چه کار هایی برای پاسداری از زبان فارسی صورت گرفته؟

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛  در این جلسه که برخی از اعضای جدید شورای پاسداشت زبان فارسی، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت صمت و وزارت آموزش‌وپرورش حضور داشتند، به اقدامات صورت‌گرفته در هر وزارتخانه، در جهتِ حفظ و نشرِ هرچه بیشتر زبان فارسی اشاره کردند.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد در این جلسه و درباره‌ی اهمیت زبان فارسی گفت: زبان فارسی جزو جدایی‌ناپذیر از هویتِ ملی ماست. اساساً این موضوع نه جناحی و نه حزبی‌ست و تنها به ما مربوط نیست؛ این سخنان به معنای نفی خرده‌فرهنگ‌ها، گویش‌ها و زبان‌های دیگرِ ایرانی نیست. اصل پانزدهم قانون اساسی، به اهتمام بر پاسداشت زبان فارسی تاکید دارد.

او همچنین در بخشی از سخنان خود گفت: بخش مهمی از تعدی به زبان فارسیِ با لعابی مثلِ لزوم کار صنعتی و پیوستگی به مجامع جهانی اتفاق افتاده‌ است.

حجت‌الاسلام حامد حاجی‌ملامیرزایی، رئیس مرکز توسعه‌ فرهنگ و هنر در فضای مجازی، درباره سامانه‌ی جامعِ پاسداشت زبان فارسی که مدتی‌ست تعبیه شده، گفت: این سامانه در سال ۱۳۹۶ پایه‌گذاری شده و درحالِ حاضر توسعه یافته‌ و بر زمینه‌هایی مانند نشر، معرفی و تقویتِ زبان فارسی پایه‌ریزی شده‌است. اهداف توسعه‌ی چنین سامانه‌ای، به‌دلیلِ ممنوعیتِ به‌کارگیریِ واژگانِ بیگانه با محوریت ماموریتِ اصناف بود تا بتوانند این قانون را به نحوی مکفی پیاده‌سازی و اجرا کنند.

او درباره‌ی مقرراتی که ذیل این قانون آمده، توضیح داد: مقررات این قانون در دو دسته طبقه‌بندی می‌شود؛ یکی محصولات و تولیدات و دیگری اسامی و عناوینی که در مکاتبات و سخنرانی‌ها به‌کار می‌رود، که بایستی فارسی و واژگان آن را تقویت کنیم.

حاجی‌ملامیرزایی درباره‌ی سامانه‌ی پاسداشت زبان فارسی که با نشانیِ farsipasdasht.ir قابل‌دسترسی‌ست، ادامه داد: از اولین اقداماتی که در این سامانه انجام شده، ثبت دامنه‌ای‌ست که در دسترس عموم قرار می‌گیرد. این سامانه در وضع کنونی برای اطلاع‌رسانی، معرفیِ واژگانِ بیگانه و غیر بیگانه، ثبت گزارش تخلفات، جویش و استعلام و در بخش کارپوشه، برای واحدهای تخصصی وزارتخانه و دیگر دستگاه‌هایی که نیاز به استعلام واژگان و پاسداشتِ زبان فارسی دارند، کاربردی‌ست.

مناطقی از تهران که نام‌های فارسی کم می‌شود

در ادامه نشست حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ایجاد سامانه‌ی پاسداشت زبان فارسی را از نشانه‌های اهتمام دولت نسبت به امر زبان فارسی دانست و درباره‌ی اهمیت آن گفت: زبان فارسی هویت ملت ایران است و هرکس خواهان پایداری و پایندگیِ ملت ایران باشد، باید پای زبان فارسی نیز بایستد. زبان فارسی مسئله‌ای فراجناحی‌ست. هرکس خواهان وجود ملت ایران باشد، باید خواهان زبان فارسی نیز باشد. شما اگر امروز با تحرکاتِ تجزیه‌طلبانه نگاه کنید، می‌بینید که در اولین قدم سراغ زبان می‌روند.

او افزد: محتوای زبان فارسی، فرهنگ ماست. فرهنگ، میدان جنگ نرم است و مقابله با زبان فارسی در دستور کار دشمنان قرار دارد. در کشور ما خیلی‌ها الفاظ خارجی را به‌کار می‌برند که بگویند من پیشرفته‌تر و باسوادترم. فضای مجازی هم چون بی‌صاحب است، میدانِ این تفکر است. این‌که ملتی بخواهد نام‌های خارجی را در کارهای روزمره‌خود به‌کار ببرد، یک بیماری فرهنگی‌ست که ریشه در خودباختگی دارد.

او در ادامه گفت: تهران عملاً به دو قسمت تقسیم شده، از محورِ انقلاب و کریمخان که بالاتر بروید، نام‌ها و خطوط فارسی کم می‌شوند.

