داری در شب‌های قدر، سفره‌های نذری، آیین‌های برگزاری مراسم سحر و افطار از جمله آیین‌هایی هستند که همه ساله در ماه رمضان انجام می‌شوند و ظرفیت‌های تبدیل آن به یک جشنواره مردمی را دارند.

در کنار این بی توجهی به ظرفیت‌های ماه رمضان برای رونق بخشی به گردشگری ایران، در سال‌های اخیر علاوه بر عربستان سعودی که به واسطه قرار گرفتن حرم امن الهی و بارگاه پیامبر رحمت (ص) در ماه رمضان پذیرای عمره گذاران مسلمان است، کشورهای دیگر نیز با خلق جاذبه‌های رمضان خود را به فهرست مقاصد گردشگری رمضان افزوده‌اند.

هرچند بسیاری از مسلمان در این ماه ترجیح می‌دهند در خانه‌های خود بمانند و به روزه داری مشغول باشند اما کشورهایی چون امارات و مالزی با برنامه‌ریزی در این عرصه، سفره‌های افطار خود را برای گردشگران مسلمان و حتی غیرمسلمانانی که دوست دارند آیین‌های رمضان را تجربه کنند، باز کرده اند.

جشنواره‌های رمضان که چندسالی است به میزبانی شهرهای کشورهای مسلمان باب شده است، از زمان افطار آغاز می‌شود و باپذیرایی از گردشگران با منو «غذاهای ویژه رمضان» و به راه انداختن جشنواره‌های متنوع از جمله جشنواره‌های خرید و سرگرمی از برنامه‌هایی است که برای گردشگران تدارک دیده شده تا هنگامه سحر ادامه می‌یابد.

ارائه تخفیفات ویژه از هتل گرفته تا خدمات حمل و نقل و برگزاری جشنواره‌های بازدید و خرید از دیگر راه‌های جذب گردشگران است که کشورهایی چون امارات، ترکیه و مالزی این شیوه را آزموده اند؛ حتی کشور مصر نیز تا چندی پیش از تحولات سیاسی و انقلاب در این کشور، جشنواره‌های ویزه ماه رمضان برپا می‌کرد و به نتایج موفقیت آمیزی رسید.

مسوولان گردشگری کشورهای مسلمان و به ویژه عربی از قدرت نمادسازی رمضان در جذب توریست غافل نبوده‌اند، از این رو در بسیاری از تبلیغات‌های محیطی، تلویزیونی و حتی فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌توان «فانوس‌های رنگارنگ» را مشاهده کرد که بعد از سال‌ها به نماد جشن رمضان این کشورها تبدیل شده‌اند و هر فرد با دیدن آن به طور ناخود آگاه عبارت «رمضانٌ کریم» به ذهنش خطور می‌کند.

حجت الاسلام عباس علی بابا گل زاده یکی از فعالان گردشگری است. وی در گفت و گویی به تمدن چند هزار ساله ایران اشاره داشته و عنوان می‌دارد که باید از این پتانسیل برای رونق گردشگری در ماه رمضان سود جوییم. وی می‌افزاید: «ما با فرهنگ و تمدن چند هزارساله‌ای که داریم باید بتوانیم نسبت به توسعه  صنعت گردشگری و  جذب گردشگر در رمضان قوی تر وارد شویم تا از دیگر کشورها عقب نمانیم.»

این کارشناس مذهبی و رئیس سابق کمیته گردشگری مذهبی میراث فرهنگی اداره کل استان تهران اظهار کرد: برخی از کشورهای مسلمان و فعال در صنعت گردشگری از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و مذهبی برای جذب گردشگر در ماه مبارک رمضان به خوبی استفاده می‌کنند.  

وی تصریح کرد: متاسفانه در کشور ما علی رغم جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، مذهبی و زیارتی به دلیل ضعف در برنامه‌ریزی و تبلیغات کم گردشگری در ماه مبارک رمضان نمود کمتری پیدا می‌کند.  

این کارشناس گردشگری مذهبی اذعان داشت: به یقین بسیاری از مسلمانان کشورهای اسلامی و شاید حتی غیر مسلمانان علاقمند هستند که با آداب و رسوم دیگر کشورهای مسلمان آشنا شوند که در کشور جمهوری اسلامی با توجه به جاذبه‌های تاریخی فراوان و آداب و رسوم مختلف ظرفیت بسیار خوبی در راستای جذب صنعت گردشگری و توسعه گردشگری مذهبی و حلال وجود دارد که انتظار می‌رود بیش از این از فرصت‌ها و مزیت‌های موجود استفاده شود. البته حضور گردشگران خارجی در چند سال اخیر به نسبت گذشته رشد خوبی داشته است ولی این مقدار کافی نیست و نیاز به برنامه‌ریزی و تبلیغات بیشتری است. 

این کارشناس گردشگری مذهبی  اظهار کرد: کشورهایی مانند مالزی و ترکیه از سال‌ها پیش روی این موضوع یعنی گردشگری در رمضان  برنامه‌ریزی کردند. آن‌ها امروزه در ماه مبارک رمضان به مقصدی برای گردشگران مسلمان و غیر مسلماً ن تبدیل شده‌اند. آن‌ها در فاصله زمانی افطار تا سحر برنامه‌های فرهنگی تفریحی و جشنواره‌های متنوعی برگزار می‌کنند

وی در ادامه  گفت: با توجه به تنوع قومیت و آداب و رسوم  مختلف  در ماه مبارک رمضان، در ایران اسلامی یکپارچه جشن و شادی و عبادت  و برنامه‌های قرآنی  همراه می‌شود

وی گفت: در هر شهر و روستایی آداب خاصی برای میزبانی از این ماه پر خیر وبرکت صورت می‌گیرد.

