فربه سازی دولت به معنای ناتوانمندسازی سمن‌ها

امیر محبیان، روزنامه نگار و تحلیلگر سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، در خصوص سمن ها گفت: «یکی از نهادهای مدنی که می تواند از بار دولت بکاهد و در کاهش مشکلات تأثیرگذار باشد، سمن ها هستند.»

وی بیان کرد: «در حال حاضر در ایران، دولت ها علاقه‌ای شدید به بسط و گسترش فعالیت‌های خود دارند به همین منظور فضای مناسب برای سمن ها ایجاد نشده است. هرچقدر دولت زمین بازی را اشغال و محدود کند، سمن ها و بخش خصوصی از میدان خارج شده و امکان رشد ندارند. اگر دولت تا حد امکان خود را از بسیاری مسائل اجتماعی کنار بکشد و به مردم اجازه مسئولیت پذیری مستقیم دهد، برای جامعه بهتر است و با انجام این عمل احساس مسئولیت را در مردم بیش از گذشته ترویج و ترغیب می کند.» 

محبیان با اشاره به اینکه بر همین اساس سمن ها دراین زمینه به عنوان نهاد های سامان‌مند قادر به کمک هستند، افزود: «برای مثال زمانی که زلزله در منطقه ای رخ می دهد، نهاد های دولتی و سیستم بوروکراتیک دولت به دلیل کم تحرک بودن تا زمانی که مشکلات را شناسایی و حل کنند، بخش زیادی از فرصت را از دست می دهند و عملا نتیجه مطلوب بدست نمی آید.»

این استاد دانشگاه ادامه داد: «در تمام مناطق ایران سمن‌های مختلفی داریم که در زمینه های عام المنفعة فعالیت انجام می دهند. اگر در تمامی مناطق کشور تعدادی از سمن های صد در صد مورد اعتماد را  که می تواند کانال کمک های مردمی باشد؛شناسایی کنیم، این نهاد ها همیشه به صورت اورژانسی آماده واکنش در مورد بلایای طبیعی و حوادث دیگر هستند. به محض اینکه اتفاقی رخ دهد دولت با معرفی این سمن ها که مردمی و مورد اعتماد هستند از درون همان مناطق مشکلات را شناسایی و برطرف می کند. ضمن اینکه مردم مسئول کار خودشان هستند و انرژی دولت هم تا حد زیادی صرفه جویی شده و مصروف مسائل دیگر می شود،  اما در عین مدیریت، توانمندسازی مردم را انجام می دهد تا مردم توانمندتر مشکلات خودشان را برطرف کنند.»

وی با بیان اینکه یکی از معضلات جدی عدم جذب کانال های معتبر مردمی است، اظهار کرد: «در دوران جنگ مساجد به عنوان نوعی از سمن وظیفه کمک ‌رسانی را برعهده داشتند که شاهد حل مشکلات به صورت صحیح و سریع بودیم. در حال حاضر این کار دیگر صورت نمی گیرد. زمانیکه زلزله ای مثل زلزله کرمانشاه اتفاق می افتد تنها برخی از افراد یا سلبریتی ها اعلام جذب کمک ها را می کنند که هیچگونه نظارت خاصی بر روی آنها نیست و مشخص نمی شود که این کمک ها در محل مناسبی استفاده شده یا مفید بوده یا خیر. به نظر می رسد که اگر این فعالیت ها را از فرد به سیستم هایی با عنوان سمن  (سازمان های مردم نهاد) انتقال دهیم می تواند بسیاری از مشکلات را برطرف کند. فراموش نکنیم که هرچقدر مردم توانمندتر باشند گره های کار ساده تر و بهترگشوده خواهد شد.»

محبیان درخصوص تأثیرگذاری سمن ها در رابطه بین مردم و مسئولان، گفت: «رابطهی بین دولت و سمن ها رابطه ویژه ای است. اگر دولت بخواهد کارها را اختصاص به خود دهد، دولت  بزرگ و سمن ها کوچک و ضعیف خواهند شد که در آن زمان دولت مسئولیت سنگینی را بر عهده خواهد داشت و نقطهی هدف تمام اعتراضات خواهد شد. اگر مردم مسئولیت را برعهده گیرند و در کنار آن دولت نظارت کلان برای جلوگیری از تخلف بر روی آن داشته باشد بسیار کارآمد تر و هزینه های دولت کاهش پیدا خواهد کرد.»

وی اضافه کرد: «درحال حاضر با مشکل جدی بیکاری مواجه هستیم، دولت برای حل مشکل بیکاری  و برای اینکه بخواهد به نرخ 800 هزار شغل در سال برسد تلاش بسیاری انجام می دهد اما در ادامه راه با کمبود منابع رو به رو و عملا ناموفق می شود. اما بخش خصوصی، شرکت ها و استارتاپ ها ناگهان با ایجاد یک شغل ده ها هزار نفر را مشغول به کار می کنند بدون اینکه از منابع دولتی هم استفاده ای داشته باشند. این عمل نشان دهنده این است که راهِ حل مشکلات، ارجاع امور به خود مردم است.»

این روزنامه نگار و تحلیلگر در پایان تصریح کرد: «توانمند سازی دولت به معنای فربه سازی دولت به ناتوانمندسازی سمن ها می انجامد و عمل خردمندانه این است که دولت مسئولیت را برای اداره کلان برعهده و اجرای امور را برعهده خود مردم بسپارد .»