درنگی بر فن آوری های اجتماعی

خبرگزاری برنا لرستان - گروه اجتماعی/یاداشت اختصاصی :در زمان های دور، سال های سال باید می گذشت تا یک فن آوری (تکنولوژی) تازه ای هستی یابد و با زندگی روزمره مردم پیوند بخورد.

شاید پنداشتن اینکه شما با فردی در هر کجای دنیا که باشد بتوان به راحتی تماسی دیداری و یا نوشتار داشته باشید در چند سال پیش پنداشتی ناشدنی و آرزویی دست نیافتنی بود.

ولی هم اکنون این پنداشت تبدیل به واقعیت گشته و  از فن آوری های ساده به شمار می آید. همچنین به همان نسبت که سرعت تولید ، عرضه و بکارگیری فن آوری ها ، شتاب گرفته است، زمان تفکر کردن درباره چگونگی بکار بردن یا نبردن فن آوری های نو، محدود شده است.

به عبارتی چون فاصله بین عرضه نخستین فن آوری تا همه گیر شدن آن کوتاه می باشد زمان فرهنگ سازی استفاده از آن فن آوری محدود شده است.

هنوز  سال های زیادی از نگرانی های ورود رایانه و نفوذ اینترنت در خانه ها و تولد دنیای مجازی نگذشته است که شبکه ها و ابزارهای نوین اجتماعی مجازی نیز عرضه شده اندو این روزها گواه این هستیم که در تمامی رده های جامعه گفتارها و گفتگوهایی درباره ی نحوه کاربرد یا بکار نبردن، پالایش و ... این ابزار در حال رخ دادن است.

گفتگوها در خصوص فن آوری در برگیرنده دو بخش کمیت و کیفیت است. به دور از پرسش های گفته شده در مورد کمیت شبکه های اجتماعی ، از قبیل اینکه چه تعداد از این شبکه ها به صورت مجاز و چه تعداد به صورت غیر مجاز در دسترس کاربران ایرانی هستند و چه شمار از آنها تولیدات داخل هستند و چه تعداد کاربر دارند و ... ، در بخش کیفیت، از نخستین پرسش ها، این پرسش است که  " آیا شبکه های  اجتماعی فرصت هستند یا تهدید؟"

نخست باید یادآور شد که فن آوری ها را می توان ابزار هایی دو لبه ای دانست که با توجه به روش و هدف کاربرد آن ها، می توانند سودمند یا زیان آور باشند.

همانند ان مثال کلیشه ای که چاقو هم می توان در جراحی استفاده شود و جان انسانی را نجات داد و هم می تواند در درگیری جان انسانی را بگیرد.

فن آوری های اجتماعی هم از این قانون پیروی می کنند. به طور مثال، یک شبکه اجتماعی که دانایان یک رشته ویژه ، آن را شکل داده اند، می تواند بستری جهت اشتراک گذاری و هم افزایی دانش برای آن ها باشد. یا اینکه به عنوان ابزاری جهت تخریب شخصیت ، روحیه و سرقت اطلاعات به کار رود. شبکه های اجتماعی عمومی را نیز همانند دیگر فن آوری ها با توجه به نوع کاربری آن ها می توان سودمند یا زیان آور دانست.

در همین شبکه ها می توان به بحث های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی همانند کتاب و کتابخوانی، فرهنگ رانندگی، نگهداری از محیط زیست، کاریابی، معرفی مشاغل  و دیگر کارها پرداخت و یا ایده ها و اندیشه ها و دانش خود را به نمایش گذاشت و آن ها را برای نقد در دسترس همگان قرار داد. و یا با دوستان و آشنایان ارتباط برقرار کرد و یا ... ،  اما در روی دیگر سکه، چون معمولا در هنگامه فراگیری فن آوری ها در جامعه ما فرهنگ سازی در خصوص کاربرد آن صورت نمی پذیرد شوربختانه در این فن آوری ها مسائل غیر مفید ، زیان آور و منحرفی، شایعات بی اساس، نوشتارهای خرافی و بدون سند ، کلاهبرداری های مالی و ... پرداخته می شود.

در نتیجه می توان گفت جدا از بحث کمی این فن آوری ها، با توجه به استفاده ای که ما از آنها  می کنیم و با پاسخ دادن به این پرسش که " برای چه هدف یا کارکردی وارد این شبکه ها می شویم؟" این شبکه ها می توانند بستری برای تولید، رشد و شکوفایی گفتگوهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، علمی و اقتصادی و برطرف کننده مشکلات ما باشند و یا بستری برای اشاعه و گسترش مسائل انحرافی و وقت هدر دادن و ...