حدادعادل درباره‌ عملکرد اعضای شورای پاسداشت زبان فارسی در وزارت صمت توضیح داد: چندین‌سال است که تغییر نام خودروهای ملی را در دستور کار قرار داده‌ایم، چون ماشین‌ها ضریب نفوذ بیشتری دارند و مانند تابلوهایی متحرک‌اند. اغلب کشورها در نام خودروهای‌شان بسیار غیرتمند هستند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز درباره‌ی تبلیغات تلویزیونی و شهری که حاوی واژگان انگلیسی‌اند ابراز نگرانی کرده و این‌طور اظهار نظر کرد: جدا از آگهی‌های بازرگانی، پیش‌تر کلماتی مثل ویدیوچک استفاده می‌شد و ما در فرهنگستان برای آن معادلِ «بازبینی» را تصویب کردیم.

 نام‌های ایرانی بر روی خودروها

در ادامه، منوچهر منطقی، معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت، درباره سیاست‌های این مجموعه در مقوله‌ی نام‌گذاریِ خودروهای داخلی بیان کرد: در وزارتخانه صمت، موضوع نام‌گذاری خودروهای داخلی، محورِ صنایع حمل‌ونقل است. همچنین محور دوم، در حوزه‌ی اصناف است و حوزه‌ی دیگر تولیدات صنایع عمومی‌ست. در حوزه حمل‌ونقل، تاکید بر فارسی شدنِ عبارات، اسامی و عناوین محصولاتِ تولیدی، تغیبر در نام گذاری و درج آن بر محصولات و رعایت حقوق مالکیت فکری ارجحیت دارد. سمند، دنا، سورن، رانا، آریسان، شاهین، ساینا، آریا، تیبا و... از خودروهای داخلی هستند که نام‌های فارسی دارند. از حوزه‌های دیگری که این اقدامات در آن‌ها صورت‌ گرفته، می‌توان به شیوه‌ی نام‌گذاری بر خودروهای تجاری اشاره کرد. شیلر، صحرا، ریرا و... از خودروهای تجاری‌ای هستند که نام ایرانی‌ دارند.

منطقی در ادامه به ایده‌ی ایرانیزه کردنِ اسامیِ تولیدات خارجی اشاره کرد و گفت: ما مجاز نیستیم نشان‌ِ تجاریِ محصولاتی را که تحتِ مالکیت فکری خارجی‌اند، تغییر دهیم. گاهی نیز باتوجه به تحریم‌ها، نمی‌توانیم اسامیِ خارجی را تغییر دهیم.

معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت اضافه کرد: پاسداشت صرفاً مربوط به اسامی نیست و ما تلاش داریم‌ نشان‌سازی تجاری برای محصولات ایرانی انجام دهیم. استفاده از اسم فارسی و محصولاتِ باکیفیت ایرانی افتخار است، باید با تخریب‌ها مقابله شود.

شهاب جنابی، مشاور وزیر و مدیرکل جدید حوزه وزارتی وزارت صمت از اقدامات صمت در حوزه اصناف به استعلام قانونی درباره تابلوها در سامانه‌ی ایرانیان‌اصناف و نظارت بر عناوینِ واحدها و اتحادیه‌ها برای جلوگیری از استفاده از واژگان بیگانه اشاره کرد.

او همچنین التزام استفاده از سامانه سردرِ واحدهای صنفی جهت انتخاب عناوین مناسب فارسی برای اصناف را به‌عنوانِ راهکاری ارائه داد و درباره‌ی واحدهای ثبت‌شده در مجامع بین‌المللی گفت: اگر واحدها عناوین و نشانِ تجاری‌شان را ثبت بین‌المللی کنند، ما قانوناً نمی‌توانیم ممانعت کنیم.

محمد خراسانی‌زاده، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این نشست به نقش اساسی مقوله‌ی آموزش در حوزه‌ی پاسداشتِ زبان فارسی، پاسداشت در سایر حوزه‌های صنایع و مشخص کردنِ حدود برای بسیاری از برندهای قدیمی و مقوله‌ی تبلیغات پرداخت.

فرشاد مهدی‌پور، معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد، هم یکی از دغدغه‌های سردر اصناف و وزارت صمت را کسب‌وکارهای اینترنتی دانست.

علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره‌ی نقش آموزش‌وپرورش در پاسداشت زبان فارسی، این‌طور توضیح داد: در ماجرای پاسداشت فارسی در وزارت آموزش‌وپرورش، دو سطح وجود دارد؛ یکی سطح از بحثِ مسئله‌ی زبان فارسی و پاسداشتِ آن و دیگری، کاربرد واژگان و غیره است و سطح دوم که عمیق‌تر است و مسئله‌ی اهتمام به فرهنگ غنی در پس زبان فارسی را به همراه دارد. از این رو، ما باید با توجه به تحولات فرهنگی و اجتماعی و رسانه‌ها در این حوزه گام برداریم.

انتهای پیام//