معضلات ناتمام و دغدغه خانواده تئاتر

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، مطمئناً بالا رفتن قیمت بلیت نمایش‌های تئاتر امری طبیعی در وضعیت اقتصادی فعلی کشور است اما شاهد بالا رفتن بی رویه قیمت بلیت‌ها طی سال‌های اخیر هستیم که به نوعی تهیه‌کننده‌ها و سرمایه‌گذارها را در این زمینه دچار مشکل کرده است.

طی سال‌های اخیر و به خصوص سال گذشته تئاتر با پدیده جدیدی روبرو بوده که به آن عنوان تئاتر لاکچری داده‌اند و قیمت بلیت‌ها در این نمایش‌ها بسیار بالا بوده و خبرنگار خبرگزاری برنا، طی گفت‌وگویی با چند نفر از اهالی تئاتر به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید.

دولت باید از تئاتر حمایت کند

فرامرز پالیزدار تهیه‌کننده تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: بحث قیمت بلیت دو پارامتر مهم است که یکی از اصلی‌ترین آنها به سیاست‌های دولت در حوزه فرهنگ و هنر مربوط می‌شود. طبق قانون اساسی کشور بخشی از درآمد وزارت‌خانه‌ها را باید در بحث فرهنگ و هنر هزینه کند که متأسفانه این اتفاق به هیچ‌وجه رخ نمی‌دهد.

پالیزدار خاطرنشان کرد: استقبال از آثار نمایشی تئاتر علاوه بر جنبه‌های فرهنگی به مسائل اقتصادی نیز مربوط می‌شود. وقتی قیمت بلیت‌ها بسیار بالا باشد مطمئناً استقبال به حداقل می‌رسد و مردم هم تئاتر نمی‌بینند. وقتی دولت از 95 درصد آثار نمایشی حمایت نمی‌کند کار کردن در تئاتر به یک ریسک بزرگ از لحاظ اقتصادی برای خانواده تئاتر و به خصوص تهیه‌کنندگان تبدیل می‌شود.

وی افزود: به جای حمایت از نمایش‌ها، دولت باید مخاطبان را حمایت کند و بخشی از قیمت بلیت‌ها را پرداخت کند تا مردم بتوانند به دیدن آثار بیایند. تئاتر شهر و تماشاخانه‌های ایرانشهر تا حدی سالن‌های مقرون به صرفه‌ای برای اجرای یک نمایش به حساب می‌آیند اما سالن‌های خصوصی از آنجا که هیچ حمایتی از آنها نمی‌شود با قیمت بالایی اجاره داده می‌شوند که برای گروه‌های تئاتر بسیار بالا است و در این شرایط گروه‌های خصوصی با حمایت دولت از مخاطبان و تماشاگران می‌توانند به فروش بلیت فکر کنند تا متضرر نشوند.

این تهیه‌کننده تصریح کرد: ما در بحث اقتصادی با دو گونه تئاتر مواجه هستیم. یکی از این گونه‌ها تئاتر اشرافی یا گرانقیمت است که در واقع یک درصد از کل تئاتر کشور است و در همه جای دنیا وجود دارد و باقی نمایش‌ها در تئاتر آثاری هستند که همه اقشار جامعه باید قادر به دیدنشان باشند و از طرفی پتانسیل تأثیرات فرهنگی را نیز دارند. به نظر من این تئاترها باید از حمایت بالایی برخوردار باشند و در غیر اینصورت باید منتظر خالی‌تر شدن سالن‌های نمایش باشیم.

پالیزدار اظهار داشت: باید سیاست‌ها به سمت رونق تئاتر پیش برود و تئاتر از هر جهت نیازمند حمایت‌های مسئولان و مردم است. متأسفانه در قیمت‌ها نظارتی وجود ندارد و با این حال از مسئولان می‌خواهم که دخالتی در این موضوع نداشته باشند چرا که هر بار با دخالت مسئولان در یک مسأله، وضعیت بسیار بدتر شده و فکر می‌کنم همین که دولت و مسئولان به حمایت مخاطبان تئاتر بپردازند خانواده تئاتر خودشان می‌توانند قیمت‌ها را مدیریت کنند و اگر چنین اتفاقی رخ نداد آن زمان می‌توانند در قیمت‌ها نیز دخالت کنند.

قشر فرهیخته نیز با این وضعیت از تئاتر دور می‌شود

رضا حداد، کارگردان تئاتر، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری برنا، اظهار داشت: متأسفانه هیچگونه نظارتی بر قیمت بلیت نمایش‌های تئاتر وجود ندارد و ما شاهد یک بی‌نظمی افراطی در قیمت‌ها هستیم و تا زمانی که این نظارت به وجود نیاد و دولت از نمایش‌های تئاتر به عنوان یک محصول فرهنگی، هنر حمایت نکند این وضعیت پایدار خواهد بود.

