ازدواج، ترافیک انتظارات...

خبرگزاری برنا-ایلام: یکی از مستحکم ترین و قوی ترین بنیان های اجتماعی در اسلام بنیان ازدواج است که هیچ دژ و قلعه ای محکمتر از آن نیست و در روایات و احادیثی که از ائمه معصومین(ص) به ما رسیده است به قوت و استحکام این فریضه الهی توصیه اکید شده است. ازدواج فریضه ای مبارک و میمون هم برای بقای نسل بشر و هم برای تصفیه اخلاق و ارتقاء جایگاه و منزلت شخصی و اجتماعی انسان در جامع است.

روز اول ذی الحجه روزی است که به مناسبت عقد آسمانی امام نخست شیعیان حضرت علی (ع) و دخت نبی مکرم اسلام حضرت فاطمه زهرا (س) به نام روز ازدواج در تقویم رسمی ما ایرانیان به ثبت رسیده است.نامگذاری این پیوند و فریضه مقدس به نام روز ازدواج در کشور بی تدبیر و بی مصلحت نیست و در بردارنده پیام های شفاف و روشنی است که در زندگی امروزی جوانان نیز کاربردهای فراوانی دارد.

ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه (س) که شش روز پس از عقد آنها در روز ششم ذی الحجه به وقوع پیوست. سمبل روشنی از سادگی و بی پیرایگی در ازدواج بود که پیام و شعار آن را امروز هم می توان در سر لوحه امور خویش قرار داد.

در شش ماه نخست سال 1394 طبق آمار وزارت ورزش و جوانان و سازمان ثبت احوال 720 هزار واقعه ازدواج در کشور رخ داده است که در مقابل آن 160 هزار واقعه طلاق هم به ثبت رسیده است که در این ر استا میل به ازدواج در دهه هفتادی ها بیشتر بوده است و آمار 3/33 درصد را به نام خود ثبت کرده اند و بیشترین میزان طلاق متفاوت بوده است.

امروز در ازدواج با اصطلاح ( ترافیک انتظارات ) مواجه هستیم که برای جوان دم بخت اقلام ریز و درشتی از قبیل مسکن، ماشین و شغل مناسب روبرو هستیم که خانواده هایی که پسری برای خواستگاری دختر آنها پا پیش می نهد این انتظارات را برای او نه روی کاغذ در عمل پیاده می کنند و جوان مستاصل دم بخت با هزاران رویا و آرزو به یکباره پا پس می کشد و از قید ازدواج می زند. متاسفانه توجه به مادیات در امر ازدواج که مال و اموال و ماشین و خانه را مقدمات ازدواج می شمارند و مهریه های سنگین را عاملی برای فخر فروشی و تبختر به اقوام در نظر می گیرند و متاسفانه این تفکر را در بین برخی از خانواده های معتقد و مذهبی هم شاهد هستیم،  نه تنها نشانه دور شدن از تفکر صدر اسلام و سفارشات پیامبر گرامی ما در باب ازدواج است، بلکه عاملی مهم برای سیر نزولی ازدواج و کاهش تمایل جوانان به این فریضه مقدس و به تبع آن بالا رفتن تصاعدی سن ازدواج و بروز معضلاتی همچون افزایش تجرد و ازدواج سفید است که پیامدهای منفی و سیاه آن بر کسی پوشیده و مستور نیست.

طبیعی است که در شرایط اقتصادی که در سالیان اخیر با آن مواجه و دست به گریبان بوده، انتظار این که یک پسر جوان همه امکانات را بتواند در ابتدای امر برای همسر آینده خود فراهم نماید دور از انتظار و غیر واقعه بینانه است. همه این هنجارها و معضلات حاصل رویکرد نادرست به مقوله ازدواج و فاصله گرفتن از سفارشات پیامبر عظیم الشان اسلام و نماد بارز ازدواج آسان در تاریخ اسلام یعنی ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) است. روزی به نام ازدواج که به مناسبت ازدواج آن دو معصوم در تقویم جلالی ما ایرانیان ثبت شده کاری بس پسندیده است اما وقتی می توان به وجود این روز در تقویم خود افتخار کنیم که نه در ظاهر بلکه در عمل نیز شاهد برداشته شدن گام هایی در جهت ترویج و تسهیل ازدواج آسان باشیم.

