گاندو آدمخوار نیست

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، وقوع چنین اتفاقاتی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که شاید تحریک شدن حیوان به وسیله عامل خارجی مهم‌ترین آن به شمار رود. در حالی که سعید محمودی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سیستان و بلوچستان در واکنش به این اتفاق ابراز ناراحتی کرده و با بیان اینکه محل وقوع این اتفاق بررسی شده و کارشناسان پزشکی قانونی مرگ کودک بر اثر حمله تمساح را تایید کرده‌اند، خبر از پرداخت دیه این کودک به‌طور کامل به خانواده او داد اما این اتفاق را شاید بتوان زنگ خطری برای ادامه حیات تمساح‌های پوزه‌کوتاه و همچنین امنیت مردم مناطقی دانست که نزدیک محل زندگی چنین حیواناتی سکونت دارند. همه این عوامل نشان از ضرورت آشنایی بیشتر با طبیعت این حیوان، یافتن علت وقوع چنین رخدادهایی و حل آن دارد تا از این طریق بتوان از بروز مجدد چنین رویدادهایی جلوگیری کرد؛ اتفاقاتی که ممکن است مداخلات مردمی برای حفظ جان را در پی داشته باشد که خود سبب آسیب به این گونه حیوانی می‌شود.

 500 گاندو در سراسر ایران

اصغر مبارکی، مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست و عضو گروه تخصصی کروکودیل، درباره تعداد گاندوهای ساکن ایران در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «طبق آخرین سرشماری انجام‌شده در کل کشور 500 تمساح پوزه‌کوتاه وجود دارد که تمام این تعداد در امتداد رودخانه سرباز و حاشیه شهرستان‌های راسک، نیک‌شهر و چابهار زندگی می‌کنند.»

او افزود: «این گونه جانوری در طبقه گونه‌های آسیب‌پذیر و در معرض تهدید قرار دارد اما شرایط برای ادامه حیات این گونه در حال حاضر حاد نیست. عواملی نظیر خشکسالی می‌تواند زیستگاه و تغذیه گاندوها را در معرض خطر قرار دهد که باید از بروز آن جلوگیری شود.»

مبارکی درباره از دست دادن جان این کودک 10 ساله به وسیله حمله گاندو گفت: «برخورد انسان و تمساح در سراسر جهان وجود دارد به‌خصوص در مناطقی که سکونتگاه انسان به قلمروی زیستگاه تمساح وارد شده است بنابراین در این داستان نمی‌توان انگشت اتهام را به سمت حیوان گرفت چراکه او خارج از طبیعت خود عمل نکرده اما توجه به این نکته ضروری است که تمساح گاندو گونه‌ای آدم‌خوار مشابه تمساح نیل و آب شور که انسان بخشی از رژیم غذایی‌شان است، نیست و تنها در صورت تحریک و احساس خطر واکنش نشان می‌دهد. زمانی که از سوی انسان تحرکی شود، پتانسیل خطر افزایش پیدا می‌کند. گاندو از نوع تمساح‌های مردابی است و این گونه به دلیل غذا به انسان حمله نمی‌کند.»

 خشکسالی حیات تمساح را تهدید می‌کند

اصغر مبارکی درباره وضعیت فعلی سکونتگاه گاندوها در ایران گفت: «در حال حاضر وضعیت برکه‌های این گونه جانوری بد نیست و هنوز آب در برکه‌ها وجود دارد اما اگر شرایط خشکسالی و سیل‌های شدید ایجاد شود، مشابه آنچه در دهه 80 در زیستگاه این جانور رخ داد، حیات این گونه جانوری در معرض تهدید قرار می‌گیرد.»او درباره ارتباط بین مردم محلی با گاندوها گفت: «از نظر فرهنگی مردم بلوچستان نسبت به تمساح‌ها رفتار همراه با مهربانی دارند و اقداماتی مبنی‌بر آسیب زدن به این گونه دیده نشده است با اینکه در طول سال شاهد حمله تمساح‌ها به احشام مردم محلی هستیم که به نوعی آسیب اقتصادی برای مردم به همراه دارد اما مردم همواره رفتار مناسبی با این گونه داشته‌اند و آسیب‌های آن را تحمل کرده‌اند و همین امر عاملی است که سبب شده گاندوهای ایران شرایط بهتری نسبت به کشورهای دیگر داشته باشند و از خطر انقراض در امان بمانند.»عضو گروه تخصصی کروکودیل گفت: «به‌جز ایران در کشورهایی مانند هند، پاکستان و سریلانکا گونه تمساح پوزه‌کوتاه وجود دارد که برخلاف ایران در این کشورها از تمساح بهره‌برداری اقتصادی می‌شود. اما مردم محلی ایران که در نزدیکی زیستگاه این جانور سکونت دارند، رابطه مسالمت‌آمیزی با آن برقرار کرده‌اند.»

  اقدامات حفاظتی برای پوزه‌کوتاه‌ها

مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست، درباره اقداماتی که تاکنون برای حفظ این گونه جانوری انجام شده است، گفت: «با وجود شرایط تقریبا مناسبی که گاندوها در حال حاضر در ایران دارند، اما این جانور نیز برنامه‌های حفاظتی خاص خود را می‌طلبد که باید به آن توجه کرد. تاکنون مطالعات کلانی درباره این گونه انجام شده است همچنین مراکز نگهداری از تمساح‌های زخمی در نزدیکی زیستگاه آنها ایجاد و برنامه‌های آموزشی برای جوامع محلی برگزار شده که همه در راستای برنامه‌های حفاظتی مورد نیاز تمساح‌ها بوده است.» درباره بروز چنین اتفاقاتی باید توجه داشت که ارائه آموزش‌های لازم به جوامعی که در نزدیکی زیستگاه‌های گونه‌های خاص جانوری زندگی می‌کنند شاید عاملی باشد که هم خطر را از انسان دور می‌کند و هم تهدید گونه‌های خاص جانوری به حداقل می‌رسد.

منبع: ریحانه جاویدی- فرهیختگان