حداد تصریح کرد: با روندی که قیمت بلیت نمایش‌های تئاتر پیش می‌رود مطمئناً این وضعیت پایدار خواهد بود و در چنین وضعیتی به هیچ‌وجه نمی‌توان انتظار داشت که توازنی در قیمت‌ها برقرار شود. با توجه به نوسانات شدید ارزی مطمئناً هر تهیه‌کننده‌ای در تئاتر به این مسأله که دچار ضرر مالی نشود فکر می‌کند و وقتی دولت خود را به طور کامل از مباحث حمایتی فرهنگ و هنر کنار کشیده، تهیه‌کننده مجبور به گران کردن بلیت می‌شود.

وی افزود: تنها راه نجات تئاتر از این وضعیت حمایت دولت است، متأسفانه ما به گونه‌ای این مسأله را مطرح می‌کنیم که گویا دولت قرار است به تئاتر لطف کند اما این وظیفه او است و هنرمندان هر بار باید این مسأله را به دولت گوشزد کنند. با این روند نه تنها مردم عادی بلکه قشر فرهیخته و روشنفکر ما نیز از تئاتر دور خواهند شد.

این کارگردان در پایان گفت: تئاترهایی که با عنوان تئاتر لاکچری آن‌ها را می‌شناسیم و با قیمت عجیب بلیت‌هایشان قشر خاصی از جامعه که افراد مرفه هستند به دیدن این نمایش‌ها می‌روند باز هم ما تنها شاهد به هم خوردن قیمت‌ها و دور شدن مردم از تئاتر هستیم چرا که مطمئناً در این وضعیت بد اقتصادی کمتر کسی ترجیح می‌دهد پولی برای رفتن به تئاتر هزینه کند.

هر سال شاهد بدتر شدن وضعیت تئاتر هستیم

قطب‌الدین صادقی، بازیگر و کارگردان سینما و تئاتر، در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: تئاترهایی که صرفاً برای به دست آوردن سود مالی که می‌توان آنها را نمایش‌هایی پول‌محور دانست در کشور ما در حال رشد هستند و دلیل این اتفاق تحولات اجتماعی در کشورمان است که ما از توجه به معنویات به سمت توجه به مادیات قدم برداشته‌ایم و وقتی برخی افراد با دست کردن در جیب دولت میلیاردر شدند و اختلاس و رانت‌خواری به یک اتفاق عادی تبدیل شده این افراد نمی‌دانند با پولشان چه کنند و در نتیجه به تولید آثار نمایشی از جمله تئاتر روی می‌آورند.

صادقی تصریح کرد: این قشر که تنها به دنبال کاری برای سرگرم کردن مردم می‌گردد در سینما، تئاتر و موسیقی نفوذ پیدا کرده و ما شاهد هستیم که آنقدر قدرتمند شده‌اند که حوزه فرهنگ و هنر را در دست خود گرفته‌اند که متأسفانه به هیچ‌وجه به دنبال انتقاد یا آگاهی‌بخشی نیستند و هنر برای آنها تنها جنبه تفریحی دارد.

وی افزود: با قدرت گرفتن این قشر که یک شبه ثروتمند شده و با همین ثروت وارد تئاتر شده‌اند هیچ جایی برای قشر متوسط و زیر متوسط ما در تئاتر وجود ندارد و متأسفانه مسئولان فرهنگی ما نیز با آنها همگام شده و به این نتیجه رسیده‌اند که گویا مردم از اقشار متوسط و زیرمتوسط هیچ جایی در تئاتر ندارند و کم کم تئاتر به یک تفریح لاکچری تبدیل می‌شود.

این کارگردان در ادامه اظهار داشت: دولت موظف به در نظر گرفتن یارانه برای نمایش‌های تئاتر است و این اتفاقی است که در همه جای دنیا رخ می‌دهد. متأسفانه نه تنها دولت یارانه‌ای برای نمایش‌ها در نظر نمی‌گیرد بلکه ما شاهد هستیم حتی سالن‌های دولتی مثل تالار وحدت نیز دیگر جنبه دولتی ندارند و همین تالار وحدت مبالغ هنگفتی از تهیه‌کنندگان و کارگردانان تئاتر برای اجرا دریافت می‌کند که تنها همین قشر ثروتمند قادر به اجرای نمایش‌هایشان در این تالار هستند. با توجه به وضعیت اقتصادی واقعاً نمی‌توان هزینه‌های عجیب گروه‌های تئاتر برای تبلیغات را منطقی دانست، من نمی‌دانم وقتی یک نمایش در این وضعیت اقتصادی به روی صحنه می‌رود تهیه‌کننده آن از کجا بالای 10 میلیارد تومان پول برای تبلیغات هزینه می‌کند.

صادقی در پایان تأکید کرد: ما همواره این موضوع را مطرح کرده و انتقاد کرده‌ایم اما هر سال شاهد بدتر شدن وضعیت هستیم و متأسفانه مسئولان فرهنگی کشور هیچ توجهی به این موضوع حساس ندارند و تئاتر و مردم هر روز از هم دورتر می‌شوند. مطمئناً مردمی که در هزینه کرایه خانه‌شان دچار مشکل هستند نمی‌توانند به دیدن تئاتر بیایند و وقتی دولت هیچ حمایتی از نمایش‌ها نمی‌کند، تئاتر به عنوان یک هنر مردمی تبدیل به هنری برای اقشار ثروتمند می‌شود که تنها جنبه سرگرمی دارد.