 از یکسو فرهنگ سازی برای خانواده های ایرانی با هدف ترغیب و تشویق آنها و ساده گرفتن و آسان گیری در امر ازدواج در مقوله مادیات و اولویت قرار دادن معنویات به جای مادیات و از سوی دیگر عملیاتی ساختان راه های ازدواج آسان از طریق تامین مایحتاج مورد نیاز زوج های جوان از تامین مسکن مناسب گرفته تا کاهش هزینه های سرسام آور مراسم ازدواج که حتی ساده ترین نوع آن با هزینه های کمرشکنی همراه است از جمله راهکارها و آسیب شناسی های ساختاری در امر ازدواج است که به موازات ثبت روز ازدواج در تقویم رسمی کشور لازم است مورد توجه جدی و اهتمام کارشناسان و مسئولان زیربط به ویژه در وزارت ورزش و جوانان قرار گیرد تا از این طریق گام های بلندی در جهت تشویق جوانان به ازدواج و ممانعت و جلوگیری از معضلات حاصل از سن افزایش سن ازدواج برداشته شود تا آمارهای تصاعدی افزایش سن در میان جوانان که به عنوان آسیبی جدی و از چالش جدی مقوله ازدواج در سالیان اخیر است فروکش نماید.

 زندگی خانوادگی در هزاران سال پیش  که انسان اولیه غار نشین (نئاندرتال) جایگزین زندگی گله وار و بهیمی اعصار اولیه شد، شوهر و زن هویت یافتند، فرزندان هر خانواده مشخص شدند و زندگی دسته جمعی تبدیل به تشکل های خانوادگی شد و هر خانواده موجودیت مستقل یافت و انسان اولیه با فراز و فرودهای فراوان به انسان مدرن امروزی و پنت هاوس نشین و ویلا نشین با ماشین های شاسی بلند روز چون مازاراتی و پورشه مبدل شد. دانشمندانی چون فوستر کولانژ و ویل دورانت به خوبی توانسته اند مزیت های تشکیل خانواده را در اعصار تکامل اولین اجتماعات مدنی تبیین کنند. از نظر ویل دورانت اولین علت تشکیل خانواده ها ایجاد حجب و حیا در زنان بوده است. ازدواج را می توان در زمره اعتقاد به مانا یا نیروی حیاتی به معنای (دینامیزم) انگاشت. ازدواج که ابتدا شاید روشی برای تکثیر قبیله ها و پاسخ به تمنیات جنسی بود به تدریج به صورت یک مانا یا پاسخ گویی به نیروی غیبی روحانی درآمد. خانواده اساسی برای توالد و تناسل و ادامه نسل شد مرد و زن به این نتیجه رسیدند که باید نسل شان ادامه یابد. خانواده به صورت یک پدیده مهم و حتی مقدس درآمد. دفاع از خانواده به صورت صفتی تفاخر آمیز جلوه کرد اصل حیات بعد از ممات و اینکه مرگ نمی تواند آدمی را مضمحل کند مد نظر قرار گرفت. رسم ازدواج و تشکیل خانواده به تدریج به صورت رسمی ثابت و پایدار و درخور احترام درآمد زندگی دسته جمعی و گله وار منسوخ و متروک شد.

در کشور بزرگ و کهن ما با اعتقادات دیرینه و آداب و رسوم بهینه ازدواج از کهنترین ادوار مقامی شامخ و گرانقدر داشته. خدای مادینه یا آناهیتا نشانه احترام گذاردن ایرانیان باستان به عنصر زن است. در اسلام آیین ازدواج بسیار ستوده و تشویق شده و آیات متعدد در قرآن کریم دال بر این معنی است. اسلام ازدواج راتایید می کند، آن را مقدس و ستودنی می داند، توالد و تناسل را شرط بقای تناسل انسان بر کره زمین می داند و شرایط ازدواج را آنچنان آسان می کند که هر بنده خدا بتواند به آن دست یابد.

یادداشت اختصاصی خبرگزاری برنا،

طاهر جمشیدزاده، مشاور، روزنامه نگار و فعال اجتماعی