«انقلابی که به آن خیانت شد» درسی تاریخی درباره علل فروپاشی شوروی

به گزارش خبرگزاری برنا، شاید میان اندیشمندان چپ امروز و پیش‌قراولان مارکسیست شباهت زیادی در جزییات تفکر نتوان یافت. این کتاب تا اندازه‌ای به علاقه‌مندان تجریه و تحلیل اندیشه چپ کمک می‌کند تا سیر تطور این تفکر را دریابند.

بحران‌های اقتصادی عصر حاضر در کشورهای سرمایه‌داری، خون تازه‌ای به جریان‌های چپ تزریق کرد تا با قدرتی بیشتر از قبل بر طبل شکست محتوم سرمایه‌داری در آینده بکوبند. برگزاری سمینارهای پیاپی و همچنین انتشار کتاب‌های کلاسیک و جدید این حوزه می‌تواند نشانه‌ای از این اشتیاق دوباره باشد. انتشارات «پاث‌فایندر» سال‌هاست که در حوزه فکری چپ کتاب منتشر می‌کند. این انتشارات حتی در اوج یکه‌تازی سرمایه‌داری به ویژه در آمریکا نیز همچنان بر عزم خود راسخ ماند و کتاب‌هایی را از تروتسکی،‌ لنین، مارکس، انگلس و همچنین متفکران چپ معاصر در آمریکا مانند جک بارنز منتشر کرد.

کتاب «انقلابی که به آن خیانت شد» نیز یکی دیگر از آثار انتشارات پاث‌فایندر است که توسط مسعود صابری ترجمه و از سوی انتشارات طلایه پرسو منتشر شد.

طلایه پرسو تاکنون حدود 30 عنوان از کتاب‌های پاث‌فایندر را در ایران منتشر کرده است. «انقلابی که به آن خیانت شد» از آخرین کتاب‌های منتشره این انتشارات به حساب می‌آید که تحلیلی علمی از بخش مهمی از تاریخ معاصر جهان را شامل می‌شود.

در مقدمه انتشارات پاث‌فایندر بر این کتاب آمده است: «فروپاشی شوروی برای بسیاری در سراسر جهان که از واقعیت‌ها و تضادهای درون آن جامعه مطلع نبودند، غیرمترقبه و غافل‌گیرکننده بود. برخی آن را جشن گرفتند و برخی ماتم و عده‌ای در کشورهای اروپا و آمریکا حتی عجولانه پیش‌گویی کردند که این، نشانی از انتهای تاریخ در عرصه جهان است. هر کسی از ظن خود تحلیلی ارایه داد، اما این تحلیل‌ها بعد از وقوع حادثه طراحی شدند نه پیش از آن و به همین دلیل، بقای عمر موثرشان بسیار کوتاه بود.»

کتاب «انقلابی که به آن خیانت شد» نه تنها خواننده را با علل ریشه‌ای فروپاشی شوروی و درس‌های تاریخی آن آشنا می‌کند، بلکه با تحلیل‌هایی که ارایه می‌دهد، می‌تواند به روشن شدن افق سیاسی جهان آینده کمک کند. مطالعه این اثر یادآور دورانی است که نظریه‌پردازی‌های فراوان و ضد و نقیضی درباره انقلاب کمونیستی شوروی وجود داشت. همان‌گونه که تروتسکی نیز در مقدمه کتاب می‌نویسد: «حقایق سرانجام پیروز می‌شوند. اینک دکه‌های کتابفروشی‌‌های تمامی کشورهای متمدن پر از کتاب‌های مربوط به اتحاد شوروی است. جای تعجب نیست. نوشته‌هایی که با نفرت ارتجاعی کورکورانه‌ای دیکته می‌شوند، به سرعت رو به زوال نهاده‌اند و بخش زیادی از جدیدترین نوشته‌ها درباره اتحاد شوروی، اگر دارای لحن وجدآمیز نباشند، دست‌کم لحنی مساعد دارند. وفور ادبیات طرفدار اتحاد شوروی را باید به عنوان نشانه‌ای از بهبود اعتبار بین‌المللی دولت تازه‌پا خیر مقدم گفت.»

چکیده اعتقادات تروتسکی درباره سوسیالیسم و اتحاد شوروی در این اثر بیان شده است. وی در کتابش ابتدا به دستاوردهای انقلاب روسیه می‌پردازد و سپس روند رشد اقتصادی روسیه را در چند بخش ترسیم می‌کند.

تروتسکی در فصول بعدی چالش‌هایی که جامعه کمونیستی روسیه آن زمان با آن‌ها روبه‌رو بود را می‌کاود. او ترمیدور شوروی، رشد نابرابری و تخاصمات اجتماعی، خانواده و جوانان و فرهنگ و همچنین سیاست خارجی و ارتش را به عنوان موارد چالش‌زا در این جمهوری بررسی کرده است.

چیستی اتحاد شوروی، اتحاد شوروی در آینه قانون اساسی جدید و همچنین اتحاد شوروی به کجا می‌رود، عنوان فصل‌های پایانی این کتابند.

لئون تروتسکی یکی از رهبران مرکزی انقلاب اکتبر 1917 روسیه و حزب بلشویک و بین‌الملل کمونیست طی نخستین سال‌های جمهوری شوروی بود. در پی مرگ لنین در سال 1924، تروتسکی رهبر اصلی مبارزه برای تداوم خط مشی کمونیستی لنین در مواجهه با ضدانقلاب سیاسی‌ای بود که استالین نماد رهبریش قلمداد می‌شد. تروتسکی که در سال 1929 از اتحاد شوروی اخراج شده بود، در سال 1940 در مکزیک به دست پلیس مخفی استالین به قتل رسید.

انتهای پیام //