«بیرو» و «مرد بازنده» دو تجربه‌ تازه در ژانرهای متفاوت

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛  در سینمای ایران که آثار هنری معمولا بین دوگانه کمدی و درام اجتماعی تقسیم شده است «بیرو» ساخته مرتضی علی‌عباس‌میرزایی یک تجربه و یک حال‌وهوای تازه به لحاظ تنوع ژانریک است. درام ورزشی راهی تازه برای تنوع دادن به بستر تنگ سینمای واقع‌گرایانه با رویکرد اجتماعی در سینمای ایران محسوب می‌شود.

اگرچه هرچندسال یکبار فیلم‌هایی در ژانر درام ورزشی ساخته می‌شود و «عرق سرد» و «سونامی» از نمونه‌های اخیر و موفق این گونه سینمایی به حساب می‌آیند اما این ژانر کمتر مورد علاقه فیلمسازان ایرانی قرار گرفته است. 

نباید فراموش کنیم که جاذبه دنیای ورزش و شخصیت‌های ورزشی برای سینماگران وسوسه‌ای است که نمی‌توان به سادگی از آن‌ها صرف‌نظر کرد. 

«بیرو» از یکسو به خاطر تنوع ژانر تازگی دارد و از طرف دیگر سوژه آن یعنی علیرضا بیراوند بسیار کنجکاوی‌برانگیز است. این تغییر فضا به کارگردان امکان داده است تا ریتم فیلم و تدوین فیلم را برمبنای دنیای هیجان‌انگیز فوتبال دنبال کند. اگرچه این اتفاق در تمام سکانس‌های فیلم قابل پیاده‌سازی نیست اما هرجا که امکانش فراهم شده ریتم فیلم از ریتم تند فوتبال پیروی می‌کند و حتی موسیقی متن هم سعی در القای این شتاب و هیجان دارد.

خروج از فضای آپارتمان نیز از ویژگی‌های تازه این فیلم است و تقریبا تمام پلان‌ها در لوکیشن‌های خارجی می‌گذرد. «بیرو» به تبع مقتضیات زیستی کاراکتر اصلی‌اش برون‌گراست و حتی تجربه زندگی بیراوند این حضور در اجتماع را به دلیل بی‌خانمانی تشدید کرده است. خروج از آپارتمان در سینمای ایران معضلی است که تجربه فرار از تنگنای آن تنوع بصری و تازگی دارد.

تهیه‌کنندگی مجید برزگر نیز یکی دیگر از اتفاقات تازه در «بیرو» است. برزگر که دلبسته سینمای هنری و مستقل است در این فیلم تجربه متفاوتی در تهیه‌کردن یک درام ورزشی داشته است. 

تنهایی ادامه‌دار

محمدحسین مهدویان نشان داده است دلبستگی به یک سوژه و دغدغه یک دوران تنها دلمشغولی او نیست و تجربه ژانرهای مختلف مانند کمدی، جنگ و درام برای او بخشی از ساختار کلی سینما محسوب می‌شود. با این وجود، «مرد بازنده» یک تجربه تازه برای این فیلمساز  تجربه‌گرا به حساب می‌آید که به هیچ‌کدام از آثار قبلی او همچون «شیشلیک»، «ماجرای نیمروز»، «لاتاری» و... شباهت ندارد. شبیه‌ترین کار مهدویان به «مرد بازنده» سریال «زخم کاری» اوست. اما حتی مشابهت این دو کار تنها به حضور بازیگران و عوامل مشترک آن‌ها محدود می‌شود. 

اساسا «مرد بازنده» یک تجربه تازه در کارنامه مهدویان است، هرچند که این شیوه فیلمسازی و توجه به ژانر معمایی در سینمای ایران بارها توسط سایر کارگردان‌ها تجربه شده است. 

ژانر معمایی از پرطرفدارترین ژانرهای سینمایی است که ژانر جنایی نیز مشابهت زیادی با آن دارد. به‌طوری که بسیاری ژانر معمایی را زیرگونه ژانر جنایی می‌دانند. 

«مرد بازنده» در مرز این دو ژانر در حرکت است. فیلم یک داستان جنایی و پلیسی را شبیه به یک معمای رازآلود مطرح می‌کند تا تماشاگر در طول روایت به کشف رمز آن راز و عوامل جنایت نائل شود.

علاوه بر تجربه تازه مهدویان در تجربه یک ژانر تازه، جواد عزتی نیز در یک شمایل تازه ظاهر شده است. این اولین‌بار است که عزتی در یک نقش جدی با گریم مردی سالخورده ظاهر می‌شود و بازی قابل قبولی از این کاراکتر به دست می‌دهد.

نشانه‌های پیری در راه رفتن، سر به یک‌طرف کج شده، صدا و لحن عزتی قابل شناسایی است و او با این جزییات متفاوت در شیوه اجرایی‌اش از چهره‌ همیشه آشنای خود برای مخاطب شمایل‌شکنی کرده است.

انتهای پیام//