باباگل‌زاده خاطر نشان کرد: در گذشته مردم ایران برای استقبال از ماه رمضان آداب و آئین بخصوصی داشته‌اند مانند نقاره زنی، خاک گیری، بازسازی و نوسازی مساجد و دیگر اماکن مقدس و زیارتی توجه ویژه داشته‌اند که به تازگی در بعضی از مکان‌ها سنت دیرین نقاره زنی احیاء شده است.

وی افزود: در حقیقت امروزه گردشگران خارجی به دنبال جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی وبومی کشورها هستند و هر کشوری بتواند این‌گونه ظرفیت‌ها را بالا ببرد و به نمایش بگذارد در جذب گردشگر موفقیت بیشتری به دست می‌آورد. 

رئیس سابق کمیته گردشگری مذهبی میراث فرهنگی اداره کل استان تهران گفت: هما نگونه که ترکیه، مالزی و دیگر کشورهای مسلمان با برنامه‌ریزی و تبلیغات برای جذب گردشگر در ماه مبارک رمضان فعالیت‌های فراوانی دارند، ما هم می‌توانیم برای گردشگری حلال و گردشگری در ماه رمضان برنامه‌های منسجم داشته باشیم

باباگل‌زاده اظهار کرد: با توجه به ظرفیت فراوانی که در کشور ما برای جذب گردشگر و توریسم مذهبی وجود دارد مسئولان گردشگری کشور می‌توانند با برنامه‌ریزی منسجم و تبلیغات گسترده و ایجاد شبکه ماهواره‌ای گردشگری و تلویزیونی و برقراری پروازهای مستقیم، اجرای تورهای ترکیبی اسلامی و مسابقات بین‌المللی قرآنی و حتی ورزشی بین کشورهای اسلامی در امر توسعه گردشگری مذهبی وصنعت توریسم برنامه‌ریزی کنند تا درماه مبارک رمضان شاهد رشد و اعتلای گردشگری و معرفی فرهنگ غنی ایران اسلامی باشیم. ما نباید حضور گردشگران را یک آسیب بدانیم بلکه حضور گردشگران خارجی به ویژه گردشگر مذهبی بهتر فرصت است تا بتوانیم در آینده نزدیک این صنعت پاک و فرهنگی را جایگزین صنعت نفت کنیم  با حضورملت ها  در ایران و آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم متمدن ایران می‌توانیم  تبلیغات سوء و منفی علیه کشور خود را از بین ببریم که در واقع گردشگری می‌تواند بهترین ظرفیت باشد برای معرفی  درست ملت ما که الحمدلله در دولت فعلی تلاش برای توسعه صنعت گردشگری بسیار خوب بوده است و انتظار می‌رود که با کمک دیگر نهادهای تأثیر گذار به ویژه مجلس شورای اسلامی  بیش از این به توسعه گردشگری پرداخته شود چرا که توسعه صنعت گردشگری زمینه اشتغال و رونق اقتصادی خواهد بود  وقتی که اشتغال و اقتصاد در کشوری  مورد توجه قرار گیرد یقیناً بر روی فرهنگ هم اثر مثبت و مطلوب خواهد گذاشت.

 وی ادامه داد: مردم بیشتر در ماه رمضان سرگرم تلویزیون و برنامه‌های آن هستند متولیان فرهنگی و گردشگری باید با ایجاد برنامه‌های جذاب تسهیلات ارزان قیمت و برگزاری تورهای زیارتی ارزان قیمت مسابقات مذهبی برای توسعه گردشگری داخلی در ماه رمضان برنامه‌ریزی کنند.

باباگل‌زاده افزود: درترکیه با برنامه‌ریزی، طرحی به عنوان رمضان در استانبول اجرا می‌شود که هدف اصلی آن جذب گردشگران مسلمان و کشورهای عربی در ماه رمضان است.

وی عنوان کرد: ما با فرهنگ و تمدن چند هزارساله‌ای که داریم باید می‌توانیم نسبت به توسعه و جذب گردشگر در رمضان قوی تر وارد شویم تا از دیگر کشورها عقب نمانیم.

وی در ادامه گفت: حتی کشور دبی جهت جذب گردشگر اقدام به بازار شبانه کرده است، امیدوارم نهادی مسئول و متولیان امر فرهنگی و گردشگری  تدابیری اتخاذ  فرمایند تا ان شااله این صنعت ارزشمند و مهم با ظرفیت‌های فراوانی که در کشور وجود دارد در حد مطلوب قرار گیرد.

بهر حال فعالیت‌های کشورهای مسلمان در ماه رمضان نشان از آن دارد که این ماه از قابلیت‌های بالایی برای جذب گردشگر برخوردار است؛ افرادی که تمایل به سفر کردن دارند و درعین‌حال می‌خواهند در یک فضای روحانی و معنوی روزه‌بگیرند. می‌توانند با بررسی آیین‌های و مراسم‌ها هر کشور تصمیم بگیرند که ماه رمضان را در کدام‌یک از کشورها  بگذرانند. در کشور عزیز ما به لحاظ جغرافیایی و چهارفصل بودن و برخی از مناطق نسبتاً خنک و معتدل، می‌شود برای گردشگران کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و حضور آن‌ها به‌عنوان گردشگر مذهبی  برنامه‌ریزی خوبی انجام گیرد.