دولت چهاردهم در میانه بحران‌ها آرامش را به ثبت رساند/مدیریت عقلانی به جای هیجان‌ در تصمیم

به گزارش برنا، دولت مسعود پزشکیان در شرایطی سکان مدیریت اجرایی کشور را به دست گرفت که با کاهش نسبی مشارکت سیاسی، مشکلات انباشته‌شده، و چشم‌انداز مبهم سیاست داخلی و خارجی مواجه بود. در چنین وضعیتی، مهم‌ترین دستاورد دولت نه در «تحول‌نمایی هیجانی» بلکه در «مدیریت عقلانی بحران» و بازسازی تدریجی مناسبات حکمرانی قابل ردیابی است.

دولت پزشکیان حامل گفتمانی متمایز از دولت‌های پیشین است؛ گفتمانی که بر محور «اخلاق در سیاست» و «شنیدن صدای جامعه» بنا شده است. این گفتمان نه در پی بازتعریف ساختارها، بلکه در پی بازسازی اعتماد از مسیر گفت‌وگوی بی‌واسطه با مردم، پرهیز از تنش‌های بی‌ثمر و احیای نقش دولت به‌عنوان نهاد میانه‌رو و پاسخگوست. از همین زاویه، سبک شخصی رئیس‌جمهو، که ترکیبی است از صداقت گفتار، ساده‌زیستی، و پرهیز از تندوری‌هاست، در بازتولید این گفتمان نقش محوری داشته است.

تثبیت دولت در ساختار بدون منازعه؛ عقلانیت به‌جای تقابل

در شرایطی که مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری، با ترور هنیه آغاز شد و پس از آن تنگنا‌های اقتصادی ناشی از حضور ترامپ و تقابل نظامی اسرائیل بر اقتصاد و سیاست داخلی سایه افکنده بود، دولت چهاردهم عبور آرام از مشکلات را برگزید، آرامشی که توانست گروه‌های سیاسی و جناح‌های درون قدرت را به تعامل بیشتر واردارد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های حکمرانی دولت چهاردهم، پرهیز از نزاع‌های نهادی است. پزشکیان در طول این یک‌سال، ضمن تأکید بر جایگاه ریاست‌جمهوری، از هرگونه تقابل مستقیم با نهاد‌های موازی یا تصمیم‌ساز اجتناب کرده است. او مسیر متفاوتی از رؤسای‌جمهور پیشین طی کرده؛ نه درصدد نمایش تقابل بوده، نه در سکوت و انفعال فرو رفته. این شیوه عمل، به دولت امکان داده تا در فضایی نسبتاً آرام‌تر، برنامه‌های خود را دنبال کند؛ بی‌آنکه هزینه‌های سیاسی پرتنش را به جامعه تحمیل کند.

گفتمان‌سازی مشارکتی: تعامل با بدنه منتقد

نباید فراموش کنیم، در دوره‌ای که فضای سیاسی ایران دچار قطبی‌سازی شدید بود، دولت چهاردهم با پیام «شنیدن صدای دیگران» وارد میدان شد. هرچند این تعاملات هنوز در مرحله اولیه (دعوت به گفت‌و‌گو، مشورت با نخبگان، و حفظ ارتباط با دانشگاه) باقی مانده، اما از منظر جهت‌گیری سیاسی، تغییری محسوس ایجاد کرده است. این دولت به‌جای حذف و طرد بر رسمیت دادن به تنوع آرا و کاهش تنش در بدنه نخبگانی تمرکز کرده و می‌کوشد سرمایه اجتماعی فرسوده را دست‌کم در سطح ارتباطی، احیا کند.

ارتباط سیاسی مستقیم؛ ساده، انسانی و غیرپوپولیستی

یکی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد پزشکیان در مقام رئیس‌جمهور، سبک ارتباطی صادقانه و احساسی اوست. او تلاش کرده است با مردم «بی‌واسطه و بی‌پیرایه» سخن بگوید؛ چه در گفت‌و‌گو با کشاورز، چه در حضور در میان نخبگان. این سبک، برخلاف پوپولیسم نمایشی، واجد بار اخلاقی است، نه نمایشی؛ گرچه برخی منتقدان او اینگونه تحلیل می‌کنند که این روش، فاقد ساختار راهبردی در اقناع افکار عمومی یا مقاومت در برابر جنگ رسانه‌ای است، اما باید گفت، در محیطی که بسیاری از مسئولان به زبان کلیشه‌ای سخن می‌گویند، صداقت پزشکیان سرمایه‌ای سیاسی است.

دولت میانه، در مسیر بازیابی اعتماد

با گذشت یک سال از دولت چهاردهم، روشن است که با دولتی کم تنش واخلاق محورحول محور وفاق روبه‌رو هستیم. این دولت، اگرچه پس از بحران‌های تحمیل شده خارجی مجال بروز همه ابعاد و ظرفیت‌های نهفته را نیافته است، اما دور شدن فضای سیاسی کشور از تندروی‌ها و انسجام درونی دولت با بدنه قدرت و مردم نشان می‌دهد که پزشکیان در سخت‌ترین شرایط سیاسی بعد از انقلاب توانسته تعادل را در موازنه سیاست داخلی حفظ کند و در برابر سیاست‌های نمایشی، بی‌ثباتی مدیریتی و نگاه امنیت‌محور به جامعه، بر تعقل، اخلاق و مسئولیت‌پذیری تاکید کند. این خود نقطه عزیمتی است برای ترمیم رابطه مردم و دولت؛ رابطه‌ای که در جنگ دوازده روزه ایران و اسرائیل برخلاف نگرش آمریکایی و اسرائیلی گوی سنگین ثبات را به جای ناآرامی و تنش نشاند. اگر رویکرد مردم در جنگ دوازده روزه را فقط حاصل وطن‌دوستی و جمع آمدن حول محور ایران ندانیم، سهم دولت چهاردهم در ایجاد آرامش و ثبات سیاسی و اقتصادی نقش بسزایی در عبور از این شرایط داشته است.

انتهای پیام/