نقش خانواده در بهداشت روانی فرزندان

به گزارش خبرگزایر برنا از فارس، نقش خانواده در سلامت روانی : پایه های رشد روانی اجتماعی کودکان ، احساس ایمنی و ارضای عاطفی آنان در سال های اولیه کودکی پی ریزی می گردد.

یک خانواده عادی والدین ضمن همبستگی واحترام متقابل نسبت به یکدیگر در برخورد با فرزندان ، روش هماهنگ و یکسان را در پیش می گیرند و در نتیجه فرزندان احساس می کنند که رابطه والدین صمیمی است ،‌زیرا کودک و نوجوان باید والدین خود را منبع شادی ، امنیت عاطفی ، ارضای خاطر جسمی و روانی دانسته و آنان را پناهگاه خویش بدانند .   

بی توجهی والدین به سالم سازی محیط روانی – اجتماعی و فقدان روابط مناسب در بیشتر موارد ، کودکان و نوجوانان را با کمبودهای عاطفی مواجه می سازد . لذا  ریشه رفتارهای نابهنجار کودکان و نوجوانان ، انحراف و بزهکاری هارا باید در سنین اولیه کودکی و درمیان خانواده جستجو کرد ،‌ به همین دلیل برای شناخت علت ناسازگاری های کودکان و نوجوانان و پیدایش اختلال های رفتاری ، بیش از هرچیز آگاهی از وضعیت خانواده آنان ضرورت دارد .  

به طور کلی اصولی که باید پدر و مادر ، به عنوان والدین کودک و نوجوان ، همیشه در نظر داشته باشند ،‌ عبارتند از : هماهنگی در انضباط و تربیت کودکان و نوجوانان و توقع از آنان با توجه به تفاوت های فردی و محدودیت های موجود و جلوگیری از وقوع مسائلی که موجب ایجاد هیجان ناخوشایند در کودک و نوجوان می گردد .

ب ) نقش خانواده در پیشگیری از پیدایش اختلالات جسمی و روانی درکودکان :

توجه والدین ، به خصوص مادران به نکات و دستورالعمل های زیر می تواند در حفظ سلامتی آنان و سلامت جسمی و روانی در کودکان آنها کاملاً مؤثرواقع گردد .

1- مراجعه به پزشک به طور منظم ،‌درتمام دوران بارداری و انجام آزمایش های پزشکی ، کمک بزرگی در پیش بینی ضایعات احتمالی می کند .

2- مادران باید در جلوگیری از بیماری های مسری به ویژه سرخجه در سه ماهه اولیه دوران بارداری بسیار بکوشند . همچنین ابتلاء والدین به بیماری سفلیس در کودک نارسایی های هوش ایجاد می کند .

3- اعتیاد والدین به مشروبات الکلی از عوامل مؤثر در عقب ماندگی ذهنی است . به خصوص مادران باید از استعمال موادمخدر و دخانیات خودداری کنند .

4- مسمومیت های دوران بارداری و وارد شدن ضربه به شکم مادر ،‌ به خصوص در ماه های آخر بارداری موجب عقب ماندگی ذهنی می گردد .

5- با توجه به زیان های جبران ناپذیر اشعه ایکس و رادیواکتیو مادران باید از انجام آزمایش های رادیولوژی به ویژه در ماه های اولیه بارداری خودداری کنند ( مگر در صورت نیازمبرم وتحت نظر پزشک ).

6- مادران بارژیم غذایی مناسب و کافی می توانند از ایجاد ناهنجاری ها جلوگیری کنند ، زیرا سوء تغذیه و کمبود ویتامین های ضروری ممکن است موجب ایجاد عقب ماندگی ذهنی گردد .

7- مادران در تأمین بهداشت جسم و روان بکوشند و حتی الامکان اضطراب و پریشانی به خود راه ندهند ، زیرا اضطراب ها و هیجانات ناگهانی و مستمر در دوران بارداری ، موجب ایجاد تغییرات در غدد داخلی می شود و باعث عقب ماندگی و رکورد ذهنی در کودک می گردد .

8- پدران نیز مسئولیت ایجاد تسهیلات لازم ، ‌به خصوص فراهم کردن آرامش روانی و عاطفی مادر را به عهده دارند .

9- مراجعه به مراکز مشاوره ژنتیکی برای افرادی که می خواهند ازدواج خوشایندی و یا بالا بودن سن مادر و خانواده هایی که دارای یک فرزند عقب مانده یا معلول هستند از ضروریات است .

ج)نقش خانواده در آگاهی دادن به جوانان در زمینه ازدواج :

از مهمترین انتخاب های دوره جوانی ،‌انتخاب همسر است ،‌ در مکتب اسلام به ازدواج و انتخاب همسر ، بسیاراهمیت داده شده است . ازدواج و تشکیل خانواده ازنظر بهداشت روانی اهمیت فراوان دارد . خانواده ها باید به فرزندان خود تفهیم کنندکه ازدواجی موفق و پایدار است که زن ومرد هر دو موقعیت خود را درک کنند و درصدد تطبیق شرایط خود با نیازهای خانواده و مخصوصاً کودکان برآیند . یکی از علل عمده اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان ، گسسته شدن روابط خانوادگی یا اختلافات شدید بین اعضای خانواده است . شکی نیست که در ازدواج ، سازش دائمی و صبر و گذشت فراوان لازم است .

مهم ترین عوامل توافق در ازدواج عبارتند از : 1- رشد عاطفی و فکری2- تشابه مذهبی 3- تشابه علایق ، انتظارات و طرز تفکر4- تشابه تحصیلی و طبقاتی

اصول کلی برای والدین جهت بالابردن اعتمادبه نفس فرزندان :

به جای انتقاد کردن ، بچه ها راتشویق کنید .

به بچه ها فرصت دهید تامسوؤلیت کارهای خود رابه عهده گیرند و خود تصمیم گیرنده باشند .

باهربچه ای برخورد خاص و ویژه ای داشته باشید و او را انسان کامل دانسته و با دیگر بچه ها مقایسه نکنید .

اعمال بچه ها از خودشان جدا است و بدون توجه به شکست ها و موفقیت هایشان و بدون قید و شرط پذیرفته شوند .

بچه ها را در آغوش بگیرید ،‌ بفشارید ، لمس کنید ، ببوسید و با آنها ارتباط فیزیکی داشته باشید . اگر این کار را بکنید آنها یاد می گیرند که خودشان را دوست داشته باشند .

با دقت به حرف های فرزندانتان گوش دهید .

به جای مچ گیری سعی کنید با انجام کارهای مثبت آنها راغافلگیر کنید و به یادشان بیاورید که چقدر دوست داشتنی هستند .

والدین باید الگوی انسانی باشند که برای خود احترام قائل هستند .

بچه ها را تشویق کنید تا دوستان خود رابه منزل دعوت کنند .

به بچه های خود از سن شش یا هفت سالگی مسئولیت بدهند تا توانایی انجام کارهای خود را بالا ببرند .